Roszczenia zablokowane przez przedawnienie

W wyniku zmian w przepisach roszczenia odszkodowawcze związane z wadliwą decyzją administracyjną wydaną ponad dziesięć lat temu są obecnie przedawnione

Publikacja: 05.03.2010 03:45

Roszczenia zablokowane przez przedawnienie

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

Wskutek nowelizacji, która miała dostosować do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86944A59382C84721C1381B6A7365C31?id=77990]konstytucji[/link] przepisy o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez władze publiczne, prawo do odszkodowania zostało znacznie ograniczone, a niekiedy stało się niewykonalne.

Po wejściu w życie ustawy z 17 czerwca 2004 r. nowelizującej [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeks cywilny[/link] z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=846AC5588BB1B3A7C7266BD42EA3EA8A?id=133093]kodeksu postępowania administracyjnego[/link] zniknął bowiem art. 160 regulujący do tej pory dochodzenie roszczeń odszkodowawczych związanych z wydaniem decyzji naruszającej prawo, czyli tzw. roszczeń deliktowych.

Pojawił się natomiast art. 417 § 1 k.c. mówiący o odpowiedzialności za niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej". Ponieważ obowiązująca regulacja ustawowa nie zawiera odpowiednika dawnego art. 160 6 k.p.a. dotyczącego przedawnienia roszczeń odszkodowawczych w stosunku do Skarbu Państwa, teraz następuje ono na zasadach ogólnych, czyli na podstawie art. 442[sup]1[/sup] k.c. To zaś oznacza, że [b]wszelkie roszczenia odszkodowawcze związane z wadliwą decyzją administracyjną wydaną przed więcej niż dziesięcioma laty są obecnie przedawnione[/b].

Konsekwencją jest też swoisty dualizm przedawnienia roszczeń deliktowych. Jeżeli decyzję nadzorczą (stwierdzającą nieważność kwestionowanej decyzji administracyjnej) wydano przed wejściem w życie noweli k.c. z 2004 r., stosuje się dawny art. 160 k.p.a. Jeżeli po tej dacie nowe przepisy.

Tymczasem sporo postępowań nadzorczych trwa latami i można nie uzyskać decyzji o nieważności w ciągu dziesięciu lat od wydania wadliwego orzeczenia. Niekiedy, np. ze względu na nieodwracalne skutki prawne, nie da się stwierdzić nieważności decyzji administracyjnej, ale jedynie to, że zapadła z naruszeniem prawa. Odszkodowanie przedawnia się jednak zwykle już w trakcie postępowania nadzorczego.

Nie wolno tolerować takiego rozwiązania - pisze rzecznik praw obywatelskich do ministra sprawiedliwości przez które nie można skutecznie dochodzić w wyniku przedawnienia istniejącego formalnie prawa do odszkodowania od Skarbu Państwa. Zaskoczyło to też obywateli, którzy wszczynali postępowanie nadzorcze, gdy jeszcze obowiązywał art. 160 k.p.a., i nie mogli przewidzieć zmiany stanu prawnego.

Rzecznik postuluje wprowadzenie takiej regulacji, która w sposób szczególny regulowałaby termin przedawnienia roszczeń deliktowych. Powinno to zostać powiązane z datą prawomocności (bądź ostateczności) orzeczenia potwierdzającego bezprawność działania władzy publicznej

W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"