Wizyta pod czujnym okiem skarbówki

Taką możliwość przewidują art. 42f – 42k znowelizowanej 25 czerwca 2010 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=360655]ustawy o kontroli skarbowej, które zaczęły obowiązywać w niedzielę 16 stycznia 2011 r. (DzU nr 127, poz. 858[/link]).

[srodtytul]Stabilna praca[/srodtytul]

Nowe przepisy określają wymagania dla kandydatów do pracy w wywiadzie skarbowym i w tzw. komórkach organizacyjnych, czyli jednostkach umundurowanych i uzbrojonych. Wymagana będzie nieposzlakowana opinia i obywatelstwo polskie. Kandydaci nie mogą być osobami skazanymi prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Muszą natomiast mieć co najmniej średnie wykształcenie, zdolność fizyczną i psychiczną do służby oraz dawać rękojmię zachowania tajemnicy.

O przyjęciu do pracy będzie decydować postępowanie kwalifikacyjne i badanie psychologiczne oraz psychofizjologiczne. Co ważne, badaniom tym będą poddawani nie tylko aspirujący do służby. Odtąd będą je przechodzić także inspektorzy i pracownicy zatrudnieni w wywiadzie skarbowym i antyterroryści (z urzędu lub na własną prośbę), a generalny inspektor kontroli skarbowej będzie mógł ich skierować na badanie psychofizjologiczne. Bo – jak wyjaśniało Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu ustawy – „od stanu psychicznego i fizycznego jednej osoby w zespole zależy nie tylko powodzenie realizacji zadania, ale również życie i zdrowie pozostałych osób”.

Nowe przepisy regulują też kwestię czasu pracy, który określony jest „wymiarem ich obowiązków, z uwzględnieniem prawa do odpoczynku”. Tygodniowo nie może jednak przekraczać przeciętnie 40 godzin w czteromiesięcznym okresie rozliczeniowym. Istotne jest także to, że wykonywanie zadań służbowych łącznie z pracą w godzinach nadliczbowych nie może przekraczać w tygodniu przeciętnie 48 godzin w okresie rozliczeniowym (nowy art. 42k).

Według MF specyfika pracy w tych komórkach wymagała szczególnej regulacji. Pytanie, czy za jej przygotowaniem nie stały np. plany zwiększenia liczby grup antyterrorystów, tak aby grupy te były w każdym UKS. Tego się nie dowiemy, bo informacja o naborze nie będzie ani upowszechniana, ani dostępna.

[srodtytul]Większe możliwości[/srodtytul]

Dzięki zmianie ustawy i rozporządzeniom ([link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=371245]z 6 października 2010 r. – DzU nr 196, poz. 1300[/link]; [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=384677]z 19 listopada 2010 r. – DzU nr 229, poz. 1500[/link] oraz z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=387495]9 grudnia 2010 r. – DzU nr 238, poz. 1582[/link]) skarbówka stanie się stabilnym miejscem pracy (trudniej będzie zwolnić inspektora). Na dodatek już wkrótce zyska nowe uprawnienia.

Zapewnić ma je rozporządzenie, którego projekt trafił właśnie do konsultacji międzyresortowych. Jeśli nowe przepisy wejdą w życie w kształcie zaproponowanym przez ministra finansów, to już wkrótce skarbówka będzie mogła legitymować ludzi na ulicy, zatrzymywać i przeszukiwać osoby i ich bagaż oraz pomieszczenia i ładunek.

Ministerstwo chce, aby mogła zatrzymywać ludzi i przetrzymywać ich albo u siebie, albo na komisariacie policji. To, dokąd trafi osoba zatrzymana, będzie zależało wyłącznie od zatrzymujących ją inspektorów kontroli skarbowej.

Tam też zatrzymany dowie się o swoich prawach – np. do wniesienia w ciągu siedmiu dni zażalenia na zatrzymanie do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zatrzymania, zawiadomienia osoby najbliższej lub innej osoby wskazanej przez zatrzymanego i nawiązania (w dostępnej formie) kontaktu z adwokatem i rozmowy z nim, ale tylko w obecności inspektorów i pracowników kontroli skarbowej.

[ramka][srodtytul]Opinia[/srodtytul]

Sławomir Sadocha

[i]doradca podatkowy specjalizujący się w postępowaniach podatkowych[/i]

Fakt, że podatnikiem może się zajmować kilka służb w tym samym czasie i w tej samej sprawie, stanowi poważne zagrożenie dla zachowania tajemnicy skarbowej. To dodatkowo rozmywa odpowiedzialność za tzw. wyciek. Co z tego, że pokrzywdzeni mogą dochodzić swoich praw przed sądem, skoro większość takich postępowań jest umarzanych już w prokuraturze z powodu niewykrycia sprawców. To jedna kwestia. Druga to zdumiewający pomysł Ministerstwa Finansów, by rozmowa zatrzymanego z adwokatem zawsze odbywała się w obecności inspektora i pracowników UKS. Tymczasem brak możliwości nieskrępowanego komunikowania się osoby zatrzymanej ze swoim adwokatem prowadzi do złamania gwarantowanego konstytucją i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi prawa obywatela do obrony (art. 42 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=78DFB6AAE25AD16901F14EA2DCACA1F3?id=77990]konstytucji[/link]).

Trudno zrozumieć, jak to się w ogóle stało, że takie czynności jak zatrzymanie czy przeszukanie obywatela, uregulowane w kodeksie postępowania karnego, poddane zostały tu właściwości ministra finansów, z całkowitym pominięciem ministra sprawiedliwości, którego kompetencje w takich kwestiach jak wolność oraz prawa człowieka i obywatela wydają się być z urzędu pierwszorzędne. Ponadto uregulowanie tych czynności w rozporządzeniu musi budzić poważne wątpliwości co do jego zgodności z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP[b] (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 marca 2010 r., sygn. U 5/2007)[/b].[/ramka]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: