Rozliczenia z Okręgową Komisją Egzaminacyjną poza VAT

Nie ma znaczenia charakter zawartej umowy, lecz to, że wykonuje ją organ władzy publicznej, a czynności które są realizowane wynikają z ustawy o systemie oświaty. W konsekwencji tego rodzaju czynności pozostają poza zakresem VAT.

Publikacja: 05.03.2019 05:30

Rozliczenia z Okręgową Komisją Egzaminacyjną poza VAT

Foto: 123RF

Czynności polegające na przechowywaniu prac egzaminacyjnych oraz udostępnianiu egzaminatorom pomieszczeń i wyposażenia dla celów przeprowadzenia egzaminów gimnazjalnych pozostają poza zakresem VAT. Zadania te wynikają ściśle z ustawy o systemie oświaty i nie ma znaczenia cywilnoprawny charakter umowy w tym zakresie pomiędzy gminą a Okręgową Komisją Egzaminacyjną – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyroku z 29 stycznia 2019 r., sygn. I SA/Rz 1136/18.

Czytaj także: VAT: opodatkowanie materiałów wykorzystanych podczas egzaminu zawodowego

Wniosek o interpretację

Gmina wniosła o wydanie interpretacji w sprawie dotyczącej podatku od towarów i  usług. We wniosku wskazała, że na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych szkoła jako jednostka organizacyjna gminy dwa razy w roku wykonuje na rzecz Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej (OKE) oceniającej prace z egzaminu gimnazjalnego czynności polegające m.in. na przechowywaniu prac egzaminacyjnych w zabezpieczonym pomieszczeniu, udostępnianiu sali do pracy egzaminatorów w czasie oceniania, umożliwieniu korzystania z komputera z dostępem do internetu, drukarki telefonu, faksu oraz kserokopiarki, udostępnieniu sanitariatów oraz środków higienicznych, zapewnieniu czajników oraz w razie konieczności apteczki.

Zgodnie z zawartą umową, za organizację i obsługę Ośrodka Koordynacji Oceniania (OKO) szkoła otrzymuje określone wynagrodzenie. Obecnie wypłata wynagrodzenia dokonywana jest na podstawie faktury wystawionej przez szkołę na rzecz OKE, gmina zastanawia się jednak czy takie podejście jest prawidłowe.

Gmina zapytała czy opisane w stanie faktycznym czynności wykonywane przez szkołę na rzecz OKE, jako zadania własne organu władzy publicznej, nie podlegają opodatkowaniu VAT, czy też powinny być zwolnione z tego opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o VAT. Sama stanęła na stanowisku, że w zakresie organizowania oraz obsługi OKO na rzecz OKE, nie prowadzi ona działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o VAT i tym samym nie działa w charakterze podatnika VAT.

Na poparcie swojego stanowiska wskazała, że dla uznania danego organu władzy publicznej za podatnika VAT, istotne jest kryterium zakłócenia konkurencji, nie zaś fakt, czy dana czynność została zrealizowana w ramach stosunku cywilnoprawnego.

Stanowisko organu podatkowego

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 13 września 2018 r. (sygn. 0113 -KDIPT1-1.4012.556.2018. 2.MSU) uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że pomiędzy OKE, która za świadczone na jej rzecz usługi wypłaca określone wynagrodzenie, a gminą działającą przez szkoły jako jej jednostki organizacyjne, zachodzi świadczenie wzajemne, gdyż istnieje podmiot będący bezpośrednim beneficjentem tego zobowiązania, czyli OKE. Wynagrodzenie wypłacane przez OKE na rzecz gminy za organizację i obsługę OKO stanowi zatem wynagrodzenie za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, dla których gmina działająca za pośrednictwem swoich jednostek organizacyjnych, występuje w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 tej ustawy.

Zdaniem organu podatkowego, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie tym samym zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, co w konsekwencji oznacza, że czynność ta będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Odnosząc się do kwestii możliwości zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a), ustawy o VAT organ wskazał, iż zwolnienie to obejmuje usługi w zakresie kształcenia i wychowania świadczone przez jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane. Ograniczenie umożliwiające skorzystanie z niniejszego zwolnienia ma zatem charakter podmiotowo-przedmiotowy, co oznacza, że dla potrzeb jego zastosowania nie wystarcza, aby dany podmiot był jednostką objętą systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty.

Konieczne jest dodatkowo, aby podmiot ten świadczył usługi w zakresie kształcenia lub/i wychowania. Tymczasem sam egzamin jest wyłącznie sprawdzeniem wiedzy i tym samym nie ma charakteru kształcenia bądź wychowania. Ponadto organizacja egzaminu od strony technicznej także nie jest usługą kształcenia lub wychowania, nie da się bowiem połączyć tych czynności ze zdefiniowaną w prawie wspólnotowym usługą kształcenia.

Podsumowując organ stanął na stanowisku, że usługi organizowania oraz obsługi OKO świadczone przez gminę na rzecz OKE nie są usługami kształcenia i/lub wychowania i jako takie nie podlegają zwolnieniu na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a) ustawy o VAT.

Wyrok WSA

Rozpoznając sprawę WSA w Rzeszowie nie zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego i interpretację uchylił. Zdaniem sądu, w omawianej sprawie nie ma znaczenia charakter zawartej umowy, lecz to, że wykonuje ją organ władzy publicznej, a czynności które są realizowane wynikają z ustawy o systemie oświaty. W konsekwencji rację ma gmina, że tego rodzaju czynności pozostają poza zakresem VAT. Wyrok nie jest prawomocny.

Komentarz eksperta

Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy, partner w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe

Kwestia opodatkowania wynagrodzenia otrzymywanego przez gminy od Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych w związku z realizacją zadań związanych z obsługą egzaminów gimnazjalnych, maturalnych czy zawodowych budzi wątpliwości i jest przedmiotem rozbieżnego orzecznictwa wojewódzkich sądów administracyjnych. Należy zgodzić się ze stanowiskiem zaprezentowanym w omawianym wyroku WSA w Rzeszowie – obsługa egzaminów przeprowadzanych przez OKE to jedno z zadań nałożonych na samorządy ustawą o systemie oświaty i w zakresie ich realizacji gmina nie działa jak przedsiębiorca. Nie można zgodzić się z tezą, że ponieważ zawierana jest umowa i umowa ta przewiduje odpłatność, to mamy do czynienia z czynnością wykonywaną w ramach reżimu cywilnoprawnego co skutkuje automatycznym jej opodatkowaniem. Samo zawarcie umowy określającej odpłatność nie jest dla tych celów wystarczające, badać bowiem należy czy faktycznie strony działały przy niej jak typowi przedsiębiorcy, wykonujący czynności w warunkach swobody gospodarczej rozumianej jako dowolność w kwestii ustalania warunków świadczenia danej dostawy towarów czy usług – jej ceny, miejsca wykonania, itd. W przypadku rozliczeń z OKE takiej swobody po stronie gminy zdecydowanie nie ma.

Czynności polegające na przechowywaniu prac egzaminacyjnych oraz udostępnianiu egzaminatorom pomieszczeń i wyposażenia dla celów przeprowadzenia egzaminów gimnazjalnych pozostają poza zakresem VAT. Zadania te wynikają ściśle z ustawy o systemie oświaty i nie ma znaczenia cywilnoprawny charakter umowy w tym zakresie pomiędzy gminą a Okręgową Komisją Egzaminacyjną – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyroku z 29 stycznia 2019 r., sygn. I SA/Rz 1136/18.

Czytaj także: VAT: opodatkowanie materiałów wykorzystanych podczas egzaminu zawodowego

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP