Projekt rządowej tarczy antykryzysowej 4.0 zawiera rozwiązania, które mają poprawić sytuację finansową samorządów. Jest dramatyczna.

Rząd chce zwiększyć płynność finansową samorządów oraz złagodzić reguły zadłużenia. Projekt przewiduje w tym roku możliwość wcześniejszego przekazywania gminom subwencji ogólnej z budżetu państwa. Odracza też termin wpłaty janosikowego do budżetu.

Nowe przepisy łagodzą reguły fiskalne obowiązujące samorząd i ograniczają wysokość spłaty długu. Projekt wyłącza z tego ograniczenia kwoty wykupów papierów wartościowych, spłaty rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi odsetkami i dyskontem, odpowiednio emitowanych lub zaciągniętych w 2020 r. do kwoty faktycznego ubytku w dochodach jednostki wynikającego z wystąpienia epidemii Covid-19.

Czytaj także: Jak gmina umarza czynsz przedsiębiorcy z powodu Covid-19

Ponadto samorządy, ustalając na 2021 r. i kolejne lata relację ograniczającą wysokość spłaty długu, będą pomniejszać wydatki bieżące o poniesione w 2020 r. na przeciwdziałanie epidemii Covid-19.

Gminom proponuje się w projekcie tarczy dodatkowy mechanizm zabezpieczający ich finanse. Będzie to jednoroczny limit długu samorządowego wynoszący 80 proc. dochodów danej jednostki. Limit dotyczy tylko 2020 r., a jego niezachowanie jest możliwe tylko dla jednostek spełniających ograniczenie w spłacie zobowiązań. Zdaniem rządu takie rozwiązanie zwiększa możliwości samorządów spłaty zadłużenia.

Gminy będą mogły również pobierać większą opłatę skarbową za wydanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Wyniesie ona 598 zł. Zapłacą ją osoby, które nie są właścicielami ani użytkownikami wieczystymi nieruchomości, dla której wydaje się warunki. Ci ostatni będą z niej zwolnieni. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że rocznie wydaje się ok. 150 tys. tego typu decyzji, a dwie trzecie z nich jest wydawanych na wniosek osób innych niż właściciele lub użytkownicy wieczyści. Rząd uważa, że dzięki zmianie w opłacie wpływy gmin z tego tytułu zwiększą się rocznie o ok. 51 mln zł.

Projekt rządowy nie do końca podoba się samorządom. Ich zdaniem wsparcie nie jest wystarczające. Nie ma np. pomocy dla transportu miejskiego, który bardzo ucierpiał na skutek ograniczeń wprowadzonych przez pandemię.

Związek Miast Polskich przygotował własny projekt rozwiązań. Do parlamentu został wniesiony jako propozycja senacka.

Etap legislacyjny: przed I czytaniem w Sejmie