Podatek katastralny nie musi być straszny, ale czasu mało

Do końca 2024 r. powinny powstać nowe przepisy o podatku od budowli wykorzystywanych w biznesie. O tej konieczności wiadomo od 4 lipca 2023 r., gdy Trybunał Konstytucyjny uchylił przepisy o podatku od nieruchomości dotyczące właśnie owych budowli (sygn. SK 14/21). Jak dowiedziała się „Rzeczpospolita”, Ministerstwo Finansów pracuje nad takimi regulacjami. Zmiany będą dotyczyły także opodatkowania garaży wielostanowiskowych w blokach, bo przepisy o tych garażach też zakwestionował TK w wyroku z 18 października 2023 r. (sygn. SK23/19).

Może się jednak okazać, że sprawa budowli i garaży będzie okazją do szerszych zmian w tym podatku. „Przy okazji tych prac analizowane są inne zmiany o charakterze systemowym” – zapewnia biuro prasowe MF. Więcej szczegółów resort na razie nie podaje, ale pytani przez „Rz” eksperci są zgodni: sytuacja dojrzała do poważnej reformy podatku od nieruchomości.

Niektórzy, choć unikają słowa „kataster”, wyraźnie wskazują: czas przynajmniej częściowo wprowadzić mechanizm naliczania podatku od rynkowej wartości nieruchomości (zwanego potocznie katastralnym).

Problem podatku od nieruchomości wart 10 mld zł

Problem z budowlami polega na tym, że często nie wiadomo, czym one są i czym różnią się od budynków. Dziś uważa się za budowle np. silosy zbożowe, maszty elektrowni wiatrowych, ale też obudowy wyrobisk górniczych czy nawet daszki nad wejściami do budynków. Budowle wykorzystywane w biznesie już dziś podlegają „katastralnemu” podatkowi, czyli 2 proc. ich wartości rocznie. Budynki wciąż są obciążone podatkiem naliczanym od ich powierzchni. Potraktowanie danego obiektu jako budynku oznacza podatek nawet kilkunastokrotnie mniejszy.

Sprawa budowli jest znacząca, bo z tytułu ich opodatkowania w 2023 r. wpłynęło do kasy samorządów 10,6 mld zł. To aż jedna trzecia wszystkich wpływów z podatku od nieruchomości.

Wyrokiem TK w sprawie budowli można by się nie przejmować jako nieistniejącym, bo w jego składzie zasiadał sędzia dubler Jarosław Wyrembak. Mimo to eksperci poważnie traktują konieczność zmian.

Czytaj więcej:

Prawo w firmie

Podatek od nieruchomości: jak liczyć

Warto, aby przedsiębiorca sprawdził,...

Pro

Nowa klasyfikacja na potrzeby podatków

Jedną z koncepcji opracowało Uniwersyteckie Centrum Eksperckie przy Uniwersytecie w Białymstoku, na zamówienie Związku Miast Polskich. Zakłada ona dołączenie do ustawy załącznika opartego na Klasyfikacji Środków Trwałych, która już jest stosowana na potrzeby podatków dochodowych.

– Dzięki temu będzie można w miarę precyzyjnie określić, czy dany obiekt, np. silos, jest budowlą – mówi prof. Leonard Etel, współautor pomysłu. Dodaje, że wątpliwości będą wyjaśniane interpretacjami wydawanymi przez urzędy statystyczne.

Sceptycznie taką propozycję ocenia prof. Wojciech Morawski z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

– I tak będą się pojawiały wątpliwości co do nowych rodzajów budowli. Trzeba od nowa napisać całą ustawę i stworzyć w niej nowe definicje nieruchomości – mówi ekspert.

Doradcy podatkowi sugerują, by pójść nawet dalej.

– Jedną z metod radykalnej zmiany mogłoby być odejście od podziału na budynki i budowle, i opodatkowania całego majątku nieruchomego wykorzystywanego w działalności gospodarczej. Oczywiście musiałaby temu towarzyszyć rozsądna stawka podatku i zdefiniowanie nieruchomości jako takich – proponuje Michał Nielepkowicz, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Thedy & Partners.

– Opodatkowanie zależne od wartości nieruchomości to nasz postulat od 30 lat – mówi Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich. Zastrzega jednak, że ta korzystna dla samorządów opcja powinna być rozsądnie wdrażana i obejmować tylko niektóre grunty i budynki, np. tereny przemysłowe.