W 1938 roku, rok przed wyświęceniem go na papieża, kardynał Eugenio Pacelli interweniował w Warszawie w sprawie rzekomego prześladowania Żydów. Chodziło o informacje na temat zakazu koszernego uboju bydła, który miał być wprowadzony przez polski parlament. Jak pisze włoski dziennik “Il Giornale”, przyszły papież dowiedział się o sprawie od francuskiego kardynała Eugene’a Tisseranta, który z kolei przeczytał o niej w prasie.
Kardynał Pacelli uznał te doniesienia za wyjątkowo niepokojące i natychmiast napisał do nuncjusza apostolskiego w Warszawie, arcybiskupa Filippa Cortesiego. W liście podkreślił, że należy potępić “każdy akt prześladowania i antysemickiej przemocy”, i wezwał go do podjęcia interwencji. W odpowiedzi nuncjusz wyjaśnił jednak, że wiadomości przyszłego papieża są “niedokładne”.
W rzeczywistości bowiem ustawa ta została zaaprobowana tylko przez niższą izbę polskiego parlamentu. Nuncjusz Cortesi w liście do Watykanu zapewnił, że “Senat już do niej nie powróci”. Faktycznie ustawa taka została przyjęta z inicjatywy posłów sanacji w 1938 roku. Zgodnie z nią zakaz miał wejść w życie w 1942 roku. Ponieważ Senat nigdy jej nie zaaprobował, pozostała na papierze.
– Z inicjatywą wprowadzenia zakazu wyszła jeszcze w 1936 roku żona byłego premiera Aleksandra Prystora, Janina. Choć w późniejszej dyskusji pojawiły się wątki antysemickie, powoływano się wówczas głównie na względy humanitarne – powiedział “Rz” prof. Andrzej Chojnowski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego. – Z zarzynanej w rytualny sposób krowy przed jej zabiciem wytaczana była krew i zwierzę potwornie cierpiało. Wszystko to działo się często w bardzo złych warunkach sanitarnych – podkreślił.
Włoscy komentatorzy skupiają się jednak na zupełnie innym wątku sprawy. Ich zdaniem interwencja w obronie Żydów to kolejny dowód na nieprawdziwość czarnej legendy Piusa XII. Według jego krytyków Ojciec Święty – określany przez nich mianem “papieża Hitlera” – sympatyzował z Hitlerem i nie zrobił nic, żeby ratować Żydów.
