W ubiegłym tygodniu radni w Wałbrzychu podjęli uchwałę w tej sprawie. Przewiduje ona również, że na terenie wszystkich nieruchomości komunalnych powstaną strefy wolne od jednorazowego plastiku. W strefie będzie obowiązywać zakaz posiadania, używania, udostępniania oraz sprzedaży produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i oksydegradowalnych tworzyw sztucznych (pojemników na żywność i napoje, widelców, noży, łyżeczek, pałeczek, talerzy, słomek, mieszadełek itp.).
Zagrożenie jest powszechne. WHO alarmuje, że mikrocząsteczki plastiku są obecnie w 90 proc. butelkowanej wody – wynika z uzasadnienia.
Czytaj też: Od 1 września prawie wszystkie torebki foliowe z opłatą recyklingową
Podstawą prawną uchwały jest art. 40 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym. Według wałbrzyskich radnych z orzecznictwa sądowego wynika, że przepisy porządkowe wydane na podstawie tego uregulowania powinny dotyczyć wyłącznie zachowań bezpośrednio zagrażających dobrom prawnym wymienionym w tym artykule.
W ocenie radnych tak jest w tym wypadku. Doszło do radykalnego wzrostu konsumpcji w mieście. Powstaje więc coraz więcej odpadów z jednorazowych wyrobów, takich jak: butelki pet, woreczki i torby. Istnieje więc realne zagrożenie życia i zdrowia mieszkańców.
Uchwała radnych ma też na celu uświadomienie mieszkańcom Wałbrzycha, że konieczne jest natychmiastowe podjęcie działań prowadzących do zmniejszenia konsumpcji plastiku jednorazowego.
Samorządy innych miast z rezerwą podchodzą do wprowadzania zakazu używania jednorazowych foliowych torebek.
– Podjęcie uchwały jest ryzykowne. Przepisy unijne nakładają obowiązek wprowadzenia zakazu korzystania z torebek do końca 2021 r. Na razie nie ma żadnej polskiej ustawy regulującej te kwestie. Dopóki jej nie będzie, dopóty tego typu zakazy w akcie prawa miejscowego mogą być nieskuteczne – twierdzi Michał Olszewski, wiceprezydent Warszawy,
Prawnicy też mają zastrzeżenia do legalności wałbrzyskiej uchwały.
– Obawiam się, że uchwała zostanie zakwestionowana przez wojewodę. Nie ma bowiem obecnie jednoznacznej podstawy prawnej do jej podjęcia. Wałbrzych zrobił to, powołując się na art. 41 ust. 3 i 4 ustawy o samorządzie gminnym. Pozwala on na podejmowanie uchwał w przypadkach nagłych i nieuregulowanych, takich jak dopalacze czy fajerwerki. Tymczasem problem, jaki zamierza rozwiązać Wałbrzych, jest powszechny. Nie takie problemy mają rozwiązywać przepisy porządkowe – wyjaśnia mec. Maciej Kiełbus, partner w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners.
