Jerzy Haszczyński: Hezbollah bez liderów, Bliski Wschód bez jasnej przyszłości

Po kilku godzinach niepewności Hezbollah potwierdził w sobotę po południu, że jego długoletni przywódca Hasan Nasrallah zginął w wyniku izraelskiego ataku z powietrza dzień wcześniej. Potwierdził to, o co tryumfalnie izraelska armia głosiła od rana, jeszcze bardziej rozbudzając obawy, że regionalna wojna na Bliskim Wschodzie jest nieunikniona.

Nadal nie wydaje się nieunikniona, ale jej prawdopodobieństwo niebezpiecznie rośnie. Prawie wszystko zależy od Iranu, opiekuna Hezbollahu i - wciąż niedobitego w Strefie Gazy - palestyńskiego Hamasu. 

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Przywódca Hezbollahu zabity w Bejrucie. Izrael: Nie będzie mógł terroryzować świata

Hassan Nasrallah, sekretarz generalny Hezbollahu, zginął w piątkowym nalocie na Bejrut w Libanie. Nie żyje również dowódca Frontu Południowego Hezbollahu, Ali Karaki. Tym samym Izrael w ciągu kilku dni zgładził całe kierownictwo tej organizacji.

Iran o rozprawieniu się z wrogim państwem żydowskim myśli długofalowo

Iran myśli długofalowo o rozprawieniu się ze swoim wrogiem - państwem żydowskim. Do tej pory - także po upokarzającym izraelskim ataku na swoim terytorium, czyli zabiciu pod koniec lipca lidera Hamasu Ismaila Haniji - zachowywał zimną krew. Albo uznawał, że nie jest militarnie gotowy na prawdziwą zemstę, a do mniejszej wystarczą akcje Hezbollahu, Hamasu i trzeciego podopiecznego: jemeńskich Hutich, komplikujących ruch statków na Morzu Czerwonym i odpalających czasem rakiety w kierunku Izraela.

Słowo „długofalowy” jest kluczowe w rozważaniach o przyszłości Bliskiego Wschodu. Zarówno w odniesieniu do Hamasu i wojny w Strefie Gazy, jak i Libanu. Oraz szerzej - pojednania znacznej części świata arabskiego z Izraelem, zapoczątkowanego kilka lat temu porozumieniami Abrahamowymi między państwem żydowskim a Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, Bahrajnem, Marokiem i Sudanem.

Czytaj więcej

Polityka

Wspierał Hamas, groził Arabii Saudyjskiej. Kim był przywódca Hezbollahu?

Po izraelskich atakach na południowe przedmieścia Bejrutu sekretarz generalny Hezbollahu Sayyed Hassan Nasrallah był nieosiągalny. W sobotę po południu Hezbollah potwierdził, że jego przywódca nie żyje.

Kluczowa jest postawa najważniejszej sunnickiej monarchii – Arabii Saudyjskiej. Bez niej skierowany przeciwko szyickiemu Iranowi i jego podopiecznym sojusz sunnicko-izraelski, z którym premier Beniamin Netanjahu wiąże wielkie nadzieje, także gospodarcze, nie ma wielkiej przyszłości.

Przyszłości, w której byłaby szansa na zapomnienie o trwającym od dekad i wpływającym na politykę globalną konflikcie bliskowschodnim, utożsamianym przede wszystkim z losem Palestyńczyków.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Bliski Wschód: Początek wielkiej wojny z Hezbollahem

Ofiary śmiertelne w Libanie liczone są już w setkach, a to dopiero początek zmasowanych bombardowań. Iran nie wydaje się być gotów do pomocy swemu najważniejszemu sojusznikowi na Bliskim Wschodzie.

Celem numer jeden Izraela w Libanie było powstrzymanie rakietowych ataków Hezbollahu. I to nie jest jednak teraz pewne

Nawet na krótszą metę nie jest jasne, czy wielki sukces Izraela, jakim jest zgładzenie za pomocą ataków lotniczych i ładunków podłożonych w urządzeniach komunikacyjnych dowódców Hezbollahu, w tym najważniejszego, charyzmatycznego lidera, Hasana Nasrallaha, oznacza osiągnięcie celu numer jeden, czyli powstrzymania rakietowych ataków Hezbollahu na północy Izrael. 

Hezbollah rozpoczął je na znak solidarności z Hamasem, zaraz po krwawym ataku terrorystycznym tej drugiej organizacji na Izrael 7 października ubiegłego roku. Według izraelskich danych sprzed kilku dni, doprowadziły one do śmierci 49 Izraelczyków oraz wymusiły ewakuację ponad 65 tysięcy. Spowodowały, że na północy Izraela dawne tętniące życiem miejscowości przekształciły się, jak to ujął Netanjahu, w „miasta-duchy”. Bezpieczny powrót mieszkańców do tych miejscowości to sprawa jednoczącą izraelskiego premiera z liczną częścią społeczeństwa, która zarzuca mu co najmniej nieudolność w trwającej od roku wojny w Gazie, w tym spełnieniu jej podstawowego celu – uwolnieniu izraelskich zakładników Hamasu oraz uważa, że wojna trwa tak długo, bo zapewnia polityczne przetrwanie Netanjahu.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Jerzy Haszczyński: Liban jak wielka Gaza. Drugi front wojny na Bliskim Wschodzie jest faktem

Przez rok Izraelowi nie udało się zrealizować celów wojny w Strefie Gazy, w tym dobić Hamasu. Jak miałoby mu się udać na trwałe zlikwidować zagrożenie ze strony silniejszego libańskiego Hezbollahu?

W Libanie premier Netanjahu wykazał się skutecznością i szybkością, bez wysyłania wojsk lądowych

Wojna na drugim froncie, w Libanie, pokazuje zupełnie innego premiera – skutecznego i szybkiego. Skuteczność i szybkość w zabijaniu liderów Hezbollahu jest imponująca – bez strat własnych, wszystko dokonywane z bezpiecznej odległości, bez konieczności przeprowadzania operacji lądowej (która wciąż jest możliwa).

Najpierw, pod koniec lipca zginął Fuad Szukr, jeden z trzech najważniejszych po Nasrallahu, a dzisiaj nie ma już wśród żywych prawdopodobnie żadnego z kilkunastu przywódców Hezbollahu, z czterech poziomów hierarchicznej drabiny, na której wierzchołku od ponad trzech dekad, od zabicia przez Izraelczyków jego poprzednika, był Nasrallah.

Czytaj więcej

Komentarze

Jerzy Haszczyński: Wielki terror, wielka zemsta, nowy Bliski Wschód

Nigdy wcześniej sianie terroru w Izraelu tak się Hamasowi nie udawało. Sukcesy terrorystów będą jednak krótkotrwałe.

Hezbollah nie ma przywódców, ale ma rakiety. Nowi przywódcy mogą być radykalniejsi - tak było z Hamasem w Strefie Gazy

Hezbollah jest bez głowy. Ale nie znaczy to, że zniknął jego arsenał rakiet i dronów (zniszczony może w jednej trzeciej, albo i połowie, ale nadal liczony w wielu tysiącach), i że nie ma ich kto wysłać w kierunku Izraela, także centralnych, gęsto zaludnionych miejsc. Hezbollah to wciąż dziesiątki tysięcy ludzi z bronią, to też najważniejsza organizacja polityczna szyitów stanowiących jedną trzecią mieszkańców 5,5-milionowego Libanu. Odbudowa przywództwa już się zapewne zaczęła. Długofalowo może być dla Izraela dotkliwa. 

Nowi liderzy antyizraelskich organizacji są zazwyczaj radykalniejsi, bardziej zdeterminowani - widać to po Hamasie i Gazie. Najprzykrzejszy dla Izraela przykład to zabicie w 2004 roku szejka Ahmeda Jasina. Zlikwidowano organizatora zamachów terrorystycznych, co było taktycznym sukcesem znękanego nimi Izraela. Następcy Jasina nie tylko jednak nie powstrzymali się od terroru, ale związali się na dobre z szyickim Iranem, wobec którego on, sunnita, zachowywał z powodów religijnych wstrzemięźliwość. 

Hezbollah i po śmierci Nasrallaha może nadal nękać Izraelczyków. Nawet jeżeli wybicie przywódców Hezbollahu doprowadzi do, zapewne chwilowego, uspokojenia, na froncie północnym w Libanie, to trudno oczekiwać, żeby w Strefie Gazy bojownicy Hamasu wyszli z podniesionymi rękami i wypuścili wszystkich izraelskich zakładników. 

Czytaj więcej

Polityka

Negocjacje w Kairze: dobór słów decyduje o zawieszeniu broni w Strefie Gazy

Jeżeli dojdzie do wymiany izraelskich zakładników na palestyńskich więźniów, to na wolność może wyjść Marwan Barghuti, typowany przez niektórych na lidera jednoczącego Palestyńczyków.

Co z przyszłością Strefy Gazy i izraelskimi zakładnikami, których uwolnienie to najważniejszy cel wojny dla Izraela

Porozumienie o zawieszeniu broni negocjowane jest od wielu miesięcy. Przewiduje wymianę izraelskich zakładników (na palestyńskich więźniów), ale nie wszystkich naraz. I jej celem jest rozwiązanie kwestii Strefy Gazy na długo. I tu nie ma wspólnej wizji, a nawet są dwie sprzeczne - Izrael chce mieć zderadykalizowaną Strefę pod kontrolą i nie dopuszcza powstania państwa palestyńskiego, którego miałaby być częścią.

Netanjahu uważa, że realizacja idei two-state, współistnienia państwa palestyńskiego obok żydowskiego, byłaby nagrodą dla terrorystów z Hamasu za atak 7 października 2023 roku. Inni stawiają na two-state, nawet - może nieco rytualnie - administracja amerykańska. Przede wszystkim czynią to kraje arabskie, które mają ponieść koszty odbudowy Strefy Gazy i ewentualnie wysłać tam wojska pokojowe.

Netanjahu w ONZ o „przeklętych” (Iran i sojusznicy) oraz „błogosławionych” na Bliskim Wschodzie

Premier Izraela Beniamin Netanjahu przemawiał w piątek przed Zgromadzeniem Ogólnym ONZ, chwilę później doszło do ataku na centralę Hezbollahu pod Bejrutem, o czym nie poinformował nawet sojuszniczej Ameryki. W przemówieniu nie było nic o dyplomacji, o negocjacjach o zawieszeniu broni, ani z Hamasem, ani z Hezbollahem - choć na 21-dniowy rozejm w Libanie, forsowany między innymi przez USA, miał się wcześniej zgodzić.