Zgodnie z art. 17 § 1 ustawy z 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 133, poz. 848 ze zm., dalej k.p.w.) oskarżycielem publicznym we wszystkich sprawach o wykroczenia jest policja, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Ustawą taką w przypadku gmin jest akt z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 25, poz. 150 ze zm.), który w art. 379 ust. 4 uprawnia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz osoby przez nich upoważnione do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia przeciw przepisom o ochronie środowiska.
[srodtytul]Tylko wymienione przypadki[/srodtytul]
Oskarżycielem tym gminny organ wykonawczy może jednak być wyłącznie wtedy, gdy wykroczenie ujawnił w zakresie swojego działania oraz wystąpił z wnioskiem o ukaranie (patrz art. 17 § 3 k.p.w.).
Zatem w przypadku, gdy ujawni on wykroczenie, ale poza zakresem swojego działania, bądź też, zamiast skierować do sądu wniosek o ukaranie, przekaże sprawę policji, nie będzie mu przysługiwał przymiot oskarżyciela publicznego. Przed wystąpieniem z wnioskiem o ukaranie powinno zostać przeprowadzone postępowanie wyjaśniające.