Dla kogo trzynastka bez względu na staż

Od wymogu przepracowania co najmniej 6 miesięcy u danego pracodawcy w roku kalendarzowym jako warunku nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego są wyjątki. Wymienia je ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym. Zgodnie z tą ustawą przepracowanie co najmniej 6 miesięcy nie jest wymagane w przypadkach:

- nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły (szkoły wyższej),

- zatrudnienia pracownika do pracy sezonowej, jeżeli  umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące,

- powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej,

rozwiązania stosunku pracy w związku z:

- przejściem na emeryturę, rentę szkoleniową albo rentę z tytułu niezdolności do pracy lub świadczenie rehabilitacyjne,

- przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem,

- likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy,

- likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją,

podjęcia zatrudnienia:

- w wyniku przeniesienia służbowego,

- na podstawie powołania lub wyboru,

- w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy,

- w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją, po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej,

- wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika,

- korzystania z urlopu: wychowawczego, macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego, na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego oraz z urlopu dla poratowania zdrowia, a także przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego z urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 18 października 2011 r. (I PK 263/10) podkreślił, że z redakcji art. 2 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej wynika, iż wyliczenie wymienionych w art. 2 ust. 3 tej ustawy przypadków, w których przepracowanie co najmniej 6 miesięcy nie jest wymagane, ma charakter wyczerpujący.

Pamiętać trzeba, że wymienione w ostatnim punkcie przyczyny nieobecności zatrudnionego w pracy nie są okresami przepracowanymi. Nieobecność np. z powodu urlopu macierzyńskiego, nie oznacza, iż pracownik za ten okres nabywa prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego, ale że taka nieobecność nie pozbawia go prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w sytuacji, gdy nie przepracował wymaganych sześciu miesięcy. Wysokość dodatkowego wynagrodzenia rocznego jest w takim przypadku obliczona proporcjonalnie do okresu przepracowanego.

Ważne:

Czasami wypłata trzynastki dla pracownika, od którego nie wymaga się przepracowania co najmniej sześciu miesięcy w roku kalendarzowym, nie będzie możliwa mimo formalnego nabycia uprawnień. Jest tak, gdy jej podstawa będzie zerowa.

Przykład:

Nauczyciel został zatrudniony w szkole publicznej od 1 września 2014 r. Nie przepracował zatem u nowego pracodawcy pełnych sześciu miesięcy w 2014 roku. Nie pozbawia go to jednak prawa do trzynastki za ten rok. Gdy nawiązanie  stosunku pracy z nauczycielem następuje w trakcie roku kalendarzowego zgodnie z organizacją pracy szkoły, warunkiem nabycia prawa do trzynastki nie jest przepracowanie co najmniej 6 miesięcy. Przyjmuje się, że gdy zatrudnienie następuje od pierwszego dnia roboczego roku szkolnego, to jest spełniony warunek nawiązania stosunku pracy zgodnie z organizacją pracy szkoły.

Przykład:

Pracownik został zatrudniony w kotłowni na sezon grzewczy - od listopada 2014 r. do marca 2015 r. Z uwagi na to, że umowa została zawarta  na sezon trwający nie krócej niż trzy miesiące ma on prawo do trzynastki. Od takiego zatrudnionego nie wymaga się przepracowania co najmniej 6 miesięcy w roku kalendarzowym. Nie jest też konieczne przepracowanie 3 miesięcy w roku, ale by umowa była zawarta na co najmniej 3 miesiące.

Przykład:

Pracownik był zatrudniony w urzędzie gminy. Z końcem maja  2014 r. rozwiązał stosunek pracy za porozumieniem stron w związku z przejściem na emeryturę.  Pracownik otrzyma dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2014 rok, bo ma do niego prawo bez względu na czas faktycznie przepracowany w roku kalendarzowym. Nie trzeba zatem sprawdzać czy w 2014 roku przepracował co najmniej 6 miesięcy. Trzynastka zostanie obliczona na podstawie wynagrodzenia za czas faktycznie przepracowany - od stycznia do maja 2014 roku.