Posunięcie to ma rozstrzygnąć burzliwy spór o to, czy językiem urzędowym ma być rumuński czy mołdawski.
Dotychczas według konstytucji językiem urzędowym był mołdawski, ale deklaracja niepodległości Mołdawii od Związku Radzieckiego z 1991 r. stanowiła, że językiem urzędowym jest rumuński.
Rządząca w Mołdawii partia PAS zaproponowała projekt ustawy mającej na celu dostosowanie konstytucji do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 2013 r., zgodnie z którym deklaracja niepodległości ma pierwszeństwo przed konstytucją.
Czytaj więcej
Rosyjskie władze planują, że do 2030 roku Mołdawia stanie się satelitą Moskwy. Wynika to z dokumentu administracji prezydenckiej "Strategiczne cele Federacji Rosyjskiej w Republice Mołdawii" sporządzonego w 2021 roku z udziałem rosyjskiego Sztabu Generalnego, a także FSB, SWR i GRU.
Tym samym w tekstach wszystkich mołdawskich ustaw i rozporządzeń, w tym w Konstytucji Mołdawii, wyrażenie „język mołdawski” zostanie zastąpione wyrażeniem „język rumuński”
Za ustawą głosowali członkowie parlamentarnej większości frakcji Akcja i Solidarność oraz poseł niezależny Gaik Vartanean, który wystąpił z Partii Socjalistów i przeszedł do Ruchu Alternatywy Narodowej kierowanego przez burmistrza Kiszyniowa Iona Cebana.
Niektórzy Mołdawianie postrzegają tę zmianę jako naprawienie zła wyrządzonego, kiedy Związek Radziecki próbował narzucić pojęcie języka mołdawskiego pisanego cyrylicą w celu wzmocnienia mołdawskiej tożsamości.
Ustawa wywołała krytykę opozycyjnego Bloku Komunistów i Socjalistów. Członkowie Bloku podczas głosowania wywiesili na swoich trybunach w parlamencie transparenty. „Konstytucja Mołdawii: Mołdawia, Mołdawianie, język mołdawski” – głosił jeden z nich. Wcześniej powiedzieli, że jeśli ustawa zostanie przyjęta, zaskarżą ją do Trybunału Konstytucyjnego.
Konstytucja stanowi, że poprawki do konstytucji mogą być uchwalane „przez dwie trzecie parlamentarzystów” i „nie wcześniej niż sześć miesięcy po zarejestrowaniu odpowiedniego projektu ustawy i tylko wtedy, gdy Trybunał Konstytucyjny wyda pozytywną opinię”. Zgodnie z Konstytucją Mołdawii „Konstytucja nie może być zmieniana w okresach takich jak stan wyjątkowy, stan oblężenia lub stan wojenny”.
Z kolei autorzy projektu, grupa posłów z frakcji Akcji i Solidarności, uważają, że przewiduje on „techniczną realizację” orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, a nie zmianę konstytucji.
Do tej pory, zgodnie z art. 13 Konstytucji Mołdawii, „język mołdawski funkcjonujący w oparciu o alfabet łaciński” był językiem państwowym Republiki Mołdawii. Mołdawska Akademia Nauk zdecydowała, że rumuński będzie poprawną nazwą języka. Język rumuński jest nauczany we wszystkich placówkach oświatowych w Mołdawii od 1992 roku.
