Jak wspólnie realizować zadania

Przygotowanie takiego programu powinno być poprzedzone opracowaniem planu finansowania zadań, które dana jednostka samorządu terytorialnego chce wykonywać we współpracy z tymi organizacjami. Nie jest to co prawda obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa, ale niewątpliwie pomoże w przygotowaniu dobrego programu, który będzie rzeczywiście realizowany.

Pamiętać należy również o tym, że w razie nieuchwalenia programu przez właściwą radę (sejmik)[b] każdy podmiot, który ma w jego uchwaleniu interes, może, po bezskutecznym wezwaniu do uchwalenia, zaskarżyć jego brak do sądu administracyjnego.[/b] Uprawnienie to wynika z art. 101a ustawy o samorządzie gminnym, art. 88 ustawy o samorządzie powiatowym oraz art. 91 ustawy o samorządzie województwa.

[srodtytul]Ważne cele społeczne[/srodtytul]

Przepisy prawa, w szczególności ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, poza ogólnym przepisem nakazującym organom stanowiącym gmin, powiatów i województw samorządowych uchwalenie programu współpracy z organizacjami samorządowymi, nie zawierają żadnych wskazówek co do stopnia szczegółowości programu. Powinien on jednak służyć realizacji ważnych celów społecznych, w szczególności przez stworzenie warunków dla powstawania inicjatyw na rzecz społeczności lokalnych, zwiększenie wpływu obywateli na kreowanie polityki społecznej gminy, powiatu, województwa, oraz umożliwiać pełniejsze zaspokojenie potrzeb społeczności lokalnych.

Aby ułatwić jednostkom samorządu terytorialnego uchwalenie wartościowego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej opracowało – we współpracy z Radą Działalności Pożytku Publicznego – dokument określający zasady tworzenia takich programów (jest on dostępny m.in. na stronie [link=http://www.pozytek.gov.pl]www.pozytek.gov.pl[/link]).

[srodtytul]Adresaci...[/srodtytul]

Zakres podmiotowy programów współpracy w formie uchwał jednostek samorządu terytorialnego określony został w art. 5 ustawy o działalności pożytku publicznego. Zgodnie z jego treścią adresatami takich programów są z jednej strony organy gmin, powiatów i województw, a z drugiej – organizacje pozarządowe oraz inne prowadzące odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów gmin (powiatów, województw samorządowych) działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym działaniom tych organów. Wśród tych organizacji wymienić należy przede wszystkim: stowarzyszenia, fundacje, osoby prawne i jednostki organizacyjne kościołów i związków wyznaniowych oraz stowarzyszenia utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego.

Ponadto programy mogą również określać zasady współpracy samorządu z fundacjami, których jedynym fundatorem jest Skarb Państwa lub JST, pod warunkiem że taki podmiot prowadzi działalność statutową w zakresie nauki albo na rzecz nauki. Pamiętać również należy, że w takim programie można uwzględnić również zasady współpracy z podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 4 ustawy o organizacjach pożytku publicznego i o wolontariacie. Należą do nich związki zawodowe i organizacje pracodawców, partie polityczne i utworzone przez nie fundacje, samorządy zawodowe oraz spółki działające na podstawie przepisów o kulturze fizycznej. Są to zatem takie podmioty, które co do zasady działalności pożytku publicznego nie prowadzą, a przynajmniej nie na podstawie przepisów działu II omawianej ustawy. Oznacza to, że [b]współpraca np. gminy z fundacją utworzoną przez partię polityczną nie może polegać na zlecaniu zadań publicznych.[/b]

[srodtytul]... i zadania[/srodtytul]

Program powinien określać również zadania, jakie mają być realizowane we współpracy z ww. organizacjami. Określa je, w sposób wymagający oczywiście doprecyzowania, art. 4 ust. 1 ustawy o organizacjach pożytku publicznego i o wolontariacie. Są to generalnie zadania publiczne, zaliczane do sfery pożytku publicznego z zakresu pomocy społecznej, działalności określanej generalnie jako charytatywna, ochrony i promocji zdrowia czy realizowane na rzecz osób niepełnosprawnych.

Na tym jednak zakres przedmiotowy współpracy się nie kończy. Jednostki samorządu terytorialnego wespół z organizacjami pozarządowymi mogą bowiem realizować również zadania na rzecz mniejszości narodowych, bezrobotnych, przedsiębiorców czy dzieci i młodzieży. Wszystkich zadań, ze względu na brak miejsca, wymienić zresztą nie sposób, dlatego zainteresowanych odsyłam do lektury właściwych przepisów ustawy.