Kolor skóry bardziej Obamie pomaga, niż przeszkadza

[b]Mimo że Obama może już za parę dni zostać pierwszym czarnym prezydentem USA w historii, kwestia rasy bardzo rzadko pojawiała się w tej kampanii. Dlaczego? [/b]

Dlatego, że Obama postanowił nie robić z rasy jednego z tematów swej kampanii. Gdy inni kandydaci zbliżali się do tego problemu, byli bardzo szybko besztani albo przez sztab Obamy, albo przez media za podnoszenie kwestii, która nie powinna być ich zdaniem podnoszona. W całej kampanii panowała obawa, że nawiązywanie do rasy może zaszkodzić kandydaturze Obamy. W przeszłości czarni politycy, którzy to czynili, tacy jak starający się o nominację demokratyczną Jesse Jackson, nie byli w stanie znaleźć szerszego poparcia poza czarnym elektoratem.

[b]Rasa okazała się tym razem mało ważna? [/b]

Jest ważna, ale w innym aspekcie. Zamiast przeszkadzać Obamie, bardziej mu pomagała. Już w prawyborach w Iowa było widać, że na największe poparcie może liczyć nie wśród czarnych wyborców, ale wśród wysokowykwalifikowanych, wykształconych białych. Ci ludzie zawsze byli antyrasistami i czerpią dodatkową satysfakcję z tego, że mogą pokazać reszcie Ameryki, całemu światu, iż czarny Amerykanin może zostać prezydentem USA. Gdyby Obama był biały, prawdopodobnie nie zostałby nawet kandydatem, nie mówiąc już o szansach na prezydenturę. Oczywiście w niektórych sytuacjach rasa jest dla Obamy obciążeniem, tak jak w przypadku tej części elektoratu, która ma bardziej lub mniej świadome uprzedzenia rasowe. Sondaże wskazują, że takich ludzi jest co najmniej 6-7 procent, ale znacznie większy odsetek wyborców popiera Obamę właśnie ze względu na kolor skóry.

[b]Czy byłoby tak samo, gdyby Obama był bardziej typowym czarnym kandydatem? Przecież jego wychowywała biała matka i biali dziadkowie. [/b]

Dziś ciężko powiedzieć, co jest typowe. To, co sprawdzało się w czarnej polityce za Jesse Jacksona, czyli 20-25 lat temu, nie sprawdza się dziś. Pokolenie Afroamerykanów, które weszło w dorosłość po sukcesie ruchu na rzecz praw obywatelskich, gdy w Ameryce zdążyło się zakorzenić na szeroką skalę przekonanie, iż czarni i biali są równi, ma inne spojrzenie. Przyczynił się do tego także ogromny wzrost czarnej klasy średniej. Ludzie po prostu przyzwyczaili się do większej integracji rasowej. Polityka konfrontacji, roszczeń, stawiająca interesy czarnych w opozycji do interesów białych, znajduje dziś coraz mniej zwolenników wśród Afroamerykanów. Obama to tylko jeden z wielu czarnych polityków, który uważają, że jego zadaniem jest zajmowanie się kwestiami, które normalnie nie były kojarzone w polityce z czarną Ameryką. Dlatego nie uczynił tematem swej kampanii na przykład pomocy murzyńskim gettom.

[b]Uciekł też od kontrowersji wokół czarnego pastora Jeremiah Wrighta... [/b]

W tym przypadku Obama próbował zjeść ciastko i mieć ciastko. W tym kierunku zmierzała jego słynna, wielce przereklamowana mowa o rasie, wygłoszona wiosną tego roku. Udało mu się tylko do pewnego stopnia. Udało mu się powiedzieć czarnym Amerykanom: jestem jednym z was, spójrzcie na moją pracę jako organizatora społecznego, na moją rodzinę, na mój Kościół. A zarazem powiedzieć białym: jestem jednym z was, posłuchajcie, jakim językiem mówię i o czym mówię, o jedności, a nie podziałach. Sprawa Wrighta sprawiła jednak, że Obama nie mógł utrzymać tej linii do końca, musiał opowiedzieć się po którejś ze stron. Zmusił go do tego sam Wright, który stwierdził: tak łatwo się nie wyśliźniesz, ja wciąż tu jestem i wciąż powtarzam to, co wcześniej mówiłem. Obama nie miał wyjścia, musiał umyć ręce, odciąć się od Wrighta, mimo że wiele go z nim łączyło.

[b]Czy nie zmarnował jednak okazji do podjęcia głębszej dyskusji o podziałach rasowych? [/b]

Kampania prezydencka nie jest właściwym forum dla takiej dyskusji. Cała sprawa była tak naładowana emocjami, tak wybuchowa. Proszę pamiętać, co się działo wtedy w kampanii: ludzie tacy jak Bill i Hillary Clinton byli nazywani rasistami. Przecież to absurd. Dlatego wszyscy bali się mówić o rasie. Polityka to nie miejsce na filozoficzne rozważania.

Poza tym nie jest dla mnie wcale oczywiste, czy tak wielu Afroamerykanów podziela przekonania Wrighta. Wielu moich czarnych znajomych miało pretensję do Obamy po jego przemówieniu o rasie właśnie o to, że wynikało z niej, iż poglądy Wrighta są typowe dla czarnej społeczności. A to nieprawda. To tylko jeden z nurtów.