Korporacje i plastik zasilą unijny budżet

Bruksela szykuje rewolucję w finansowaniu wspólnego budżetu. Zniesie rabaty i sięgnie po wpływy z nowych podatków – wynika z informacji „Rzeczpospolitej".

Aktualizacja: 27.04.2018 07:01 Publikacja: 26.04.2018 21:00

Korporacje i plastik zasilą unijny budżet

Foto: 123RF

Dotarliśmy do przygotowanego przez Komisję Europejską projektu decyzji o tzw. zasobach własnych UE, czyli zasadach finansowania wspólnych wydatków. Zostanie ona przedstawiona w najbliższych tygodniach przy okazji prezentacji wieloletniego budżetu UE na lata 2014–2020.

Koszyk dochodów

KE chce zasadniczo zmienić zasady finansowania i uczynić je mniej zależnymi od negocjacji, w których płatnicy netto walczą o zmniejszenie składek. Sposobem na to ma być ograniczenie wpływów liczonych jako procent dochodu narodowego brutto każdego z państw, a zamiast tego stworzenie nowych unijnych dochodów własnych. KE proponuje koszyk trzech dochodów: podatek od ponadnarodowych firm, w przyszłości również cyfrowych, dochody z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) i dochody z opłat za odpady plastikowe.

– Nasza propozycja nie tworzy żadnego nowego podatku dla obywateli UE – podkreśla KE w uzasadnieniu decyzji. ETS już istnieje i zasila narodowe budżety, podatek liczony na podstawie tzw. skonsolidowanej bazy podatkowej dla firm ponadnarodowych jest właśnie przygotowywany i też będzie zasilał narodowe budżety, podobnie jak zaproponowana niedawno przez Komisję opłata od plastikowych odpadów.

Wszystkie te daniny są lub będą wyliczane i zbierane przez krajowe systemy skarbowe, ale część wpływów mogłaby zasilić unijny budżet. W przyszłości tę rolę mogłyby też pełnić: podatek od firm cyfrowych, jeśli zostanie zaakceptowany przez państwa członkowskie, oraz od transakcji finansowych, też pod warunkiem, że zacznie w końcu obowiązywać.

Składka liczona jako procent dochodu narodowego brutto ma pozostać najważniejszym źródłem finansowania, ale proporcja spadnie z 71 proc. obecnie do 48 proc. Na drugim miejscu mają się pojawić dochody z nowo tworzonej skonsolidowanej bazy podatkowej dla międzynarodowych korporacji, które mają dać 18 proc. wpływów. Nie zmieni się znacząco waga obecnych tzw. tradycyjnych zasobów własnych, czyli przede wszystkim dochodów z ceł, a w znacznie mniejszym stopniu z różnego rodzaju opłat rolnych, która ma się zmniejszyć z 16 do 14 proc.

Z kolei wpłaty do budżetu UE z dochodów z VAT mają wzrosnąć z 12 do 14 proc. Wpływy z ETS oraz opłat za odpady plastikowe mają dać po 2 proc. wpływów budżetowych.

Dla Unii to, co Unia dała

Komisja argumentuje, że te dochody państwa członkowskie uzyskują tylko dzięki istnieniu UE. To ona wprowadziła system handlu emisjami, to na poziomie unijnym powstaje skonsolidowana baza podatkowa, przez którą wielkim firmom będzie trudniej uciekać od płacenia podatków do kraju o najniższej stawce, wreszcie strategia dotycząca walki z odpadami plastikowymi też została opracowana na poziomie Brukseli.

Podobna logika dotyczy innych możliwych w przyszłości źródeł finansowania, jak podatek cyfrowy czy podatek od transakcji finansowych. Komisja chciałaby zasady, że dochody będące efektem prowadzenia unijnej polityki powinny być częściowo źródłem finansowania unijnego budżetu.

Komisja proponuje też zniesienie wszystkich rabatów liczonych w rocznych sumach, którymi cieszą się obecnie Holandia, Szwecja, Dania i Austria. Ponadto chce jednej standardowej stawki naliczania należnych unijnemu budżetowi przychodów z VAT, na czym straciłyby Niemcy, Holandia i Szwecja. Z naszych wyliczeń wynika, że dzięki tym dwóm mechanizmom Holandia i Szwecja płacą do unijnego budżetu ok. 14 proc. mniej, niż wynikałoby ze stosowania standardowych dla wszystkich zasad, a Niemcy – 8 proc. mniej.

Wreszcie Bruksela chce zmniejszenia tzw. kosztów pobierania ceł, czyli proporcji ceł zebranych w imieniu całej UE, które państwo członkowskie może zostawić w swoim budżecie. Obecnie jest to 20 proc. KE chce powrotu do stosowanej w przeszłości stawki 10 proc. Bruksela argumentuje, że stawka 20 proc. nie ma uzasadnienia, bo koszty zbierania ceł są niższe.

Na tym stracą wszyscy, ale proporcjonalnie najwięcej takie państwa, jak Holandia czy Belgia, które mają wielkie porty obsługujące europejski handel (Rotterdam i Antwerpia). W wypadku Polski oznaczałoby to konieczność przekazywania do unijnego budżetu dodatkowo niespełna 100 mln euro rocznie, gdyby szacować te wpływy na podstawie obecnych dochodów z ceł.

Bruksela chce zaproponować zwiększenia wydatków z unijnego budżetu z 1 proc. obecnie do 1,13–1,18 proc. dochodu narodowego brutto UE. Cztery kraje zdecydowanie się temu sprzeciwiają: Holandia, Szwecja, Dania i Austria. Uważają, że zarówno deficyt powstały po brexicie (94 mld euro przez siedem lat), jak i nowe wydatki (szacowane na 60–70 mld euro) powinny zostać pokryte z oszczędności na innych politykach.

Manewr KE z nowymi dochodami ma być argumentem na rzecz zwiększenia wydatków, bo oznaczałby ich sfinansowanie z nowych, nieistniejących jeszcze źródeł. To ambitna propozycja; w przeszłości Komisja chciała tworzyć nowe dochody własne, ale nigdy pomysł ten nie wyszedł poza etap planowania i nie było szansy na jednomyślność. Na razie poparcie dla nowych dochodów własnych, a konkretnie wpływów z podatków od firm cyfrowych, wyraził prezydent Francji Emmanuel Macron.

Podatek od gospodarki cyfrowej

Francja chciałaby, żeby to podatek od gospodarki cyfrowej stał się nowym dodatkowym źródłem finansowania budżetu Unii Europejskiej. Komisja Europejska zaproponowała opodatkowanie firm żyjących z internetu – w taki sposób, żeby dochody szły do budżetów krajów, gdzie ulokowani są użytkownicy tych usług. Nawet jeśli dane przedsiębiorstwo nie ma tam żadnego biura. Do powszechnie stosowanej w księgowości obecności fizycznej miałoby dojść nowe prawne pojęcie „obecności cyfrowej". Przyjmuje się, że platforma cyfrowa ma podlegającą opodatkowaniu „obecność cyfrową" lub wirtualne stałe miejsce prowadzenia działalności w danym państwie członkowskim, jeżeli spełnia jedno z kryteriów:

– roczne przychody uzyskane w danym państwie UE przekraczają próg 7 mln euro;

– ma w danym państwie członkowskim ponad 100 tys. użytkowników w roku podatkowym;

– w roku podatkowym między daną firmą a użytkownikami biznesowymi zawieranych jest ponad 3 tys. umów o usługi cyfrowe.

Taki podatek byłby niemożliwy do uzyskania przez pojedyncze państwa, bo wymaga harmonizacji na poziomie UE i zgody na definicję „obecności cyfrowej".

Dotarliśmy do przygotowanego przez Komisję Europejską projektu decyzji o tzw. zasobach własnych UE, czyli zasadach finansowania wspólnych wydatków. Zostanie ona przedstawiona w najbliższych tygodniach przy okazji prezentacji wieloletniego budżetu UE na lata 2014–2020.

Koszyk dochodów

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Polska w piątce krajów UE o najwyższym deficycie. Będzie reakcja Brukseli
Budżet i podatki
Ponad 24 mld zł dziury w budżecie po I kwartale. VAT w górę, PIT dołuje
Budżet i podatki
Francja wydaje ciągle za dużo z budżetu
Budżet i podatki
Minister finansów: Budżet wygląda całkiem dobrze
Budżet i podatki
Polacy zmienili nastawienie do podatków. Zawinił Polski Ład