Polski pomysł na Ukrainę nie wypalił

Polska nie jest też w stanie narzucić Europie twardego kursu wobec Kremla. Owszem, rosyjska gospodarka znajduje się dziś w fatalnej kondycji, ale w znacznym stopniu przez przypadek. Najbardziej zaszkodziły jej załamanie cen ropy, co jest przede wszystkim wynikiem trwającej od lat rewolucji łupkowej w Stanach Zjednoczonych, a w znacznie mniejszym stopniu karą za wojnę z Ukrainą. Unia nie nałożyłaby też surowych sankcji na Moskwę, gdyby nie zestrzelenie w lipcu zeszłego roku samolotu malezyjskich linii lotniczych z 298 osobami na pokładzie, w tym wieloma obywatelami państw Wspólnoty. W miarę jak ta tragedia się oddala, a skutki kryzysu w Rosji odczuwa coraz mocniej sama Unia, głosy na rzecz powrotu do normalnych stosunków gospodarczych z Kremlem będą w Brukseli coraz bardziej donośne. Na grudniowym szczycie przywódców UE okazało się, że nowy przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk nie ma większego wpływu na politykę wschodnią zjednoczonej Europy. Jak zawsze w kryzysowych okolicznościach realna władza przesuwa się do Berlina, Paryża i innych, najważniejszych stolic narodowych kosztem Brukseli.

W tej sytuacji polski rząd powinien na nowo określić strategię dyplomatyczną kraju. Szansą na to było odejście z MSZ Radosława Sikorskiego. Choć od tego momentu Polska zrezygnowała z większej aktywności na Ukrainie, nie decydując się ani na przekazanie sąsiadowi broni, ani pomocy finansowej, to na razie pomysłu na alternatywny całościowy plan nie ma.

Najważniejsze pytanie brzmi: Czy Polska powinna przyłączyć się do starań Niemiec i Francji o ułożenie stosunków z Putinem kosztem odsunięcia marzeń Ukrainy o integracji z Unią czy też trzymać się dotychczasowej odważnej, ale mało realnej wizji. To drugie rozwiązanie jest dla Polski coraz bardziej kosztowne nie tylko z powodu zamierających kontaktów gospodarczych ze wschodnimi sąsiadami, ale także postępującej izolacji kraju w Unii.

Ten dylemat nasz kraj będzie musiał rozstrzygnąć szybko. Już za trzy miesiące rozpocznie się w Brukseli dyskusja nad zniesieniem sankcji wobec Rosji. A parę miesięcy później rząd będzie musiał podjąć decyzję o dwóch kluczowych przetargach zbrojeniowych: na zakup helikopterów i budowę tarczy antyrakietowej. Przyznanie przynajmniej jednego z nich europejskiemu konsorcjum będzie oznaczało, że Warszawa powraca do bliskich stosunków z Berlinem i Paryżem, a także idei integracji europejskiej polityki obronnej.

Odkładanie decyzji będzie tym trudniejsze, że po przejęciu przez republikanów większości w obu izbach Kongresu polityka Waszyngtonu i Brukseli wobec Rosji coraz bardziej się rozchodzi. Pod naciskiem swoich oponentów administracja prezydenta Obamy zaczęła usztywniać podejście do Kremla, decydując się np. na dostarczenie Ukraińcom broni, podczas gdy prezydent Francji i kanclerz Niemiec mnożą kontakty z Putinem.

Nowy rok stawia także jeszcze jedno zadanie przed polską dyplomacją: odbudowę Grupy Wyszehradzkiej. Stosunek do Rosji zasadniczo poróżnił nasz rząd z premierem Węgier i prezydentem Czech, którzy są o wiele bardziej spolegliwi wobec Kremla. Jednak bez poparcia krajów Europy Środkowej pozycja Polski w Brukseli jest mocno osłabiona. Już niedługo możemy za to sporo zapłacić.