Akt sporządza kierownik USC

Obowiązek sporządzenia pisemnego zgłoszenia urodzenia się dziecka spoczywa jedynie na organach państwa, zakładach opieki zdrowotnej oraz innych ośrodkach zdrowia.

[srodtytul]Treść zgłoszenia[/srodtytul]

Na piśmie urodzenie się dziecka zgłaszają również lekarz i położna. Oznacza to, że zarówno ojciec, jak i matka dziecka, a także pozostałe osoby obecne przy porodzie, mogą tego dokonać ustnie.

Ustawa nie określa, jakie informacje należy podać, dokonując ustnego zgłoszenia urodzenia się dziecka. W art. 40 ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6C13A33996E0AC92DC9AD951EA565FC3?id=174390]ustawy z 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 161, poz. 1688 ze zm.[/link], dalej – asc) określono jedynie treść zgłoszenia pisemnego. Przyjąć jednak należy, że takie same informacje będzie musiał podać ojciec dokonujący ustnej rejestracji urodzenia się dziecka.

Zgodnie z treścią przywołanego przepisu zgłoszenie pisemne powinno zawierać: imię i nazwisko, nazwisko rodowe, datę urodzenia, PESEL, określenie stanu cywilnego oraz miejsca stałego zameldowania matki dziecka i takie same dane ojca; dane dotyczące wykształcenia rodziców dziecka oraz źródeł ich utrzymania.

Dopiero w następnej kolejności podaje się dane dziecka, czyli datę i miejsce urodzenia (miejscowość, w której to nastąpiło), określenie płci, ciężaru i długości, a także charakterystykę porodu (czy był to poród pojedynczy czy bliźniaczy; gdzie się odbył: szpital, inne miejsce; informacje dotyczące tego, czy dziecko urodziło się żywe czy martwe).

[srodtytul]Bez herbów i posiadłości rodowych[/srodtytul]

Artykuł 16 asc stanowi, że akty stanu cywilnego sporządza się w dniu, w którym dokonano zgłoszenia zdarzenia powodującego sporządzenie aktu. Wyjątki od tej zasady, czyli możliwość sporządzenia aktu w innym terminie, muszą wynikać wprost z przepisów ustawy.

Wszystkie akty stanu cywilnego – urodzenia, małżeństwa oraz zgonu – zawsze sporządza kierownik urzędu stanu cywilnego albo jego zastępca. Uprawnienie to przysługuje również – z mocy prawa – wójtom, burmistrzom oraz prezydentom miast.

Każdy taki dokument powinien zawierać tylko takie dane, które są wymagane przez prawo. Jakie zatem informacje należy uwzględnić przy sporządzaniu aktu urodzenia?

Mówi o tym art. 40 ust. 2 asc. Zgodnie z tym przepisem do tego dokumentu wpisuje się:

- nazwisko, imię (imiona) i płeć dziecka;

- miejsce i datę urodzenia dziecka;

- dane osobowe rodziców (imiona, nazwiska, nazwiska rodowe, daty i miejsca urodzenia oraz miejsce zamieszkania każdego z rodziców w chwili urodzenia się dziecka);

- nazwisko, imię i miejsce zamieszkania zgłaszającego, a jeżeli zgłoszenia dokonał zakład opieki zdrowotnej – dane tego zakładu.

To wszystko powinien ten dokument zawierać. Żadnych innych informacji do aktu urodzenia nie należy wpisywać. W szczególności zakazane jest zamieszczanie danych naruszających dobra osobiste. Z orzeczeń sądów można się dowiedzieć również, że zabronione jest też wpisywanie do tych dokumentów wzmianki o herbach i rodowych posiadłościach.

Jak podkreślił [b]NSA w wyroku z 8 października 2008 r.[/b], przywileje rodowe i stanowe zniesione zostały bowiem przez konstytucję marcową z 1921 r. Przestała ona także uznawać herby i tytuły, z wyjątkiem tytułów naukowych (II OSK 1160/07).

[srodtytul]Dane przesłaniające[/srodtytul]

Do sporządzenia aktu urodzenia dziecka konieczne jest podanie danych obojga rodziców. Dlatego konieczne jest przedstawienie – wraz ze zgłoszeniem – odpisu skróconego aktu małżeństwa rodziców. W przypadku gdy rodzice nie są małżonkami, dane dotyczące osoby ojca wpisuje się jedynie wówczas, gdy dziecko zostanie przez niego uznane albo gdy nastąpiło sądowe ustalenie ojcostwa.

W sytuacji, gdy dziecko nie zostało uznane lub sądowe ustalenie ojcostwa nie nastąpiło, do aktu urodzenia wpisuje się tzw. dane maskujące. Są to: [b]imię ojca wskazane przez matkę, natomiast jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe wpisuje się nazwisko matki wraz z odpowiednią adnotacją w rubryce „uwagi”[/b].

W przypadku gdy matka nie wskazała imienia ojca, do aktu urodzenia wpisuje się jedno z popularnie używanych imion męskich. Danych o miejscu i dacie urodzenia oraz miejscu zamieszkania ojca w chwili urodzenia się dziecka się nie wpisuje, a rubryki przeznaczone do tych wpisów wykreśla się linią ciągłą.

[srodtytul]Możliwa zmiana nazwiska dziecka[/srodtytul]

Przy sporządzaniu aktu urodzenia dziecka pochodzącego z małżeństwa zasadą jest, że do aktu urodzenia wpisuje się nazwisko zgodne z oświadczeniem złożonym przez małżonków w chwili zawarcia małżeństwa.

Jednakże art. 88 § 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4A3243F95DEE873D6E60D951C2E10BB7?id=73422]kodeksu rodzinnego i opiekuńczego [/link]stanowi, że [b]przy sporządzaniu aktu urodzenia pierwszego wspólnego dziecka małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia o zmianie wskazanego przez nich nazwiska dziecka[/b].

W przypadku gdy skorzystają z tej możliwości, kierownik USC sporządza specjalny protokół, którego odpis należy przesłać do urzędu stanu cywilnego, w którym sporządzono akt małżeństwa rodziców.

[ramka][b]Sześć miesięcy na decyzję[/b]

Zgłaszając urodzenie dziecka, należy podać jego imię (imiona). Ponieważ – jak wynika z przepisów – nie zawsze czynności tych dokonują rodzice, może się okazać, że zostało ono zarejestrowane pod innym imieniem, niż wybrali mama i tata.