Miasta mocniej stawiają na zieloną komunikację

Coraz szybciej miasta przestawiają się na ekologiczną komunikacją publiczną. Zwłaszcza w tym roku, gdy pandemia koronawirusa wyhamowała cały polski rynek autobusowy. Gdy poziom zakupów autobusów z tradycyjnym (dieslowskim) napędem szoruje po dnie, zielone napędy kwitną.

W pierwszych siedmiu miesiącach 2020 r. już przeszło połowa kupowanych przez samorządy autobusów ma napęd alternatywny: elektryczny, gazowy lub hybrydowy. Z raportu przygotowywanego przez firmę JMK Analizy Rynku Transportowego oraz Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego, do którego dotarła „Rzeczpospolita", wynika, że od stycznia do lipca zarejestrowanych zostało 225 takich pojazdów na łączną liczbę 427 nowych autobusów miejskich.

Warszawa na prąd

To tempo jeszcze wzrośnie, bo w drodze lub przygotowaniu są duże dostawy, zwłaszcza autobusów z napędem elektrycznym. Jak podaje branżowy Infobus, już w pierwszym kwartale do miast trafiło 67 nowych e-busów, gdy w całym ub. roku 55. A to początek ekspansji. Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie rozkręcają w tym roku gigantyczny kontrakt na 130 elektrobusów od Solarisa. Według JMK poziom elektryfikacji miejskich zakupów może na koniec 2020 r. przekroczyć 35 proc., a łączna liczba elektrobusów ma się zbliżyć do 400.

Warszawa jest dziś liderem w elektryfikacji taboru autobusowego: w pierwszej połowie 2020 r. po stolicy jeździło 60 elektrobusów. Na drugim miejscu znalazła się Zielona Góra (43 sztuk z podpisanego dwa lata temu kontraktu z Ursusem), następnie Kraków (28) i Jaworzno (24). Władze tego ostatniego zadeklarowały, że w ciągu kilku lat chcą być pierwszym polskim miastem z całkowicie bezemisyjnym transportem publicznym.

Liczba miasta zainteresowanych e-busami szybko rośnie. W ubiegłym tygodniu wart ponad 46 mln zł kontrakt z Solarisem na dostawę 14 pojazdów podpisał Sosnowiec. Za rok będą one kursować na 11 liniach po Sosnowcu, Katowicach, Dąbrowie Górniczej, Będzinie, Czeladzi i Wojkowicach. Przed tygodniem Częstochowa rozstrzygnęła na korzyść Autosana przetarg na dzierżawę 15 elektrobusów. Z kolei w pierwszej połowie sierpnia przetarg na pięć e-busów ogłosiło Opole.

Według JMK obecnie w trakcie dostaw jest 338 elektrobusów, w przetargach 34, a z zapewnionym finansowaniem, ale jeszcze przed przetargiem, kolejne 64. W rezultacie do roku 2022 na ulice wyjedzie 436 autobusów elektrycznych.

Tempo elektryfikacji taboru może jednak zwolnić, bo unijne fundusze dofinansowujące zakupy samorządów już się kończą. Po nich finansowaniem mają się zająć rządowe programy, ale przyszłe efekty są niewiadomą. Gigantyczny projekt e-bus, który miał objąć prawie 1100 pojazdów, został w tym roku zlikwidowany. Na razie w grę wchodzą programy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej: „Gepard" dla miast i „Kangur" dotyczący autobusów szkolnych.

Rynek na dnie

Dziś jednak największym problemem dla planów zakupowych przewoźników są opłakane skutki epidemii koronawirusa. Z najnowszych danych wynika, że od stycznia do lipca w całym kraju zakupiono zaledwie 862 nowe autobusy. To daje średnią miesięczną liczbę rejestracji na poziomie 123 pojazdów, gdy średnia miesięczna z całego 2019 r. wynosiła 206 sztuk, a z 2018 r. – 225. – Przed epidemią szacowaliśmy, że rynek w 2020 r. osiągnie wynik w granicach 2,1– 2,2 tys. sztuk, czyli byłby niższy wobec ub. r. o ok. 12 proc. Teraz trudno mówić o jakichkolwiek prognozach – stwierdza Jakub Faryś, prezes PZPM.

Największe załamanie przeżywa segment autobusów turystycznych ze względu na brak wycieczek – zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Z tego powodu mocno traci też kategoria autobusów mini, która w 2019 r. wyprzedziła w rejestracjach (1064 sztuki) autobusy miejskie (1032).

Te ostatnie okazują się dziś najbardziej odporne na kryzys. – Ta część rynku zależy od unijnych funduszy. Jeśli więc miasta wcześniej zakontraktowały dostawy, segment miejskich autobusów powinien utrzymać zakładany poziom rejestracji – dodaje Faryś.