Sondaż: Ponad połowa Polaków źle ocenia reformę sądownictwa prowadzoną przez PiS

W czwartek wieczorem Sejm przegłosował projekt przepisów reformujących Sąd Najwyższy przygotowany przez prezydenta Andrzeja Dudę. Przepisy te likwidują Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego, stworzoną w 2017 roku w ramach reformy sądownictwa prowadzonej przez obecną większość rządzącą.

Likwidacja Izby Dyscyplinarnej to realizacja jednego z postulatów (tzw. kamieni milowych) stawianych polskim władzom przez Komisję Europejską. Dwa pozostałe postulaty KE to stworzenie możliwości przywrócenia do pracy sędziów zawieszonych przez Izbę Dyscyplinarną (przyjęte przez Sejm przepisy stwarzają taką możliwość) oraz zreformowanie systemu dyscyplinowania sędziów tak, by zapewniał niezależność oceny sędziów. Spełnienie tych warunków ma sprawić, że Komisja Europejska zatwierdzi Krajowy Plan Odbudowy i rozpocznie wypłatę środków z Funduszu Odbudowy Polsce.

Obecny obóz rządzący realizuje reformę sądownictwa od momentu przejęcia władzy w 2015 roku. Reforma obejmuje zmiany w Sądzie Najwyższym, ale też m.in. zmianę sposobu wyłaniania Krajowej Rady Sądownictwa oraz ponowne połączenie stanowisk Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości.

W ramach reform wprowadzono też m.in. system losowego przydziału spraw sędziom (do 2017 r. sprawy były przyznawane sędziom według listy alfabetycznej).

Przeciwnicy reform w sądownictwie realizowanych przez rząd PiS wskazują, że głównym celem reform jest uzależnienie władzy sądowniczej od władzy wykonawczej. Wskazuje na to np. sposób obecny sposób wyłaniania KRS, który umożliwia swobodne kształtowanie składu Rady przez większość sejmową.

Z danych Komisji Europejskiej, o których pisaliśmy w "Rzeczpospolitej" wynika, że reformy wymiaru sprawiedliwości przeprowadzone przez obecną większość rządzącą nie przyspieszyły pracy sądów, co było ich głównym celem. 

W 2012 r. czas oczekiwania na rozstrzygnięcie sprawy przed sądem pierwszej instancji wynosił 50 dni, w 2019 r. było to już 111 dni, a rok później – 110 dni. W samych sprawach cywilnych i handlowych to już 317 dni w porównaniu ze 195 dniami w 2012 r. i 270 dniami w 2019 r., a w sprawach administracyjnych – 159 dni w porównaniu ze 112 dniami w 2012 r. i 123 dniami w 2019 r.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Wciąż za długo czekamy na sprawiedliwość. Polska na 27. miejscu w UE

Reforma Zbigniewa Ziobry nie przyspieszyła pracy sądów – wynika z danych Komisji Europejskiej.

Polska po raz kolejny znalazła się na ostatnim miejscu w UE, jeśli chodzi o skuteczność ochrony konsumenta. Co prawda tutaj sytuacja nieco się poprawiła i skrócił się czas wydawania decyzji administracyjnych, ale wciąż ponad 500 dni jest najgorszym wynikiem w UE.

KE bada też postrzeganie wymiaru sprawiedliwości przez obywateli i firmy w sondażach Eurobarometr. Dla Polski ta ocena systematycznie się pogarsza.

W 2022 r. już tylko 24 proc. badanych wierzy w niezależność sądownictwa w Polsce. Gorsza od nas jest tylko Chorwacja. Tam wskaźnik ten wynosi 20 proc. Najlepiej wypada Finlandia z ocenami na poziomie 89 proc.

Jeszcze gorzej postrzegają wymiar sprawiedliwości przedsiębiorcy. Tylko 20 proc. wierzy w niezależność sądów, co jest najgorszym wynikiem w całej UE. W najlepszej pod tym względem Danii wskaźnik zaufania do sądownictwa wśród firm wynosi 87 proc.

Uczestników sondażu SW Research dla rp.pl zapytaliśmy jak oceniają dotychczasową reformę sądownictwa przeprowadzoną przez rząd PiS?

"Pozytywnie" reformy oceniło 14,2 proc. respondentów.

Ocenę "negatywną" wystawiło reformom 53,6 proc. ankietowanych.

Neutralnie zmiany w sądach ocenia 14,1 proc. respondentów.