Teoria względności: Einsteina inspirowała filozofia

Albert Einstein zaproponował szczególną teorię względności zainspirowany dziełami XVIII-wiecznego szkockiego filozofa.

Publikacja: 19.02.2019 16:11

Teoria względności: Einsteina inspirowała filozofia

Foto: Wikimedia/domena publiczna

Znasz wzór E=mc2? Zastanawiasz się nad podróżami w czasie, paradoksem bliźniąt i dylatacją czasu? Właśnie zetknąłeś się ze szczególna teorią względności zaproponowaną przez Alberta Einsteina w 1905 roku. Szczególna teoria względności dotyczy świata wielkich prędkości, gdzie przedmioty np. cząstki elementarne, poruszają się z prędkościami bliskimi prędkości światła, a mechanika newtonowska przestaje działać. Przełomowa teoria zakłada, że prędkość światła pozostaje niezmienna, nawet jeśli obserwator przyspiesza lub zwalnia. To sugeruje, że czas i przestrzeń muszą ulegać zmianie.

Teoria obaliła wiele hipotez np. teorię eteru wypełniającego przestrzeń, ale wyjaśniła też mnóstwo zjawisk, takich jak choćby aberracja światła. Dziś jej praktyczne zastosowanie możemy znaleźć w każdym smartfonie, ponieważ dylatacja czasu jest wykorzystywana w technologii GPS.

Jak donosi The Telegraph, na Uniwersytecie w Edynburgu znaleziono list Alberta Einsteina do Moritza Schlicka, profesora fizyki z Wiednia. W liście tym, napisanym w grudniu 1915 r., Einstein przyznaje, że przed publikacją szczególnej teorii względności, studiował wydane w 1738 roku dzieło szkockiego filozofa Davida Hume'a „Traktat o naturze ludzkiej”.

Mimo, że to Einstein sformułował teorię względności, to jednak Hume jako pierwszy zadał pytanie, czy przestrzeń i czas są w rzeczywistości stałe i niezależne od siebie. Hume napisał - „Główny sprzeciw wobec wszelkiego rozumowania abstrakcyjnego wywodzi się z idei przestrzeni i czasu. Idee w życiu codziennym wydają się jasne i zrozumiałe, ale gdy przechodzą przez badania nauk głębokich... wydają się pełne absurdu i sprzeczności”.

List został odkryty przez profesora Davida Purdie, z Uniwersytetu w Edynburgu. Einstein pisze w nim - „Prawidłowo zauważyłeś, że ta linia myślenia miała wielki wpływ na moje wysiłki i rzeczywiście Ernsta Macha i jeszcze więcej Hume'a, którego traktat studiowałem z zapałem i podziwem krótko przed znalezieniem teorii względności”. Następnie dodaje - „Jest bardzo możliwe, że bez tych filozoficznych studiów, rozwiązanie by nie przyszło”.

Podczas prac nad teorią względności, Einstein współpracował z grupą „Akademie Olympia”, na której spotkaniach omawiano różne zagadnienia dotyczące fizyki i filozofii. To właśnie tam zainteresował się Traktatem Davida Hume'a. Praca ta jest uważana za jedno z najważniejszych studiów filozoficznych, jakie kiedykolwiek opublikowano. Jako pierwsza przed Darwinem kwestionuje istnienie Boga i wskazuje miejsce człowieka na świecie.

Znasz wzór E=mc2? Zastanawiasz się nad podróżami w czasie, paradoksem bliźniąt i dylatacją czasu? Właśnie zetknąłeś się ze szczególna teorią względności zaproponowaną przez Alberta Einsteina w 1905 roku. Szczególna teoria względności dotyczy świata wielkich prędkości, gdzie przedmioty np. cząstki elementarne, poruszają się z prędkościami bliskimi prędkości światła, a mechanika newtonowska przestaje działać. Przełomowa teoria zakłada, że prędkość światła pozostaje niezmienna, nawet jeśli obserwator przyspiesza lub zwalnia. To sugeruje, że czas i przestrzeń muszą ulegać zmianie.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nauka
Czy mała syrenka musi być biała?
Nauka
Nie tylko niesporczaki mają moc
Nauka
Kto przetrwa wojnę atomową? Mocarstwa budują swoje "Arki Noego"
Nauka
Czy wojna nuklearna zniszczy cała cywilizację?
Nauka
Niesporczaki pomogą nam zachować młodość? „Klucz do zahamowania procesu starzenia”