Nowe miasta od nowego roku

Dziesięć miejscowości uzyska od początku stycznia 2022 r. status miejski, a ich wójtowie – tytuł burmistrza.

Aktualizacja: 30.12.2021 13:05 Publikacja: 30.12.2021 07:44

Nowe miasta w 2022 r.

Nowe miasta w 2022 r.

Foto: Rzeczpospolita

Będzie też kilkanaście przesunięć granic gmin, w tym dotyczące Elektrowni Bełchatów, i ok. stu korekt urzędowych nazw miejscowości.

Historia i teraźniejszość

Dzięki tym dorocznym zmianom liczba miast wzrośnie do 964. Najwięcej, o trzy, na Mazowszu, które od lat prowadzi w tej statystyce. W centralnej i wschodniej Polsce urbanizacja przez wieki przebiegała wolniej, wiele miejscowości podupadało wskutek wojen lub sankcji zaborców. Wśród tegorocznych nominatów jest np. Lutomiersk w powiecie pabianickim nad Nerem, który lokację uzyskał w 1274 r. z rąk Leszka Czarnego, księcia sieradzkiego, a prawa miejskie utracił w 1870 r., jak 320 innych miasteczek zaboru rosyjskiego za czynny udział w powstaniu styczniowym.

Przywracanie praw miejskich w takich wypadkach jest jakąś sprawiedliwością dziejową, często chodzi też o wypozycjonowanie się miejscowości czy danego rejonu na mapie, co pomaga w ich promocji – z tego powodu rok temu zmieniono np. nazwę powiatu jeleniogórskiego na karkonoski.

Aby uzyskać prawa miejskie, miejscowość musi mieć miejski układ architektoniczny, odpowiednią infrastrukturę i liczyć przynajmniej 2 tys. mieszkańców, ale jak kilka lat temu rząd Mateusza Morawieckiego przywrócił prawa miejskie liczącej 500 mieszkańców małopolskiej Wiślicy, to znaczy, że liczebność miasta nie jest najważniejsza. Inna rzecz, ile miejscowości w Polsce ma historię jeszcze sprzed Mieszka I?

Czytaj więcej

W nowym roku przybędzie w Polsce miast

Nadanie statusu miasta wymaga wykrojenia go z gminy i najczęściej obejmuje daną miejscowość, a czasem sąsiednie, i nie oznacza to z automatu rozdzielenia go z otaczającej gminy wiejskiej.

Podobnie wygląda większość przesunięć granicznych, zwykle w stronę miasta. Takie poszerzenie udało się miastu Świecie nad Wisłą o ponad 400 ha (i kilkuset mieszkańców) ze złączonej z nim gminy wiejskiej. Jak powiedział „Rzeczpospolitej" burmistrz tego historycznego pomorskiego miasta Krzysztof Kułakowski, przejmowane tereny są już zurbanizowane i ściśle z miastem związane komunikacyjnie. Chodzi o uporządkowanie tych relacji, gdyż np. uważana za świecką fabryka ma adres w nieznanej miejscowości, a nawet w czasie wyborów mieszkańcy nie wiedzą, gdzie mają lokal wyborczy. Nie ma natomiast ryzyka, że „przechodzący" do miasta będą mieli wyższe opłaty, bo np. za śmieci w Świeciu są ponoć najniższe w Polsce – mówi z dumą burmistrz miasta.

Trudne zmiany

O pieniądze z pewnością chodzi w zarządzonym rozporządzeniem RM z 28 grudnia 2021 r. przesunięciu z gminy Kleszczów, gdzie znajduje się Elektrownia Bełchatów, obrębu ewidencyjnego Wola Grzymalina, o pow. 2061 ha, gdzie jest stara część elektrowni, do miasta Bełchatowa. Szacuje się, że po zmianie granic budżet Bełchatowa wzrośnie o ponad 60 mln zł kosztem i tak chyba najbogatszego w Polsce sąsiada.

Taka ekspansja miast na tereny wiejskie budzi też opory. Dobrym przykładem jest Rzeszów, którego władze od lat świadomie w ten sposób budują pozycję podkarpackiej metropolii – jak nazywają stolicę województwa, przy znacznym sprzeciwie sporej części mieszkańców sąsiednich gmin zagrożonych tą ekspansją. W tym roku rząd negatywnie ocenił wniosek rady tego miasta o rozszerzenie go o ponad 160 ha i ponad 400 mieszkańców, z gminy Boguchwała, która była temu przeciwna. Podobnie wniosek Rady Miasta Sanoka o poszerzenie miasta o tereny wsi. Ale jak powiedział „Rz" Artur Kondrat, zastępca burmistrza, Sanok zamierza w przyszłym roku składać kolejny wniosek, gdyż z powodu przeznaczenia terenów pod Sanocką Dolinę Wodorową miasto potrzebuje rezerw pod budownictwo mieszkaniowe.

Podstawa prawna:

Rozporządzenia RM z 30 lipca 2021 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin, poz. 1372 oraz z 28 grudnia 2021 r., poz. 2444

Będzie też kilkanaście przesunięć granic gmin, w tym dotyczące Elektrowni Bełchatów, i ok. stu korekt urzędowych nazw miejscowości.

Historia i teraźniejszość

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił