W aktualnym stanie prawnym, udostępnianie danych osobowo-adresowych odbywa się na dwóch poziomach: centralnym - przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych z ogólnokrajowego rejestru PESEL oraz lokalnym - przez organy gmin z lokalnych rejestrów mieszkańców prowadzonych zgodnie z właściwością miejscową przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Stanowią one część centralnego rejestru PESEL, w którym są gromadzone dane wszystkich obywateli.
Czytaj też: Nie MSWiA, lecz gmina udostępni dane z rejestru PESEL - nowelizacja ustawy o ewidencji ludności
Wniosek o udostępnienie danych z lokalnego rejestru mieszkańców nie może być obecnie zrealizowany, jeśli poszukiwana przez wnioskodawcę osoba nie jest aktualnie zameldowana na terenie gminy, do której wniosek został skierowany.
Nowelizacja przenosi obowiązek udostępniania danych jednostkowych z ogólnokrajowego rejestru PESEL z ministra na organy gmin. Teraz będą mogły udostępniać dane z lokalnych rejestrów i rejestru PESEL.
Decentralizacja powoduje, że wniosek o udostępnienie danych z rejestru centralnego będzie można składać w dowolnym organie gminy, ale tylko jednym. Ma to przeciwdziałać kierowaniu przez wnioskodawcę tego samego wniosku do więcej niż jednego organu gminy.