Uznanie dla regionów za wykonanie prognoz

[srodtytul]Rozmowa z Krzysztofem Hetmanem, wiceministrem rozwoju regionalnego[/srodtytul]

[b]Rz: Jak ocenia pan wydawanie środków unijnych przez samorządy w 2009 r.?[/b]

[b]Krzysztof Hetman:[/b] Analizując ubiegły rok, trzeba rozróżnić dwie sprawy. Pierwsza to wykorzystanie dodatkowych funduszy, które pojawiły się w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego w związku z osłabieniem złotego na jesieni 2008 r. W programach z lat 2004 – 2006 niespodziewanie pojawiła się kwota ok. 1,5 mld zł. Komisja Europejska, reagując na światowy kryzys finansowy, przedłużyła wydatkowanie środków ze starej perspektywy do 30 czerwca 2009 r. W rezultacie stanęliśmy przed ogromną szansą, ale i wielkim wyzwaniem. W pół roku musieliśmy zakontraktować i rozliczyć ogromną ilość pieniędzy. I to się udało.

Druga kwestia to uruchomienie środków z nowej perspektywy na lata 2007 – 2013. I tutaj muszę pochwalić samorządy województw, które wykonały prognozę na 2009 r., wydatkując ponad 6 mld zł. Z sukcesem wybrnęliśmy z nieprzewidzianej sytuacji, w której musieliśmy wydać dodatkowe środki ze starej perspektywy, jednocześnie uruchamiając nową. Nie ukrywam, że było to trudne. Tym, którzy się do tego przyczynili, należą się słowa uznania.

[b]To dlatego wydatkowanie pieniędzy europejskich w regionach ruszyło tak naprawdę dopiero we wrześniu?[/b]

To jedna z faktycznych przyczyn dość późnego startu w województwach regionalnych programów operacyjnych. Podkreślam jednak, że regiony wykonały prognozy, które zresztą same opracowały. Pamiętajmy, że uruchomienie nowej perspektywy finansowej działa na zasadzie rozpędzającego się pociągu.

[b]I teraz programy regionalne idą lepiej od krajowych? [/b]

Widzę to nieco inaczej. Uważam, że wszystkie programy – zarówno regionalne, jak i krajowe – są realizowane zgodnie z harmonogramami. Zresztą porównywanie tych programów może prowadzić do mylnych wniosków. Przykładowo w programie „Infrastruktura i środowisko” w większości przypadków mamy do czynienia z gigantycznymi inwestycjami.

Z kolei program „Rozwój Polski wschodniej” oparty jest w 98 proc. na dużych projektach kluczowych. Tymczasem w programach regionalnych mówimy o inwestycjach ważnych, ale o mniejszej skali zarówno rzeczowej, jak i finansowej.

[b]Korzystanie z dotacji unijnych jest powszechne, ale wciąż część gmin nigdy nie miała w swoich budżetach środków unijnych...[/b]

To niewątpliwie problem, ale z roku na rok mniejszy.

[b]Jaka jest przyczyna zerowej absorpcji? [/b]

Przede wszystkim zależy to od tzw. czynnika ludzkiego, a mówiąc wprost – od braku aktywności władz danej gminy. Nie jest to jednak problem systemowy, który możemy rozwiązać z pozycji ministerstwa. Druga przyczyna to brak środków własnych. Dotyczy to gmin o najniższych dochodach, ale nie jest to prawidłowość, bo znam gminy, które pomimo stosunkowo niewielkiego budżetu zdobyły się na pozyskanie środków zewnętrznych.

[b]W tym roku regiony równie sprawnie zrealizują prognozę wydatków?[/b]

Jestem o to spokojny.

[b]Skąd taka pewność?[/b]

Biorę pod uwagę doświadczenia ubiegłoroczne i rosnącą sprawność urzędników, a przede wszystkim liczbę wniosków, których wartość wielokrotnie przekracza dostępne środki.