NIK wytyka błędy w tworzeniu Polskiej Grupy Zbrojeniowej

Dzięki konsolidacji kilkudziesięciu spółek powstał jeden z największych koncernów obronnych w Europie – Polska Grupa Zbrojeniowa. Jednak przy jej tworzeniu roiło się od błędów – stwierdziła NIK, która prześledziła proces konsolidacji przemysłu zbrojeniowego.

Brak rzetelnych analiz przed utworzeniem PGZ, zmarnowane pieniądze na wyceny spółek, które się przeterminowały, i kontrowersyjne decyzje o dwóch siedzibach – to główne zarzuty Izby.

– Przez nieprawidłowości na etapie tworzenia Grupy nie są osiągane potencjalne korzyści dla Sił Zbrojnych RP w postaci dostaw uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz usprawnienia procesu modernizacji polskiej armii – mówi „Rzeczpospolitej" Krzysztof Kwiatkowski, prezes NIK.

Kontrolerzy zbadali powstawanie PGZ i jej działania od 2012 r. do połowy 2016 r.

Decyzję o utworzeniu holgingu skupiającego państwowe firmy podjął w 2013 r. rząd PO-PSL. Dzisiaj grupa skupia 60 firm o łącznym kapitale ponad 5 mld zł. Za plus NIK uznaje to, że konsolidacja doszła do skutku. Do wykonania ma zastrzeżenia.

NIK wskazuje, że choć pomysł Ministerstwa Skarbu Państwa (MSP) o utworzeniu grupy był dobry, to jednak resort nie określił, jak osiągnąć zamierzony cel i spożytkować korzyści.

Przez brak programu konsolidacja trwała o 16 miesięcy dłużej. Poślizg wynikał m.in. z pospiesznych decyzji ministra skarbu, które pociągały dodatkowe koszty. Izba wytyka np., że za szybko zlecono wyceny spółek włączanych do PGZ, bo długotrwałe procedury związane z rejestracją holdingu spowodowały, że wyceny zdezaktualizowały się i trafiły do kosza. „To spowodowało konieczność zamówienia nowych wycen spółek, audytu prawnego, na co wydano prawie 1,5 mln zł" – wskazuje NIK.

1,1 mln zł na biuro

Na siedzibę PGZ wybrano Radom. „Kiedy podejmowano decyzję, wybór nie był uzasadniony względami merytorycznymi" – twierdzi NIK i dodaje, że decyzję o umieszczeniu siedziby w Radomiu podjął w 2013 r. ówczesny minister Skarbu Państwa Włodzimierz Karpiński bez konsultacji z resortem obrony.

– Celowo nawiązaliśmy do tego, by odbudowywać dobre wzorce z Centralnego Okręgu Przemysłowego, Radom ma też nowoczesną fabrykę broni – mówi dziś „Rzeczpospolitej" Włodzimierz Karpiński.

Problem w tym, że wynajęte w Radomiu powierzchnie –zdaniem NIK – „przekraczają bieżące potrzeby Grupy", bo faktyczna działalność spółki ma miejsce w stolicy, więc i tu są wynajęte biura. To generuje dodatkowe koszty – alarmuje raport.

W maju 2016 r. ze 135 osób zatrudnionych w PGZ w Radomiu pracowało 35. Obecnie 45 z 200. Za roczny najem biur w Radomiu spółka zapłaciła 1,1 mln zł czynszu – podaje NIK. Wskazuje również, że umowa najmu zawarta jest na trzy lata (od 27 marca 2015 r.) i brak w niej terminów wypowiedzenia. Jest m.in. zaskakujący zapis, iż „wypowiedzenie umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia możliwe jest tylko wtedy, gdy wady pomieszczenia zagrażają zdrowiu lub życiu osób zatrudnionych w Spółce" – zauważają kontrolerzy.