Rosja poparła wybrańca Putina

Niemal cała Rosja głosowała na Dmitrija Miedwiediewa. – Nawet nie musieliśmy się zastanawiać – przyznaje Irina Grigorowska, która z przyszłym prezydentem chodziła kiedyś do klasy. Teraz, jak inni koledzy, poszła oddać głos do ich wspólnej szkoły nr 305 w Petersburgu.

Na Miedwiediewa głosowała cała wioska Miedwiediewka na Syberii. 80 mieszkańców wierzy, że dzięki nowemu prezydentowi ich 300-letnia wieś na wymarciu nie zniknie wkrótce z mapy Rosji. O tym, że trzeba głosować na Miedwiediewa, mieszkańcy wspólnie uradzili w jednym z dwóch lokalnych sklepów. Głosy oddali w szkole, do której uczęszcza czterech uczniów. – Głęboko w duszy czuję, że on jest jednym z nas – mówił agencji Reuters jeden z mieszkańców Wasilij Berdnikow.

Podobnie w Tiumeniu. – Oczywiście, że na niego! Cała młodzież Tiumenia będzie głosować na Miedwiediewa – mówią z przekonaniem chłopcy, którzy na placu przed nowoczesnym budynkiem CUM, Centralnego Domu Towarowego, rozdają przechodniom ulotki z informacjami... jak konsumenci mogą bronić swoich praw.

Choć pola naftowe są daleko, w eleganckich butikach z pamiątkami w CUM można kupić modele wież wiertniczych i urządzeń do wydobywania ropy. Miedziane i rzeźbione w kamieniu, duże i małe, z pozytywkami i napędzane silniczkami. – Bo dzięki naszej ropie bogaci się cała Rosja. Chwała Bogu, my teraz też coś z tego mamy, to i na Miedwiediewa trzeba głosować – podsumowuje mężczyzna w średnim wieku.

68,2 proc. - takie poparcie, po przeliczeniu połowy głosów oddanych w wyborach, uzyskał Dmitrij Miedwiediew

Irina Ustinowa, nauczycielka, opowiada, że władze wywierały naciski, by pójść głosować. – Ale przecież tego nie skontrolują – uśmiecha się.

Po przeliczeniu głosów z połowy lokali wyborczych Centralna Komisja Wyborcza ogłosiła, że na Miedwiediewa głosowało 68,2 procent Rosjan. Jego główny rywal przywódca komunistów Giennadij Ziuganow uzyskał 18,5 procent poparcia, a trzeci z kandydatów przywódca nacjonalistów Władimir Żyrinowski – 10,6 procent.

Zwycięstwo Miedwiediewa było z góry przesądzone. – Te wybory to farsa – stwierdziła grupa opozycyjnych polityków, m.in. lider Zjednoczonego Frontu Obywatelskiego (OGF) Garri Kasparow oraz przywódca Sojuszu Sił Prawicy (SPS) Nikita Biełych. Wspólnie przygotowali dokument pt. „W farsie uczestniczyć nie będę!”, który złożyli w Centralnej Komisji Wyborczej. Podpisało go 6 tys. Rosjan.

Czy podczas głosowania mogło dochodzić do fałszerstw? Ziuganow oświadczył, że doszło do wielu nieprawidłowości. – Do lokali wyborczych skierowaliśmy prawie 500 tys. kontrolerów. Nieprawidłowości jest bardzo dużo – powiedział. Jeszcze przed wyborami sam szef CKW Władimir Czurow podkreślał, że jest to „największa intryga wyborów”.

„O tak, ta męcząca niewiadoma: Miedwiediew czy Miedwiediew” – ironizował wówczas znany rosyjski publicysta Leonid Radzichowski.

Fakt, że członkowie lokalnych komisji bardzo często nie tylko wiedzą, lecz bezpośrednio przyczyniają się do osiągnięcia pożądanego przez władze wyniku, ujawnił w innym lokalu wyborczym. Jeszcze przed rozpoczęciem głosowania znalazł w urnie sterty kart z głosami oddanymi na Miedwiediewa. Nie dał się namówić członkom komisji, aby wyjąć je ze skrzyni i kazał opieczętować z zawartością jako dowód cudu nad urną.

Ten przypadek jednak nie znajdzie prawdopodobnie swojego finału w sądzie, gdyż po kilku godzinach w lokalu wyborczym ogłoszono alarm antyterrorystyczny. Uzbrojeni komandosi wyprowadzili z niego wszystkich, włącznie z członkami komisji. Co się stało ze skrzynią – nie wiadomo.

Więcej dialogu, mniej siły

Adam Daniel Rotfeld, były minister spraw zagranicznych

Rz: Czy zwycięstwo Miedwiediewa jest korzystne dla Polski?

Adam Daniel Rotfeld: W otoczeniu Władimira Putina Miedwiediew reprezentuje nowoczesny sposób myślenia. Głównym motorem rozwoju są dla niego modernizacja i edukacja, a nie – jak byłoby w przypadku Siergieja Iwanowa – umacnianie sił zbroj- nych. Miedwiediew często mówił o znaczeniu wolności i potrzebie zwiększenia demokracji. Jeśli ten kierunek zostanie utrzymany, to wpłynie to pozytywnie również na rozwój stosunków z Polską.

Ale Putin chce, by Miedwiediew kontynuował jego politykę.

Jak się sprawdzi w przyszłości nowy model rządów, które – jak można to dziś przewidywać – będzie swoistym duumwiratem, dopiero się okaże. Gdyby taka formuła przyszłych rządów stała się praktyką, to między dwoma ośrodkami władzy – premierem i prezydentem – zapewne mogłyby powstawać i powstawałyby sytuacje konfliktowe.

Sam sposób przeprowadzenia wyborów nie oddalił Rosji od demokracji?

Rosja przez kilkaset lat była rządzona autorytarnie. Demokracja w Rosji – w rozumieniu Putina i jego otoczenia – jest możliwa pod warunkiem, że jej zakres i formy będą narzucone z góry. Elity rosyjskie ukształtowane w ostatniej dekadzie pod rządami Putina obawiały się, że w wyniku wolnych i demokratycznych wyborów mogłoby dojść do redystrybucji zawłaszczonego majątku. Istnieje też ryzyko, że władze przejmą populiści i ludzie pokroju Żyrinowskiego. Przeciętnemu Rosjaninowi demokracja kojarzy się bardziej z anarchią, poczuciem niepewności i destabilizacją niż z wolnością. Z tego względu priorytetem – nie tylko dla elit – jest utrzymanie stabilności w tym kraju.

—rozmawiał Wojciech Lorenz

Godny następca

Paweł Kowal, poseł PiS, były wiceminister spraw zagranicznych

Rz: Czy zmiana gospodarza Kremla wpłynie na relacje polsko-rosyjskie?

Paweł Kowal: Zobaczymy. Jest oczywiście taka propagandowa teza, że Miedwiediew różni się od Putina. Ale przedsmak tego, jak rozumie on politykę zagraniczną, dał niedawno w Serbii. Jednoznacznie pokazał tam, że surowce energetyczne są dla niego narzędziem, dzięki któremu Rosja chce związać ze sobą jak najwięcej krajów. W jego obecności Aleksiej Miller, szef Gazpromu, podpisał porozumienie z Serbia Gas, które sprzyja powstaniu gazociągu południowego.

Może chociaż nie będzie więcej gróźb pod adresem Polski?

Tu nie chodzi o słowa. Dziś nie ma poważnych przesłanek, aby sądzić, że szybko zajdzie jakakolwiek jakościowa zmiana we wzajemnych relacjach. Jeśli Putin jest dyrygentem energetycznej orkiestry, która chciałaby zagrać do tańca Europie, to Miedwiediew jest jej pierwszym skrzypkiem. Na mapie widać, że Rosja konsekwentnie realizuje wielki projekt okrążenia na północy i południu niepokornych państw, które chciałyby być niezależne od ekspansji Gazpromu.

Czy Zachód mógł coś zrobić, aby wybory były bardziej demokratyczne?

Kreml zrozumiał, że krytyka – czy to po śmierci Politkowskiej, czy po procesie Chodorkowskiego – trwa najwyżej kilka dni. W Europie, także w Polsce, zwycięża pogląd, że z Rosją trzeba rozmawiać, i ulegamy nie tylko w kwestii praw człowieka w Rosji, ale i w sprawach wzajemnych relacji. Dziś UE ma jeszcze realne możliwości wywierania presji na Rosję. Moskwa dąży do tego, aby to zmienić, uzależniając Europę od swoich surowców.

—rozmawiał Wojciech Lorenz

Podczas kampanii Miedwiediew chętnie kreował się na liberalnego demokratę, który twardo broni interesów Rosji:

O władzy: