Ludzie rzadziej giną bez śladu

Od ponad pięciu lat liczba zaginionych systematycznie rosła – zarówno dorosłych, jak i nieletnich. W ubiegłym roku ten niekorzystny trend po raz pierwszy się odwrócił – wynika z danych Komendy Głównej Policji, które poznała „Rzeczpospolita".

Ogólna liczba zaginięć zmalała o niemal 400, a w przypadku dzieci i nastolatków spadek jest jeszcze bardziej widoczny. Łączna liczba zaginięć nieletnich wyniosła w zeszłym roku 7,1 tys. To oznacza, że było ich o blisko tysiąc mniej.

– Kondycja polskich nastolatków się poprawiła, więc zapewne dlatego rzadziej uciekają z domów, co w ich przypadku było głównym powodem zaginięć. Na spadkowy trend nakłada się też pogłębiający się niż demograficzny – ocenia prof. Janusz Czapiński, psycholog społeczny.

Rekord: blisko 21 tys.

Jeszcze w 2010 r. na policję zgłoszono niewiele ponad 14 tys. zaginięć, dwa lata później już o 3,5 tys. więcej, a w 2014 roku padł prawdziwy rekord: przepadło 20,8 tys. osób. To poziom, jakiego nie notowano od kilkunastu lat. Ubiegłoroczne statystyki – jak twierdzą śledczy i eksperci – pozwalają sądzić, że trend na stałe się odwróci.

I tak: w zeszłym roku zaginęło 20 458 osób. Z policyjnych danych wynika, że w przypadku dzieci i młodzieży ubyło zaginionych praktycznie we wszystkich grupach wiekowych. Najmłodszych dzieci (do siedmiu lat), a także nieco starszych (od siedmiu do 13 lat) zaginęło w każdej z grup o blisko 60–80 mniej. W przypadku 14–17-latków, będących najliczniejszą grupą ginących małoletnich, spadek jest jeszcze wyraźniejszy: zaginęło ich blisko 5,8 tys., czyli o ponad 800 mniej.

Powody zaginięć nieletnich są wciąż podobne. – Najmłodsze dzieci gubią się zwykle przez nieuwagę dorosłych, u nastolatków najczęstszą przyczyną są ucieczki z domu spowodowane problemami w szkole, sytuacją rodzinną i złymi relacjami z rówieśnikami – mówi Aleksander Zabłocki z Fundacji Itaka, do której też wpływa nieco mniej zgłoszeń (1–1,2 tys. rocznie).

Np. na Pomorzu trzy nastolatki wieczorem zniknęły, a znalazły się nazajutrz. Powód: chciały zrobić na złość rodzicom. Z kolei inna 16-latka poszukiwana przez rodzinę i policję odnalazła się na jednym z portali społecznościowych, a uciekła, bo „miała wszystkiego dość".

Jak mówi ekspert Itaki, w ostatnich latach dostrzegalne są nowe zjawiska. – Wśród zaginionych więcej jest osób w podeszłym wieku, z zanikami pamięci i chorobą Alzheimera. –Te zgłoszenia stanowią nawet 20 proc. wszystkich, jakie otrzymujemy – zaznacza Aleksander Zabłocki i prognozuje, że przez starzenie się społeczeństwa takich osób może przybywać. Inna, stosunkowo nowa grupa, to cierpiący na depresję. W obu przypadkach finał poszukiwań często bywa tragiczny.

Jeszcze inni to zaginieni na własne życzenie, którzy świadomie zerwali kontakt z bliskimi. Rekordzista to mieszkaniec Zabrza, który przepadł 33 lata temu, zostawił żonę i dwoje dzieci. W 1980 r. po prostu wyszedł z domu. Policjanci na jego ślad trafili na Facebooku. Okazało się, że zaginiony ma nowe życie i mieszka w Niemczech.

Szybciej szukają

Zarówno policjanci, jak i eksperci twierdzą, że trudno o jednoznaczną ocenę spadku liczby zaginięć. Powodem może być wyższa świadomość i rodziców, i opiekunów, którzy lepiej strzegą dzieci, ale i szybsze działania policjantów.

– Dzieci często są odnajdywane, zanim jeszcze wpłynie oficjalne zgłoszenie od rodziców – mówi Marcin Szyndler, rzecznik Komendy Głównej Policji. – W miejsce zniknięcia od razu jest kierowany patrol policji i odnajduje „zgubę", a rodzice rezygnują ze zgłoszenia – zaznacza Szyndler.