Zastosowanie prewspółczynnika VAT

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy nie zgodził się ze stanowiskiem gminy i uznał je w całości za nieprawidłowe. W ocenie organu, wydatki na utrzymanie i budowę sieci wodno-kanalizacyjnej będą bowiem związane z działalnością opodatkowaną, jak również realizacją zadań publicznych. Swoje stanowisko organ oparł na stwierdzeniu, że wykonywanie zadań statutowych przez jednostki organizacyjne gminy takie jak szkoły czy ośrodek pomocy społecznej, nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT, a wewnętrzny charakter rozliczeń pomiędzy gminą a jej jednostkami nie przesądza o przyporządkowaniu wydatków do poszczególnych rodzajów działalności. Tym samym zdaniem organu, gminie będzie przysługiwało prawo od odliczenia podatku VAT w przypadku przedmiotowych wydatków jedynie w takim zakresie, w jakim zakupy będą związane z czynnościami opodatkowanymi, a w tym celu niezbędne jest zastosowanie sposobu określenia proporcji wskazanego w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Komentarz eksperta

Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP

W omawianej interpretacji moim zdaniem organ podatkowy zajął słuszne stanowisko. Ponieważ po scentralizowaniu rozliczeń dla celów VAT gminy i jej jednostek budżetowych, gmina nie wystawia już faktur z tytułu usług dostawy wody i odbioru ścieków świadczonych na rzecz jednostek budżetowych, zatem ponoszone wydatki dotyczące sieci wodno-kanalizacyjnej dotyczą całej działalności gminy jako podatnika, a zatem zarówno działalności gospodarczej (sprzedaży dokonywanej na rzecz podmiotów zewnętrznych), jak i częściowo zadań własnych gminy wykonywanych przez jednostki budżetowe (szkoły, dom pomocy społecznej). W konsekwencji zasadne jest zastosowanie do odliczenia VAT prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT (a być może dodatkowo również współczynnika sprzedaży, jeśli w gminie występuje również sprzedaż zwolniona z VAT). Kwestią wątpliwą jest w takiej sytuacji ustalenie metody kalkulacji prewspółczynnika. Zastosowanie metody dochodowej na podstawie wzoru wynikającego z rozporządzenia Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. może być nieadekwatne do faktycznego wkorzystania przedmiotowych wydatków. Wydaje się, że dobrym sposobem byłoby zastosowanie proporcji opartej na dochodach uzyskiwanych z gospodarki wodno-kanalizacyjnej od podmiotów zewnętrznych (opodatkowanych VAT) w całości dochodów uzyskiwanych z tego tytułu w danym okresie od podmiotów zewnętrznych i jednostek budżetowych (które nie prowadzą działalności gospodarczej). Ewentualnie częściowo dochody od jednostek budżetowych powinny być również uwzględniane w liczniku proporcji, w zakresie, w jakim prowadzą one działalność gospodarczą. Jednak taka metoda nie jest akceptowana przez organy podatkowe, które w przypadku gmin wymagają stosowania prewspółczynnika z rozporządzenia, mimo że taki obowiązek nie wynika z przepisów.