Święta zdzira

To nieprawda, co piszą historycy sztuki o wzroku bizantyjskich postaci. To nie żadne „zapatrzenie w horyzont”, dowód na mistyczny wgląd w pozaziemską rzeczywistość. To są puste oczy obłudy i strachu.

Publikacja: 22.11.2013 22:45

Gwardziści jak kolibry, półuśmiech Justyniana...

Gwardziści jak kolibry, półuśmiech Justyniana...

Foto: Plus Minus, JM Józef Maria Ruszar

Red

To nieprawda, co piszą historycy sztuki o wzroku bizantyjskich postaci. To nie żadne „zapatrzenie w horyzont", dowód na mistyczny wgląd w pozaziemską rzeczywistość. To są puste oczy obłudy i strachu.

San Vitale zdaje się sugerować, że nie istnieje budynek, lecz tylko jego coraz to nowe perspektywy. Przestrzeń, w którą wchodzimy, otwiera się jak ogród o rozwidlających się ścieżkach. Złudzenia optyczne są mocne jak w barokowym teatrze. Pomysł polega na tym, że ośmioboczną wieżę z każdej strony zakończono wysoką, dwupiętrową apsydą. Jesteśmy więc wewnątrz kwiatu, co zwielokrotnia dotychczasową perspektywę. Poza tym jest jeszcze wydłużone prezbiterium. W górze też nie ma spokoju, bo wnęki podzielono na dwie kondygnacje z pięterkiem dla kobiet, czyli emporą. Empory podtrzymywane są lekkimi kolumnami o kapitelach tak głęboko rzeźbionych, że wyglądają na ażurowe. Do tego pokaźna wysokość tamburu – okrągłej opaski, na którym wzniesiono kopułę.

Gdziekolwiek spojrzeć, wzrok nie ma się jak zatrzymać. Wszystko w ruchu. Światło pada zewsząd i rozprasza się we wszystkie strony. Genialne zawirowanie światła i przestrzeni. Nie jest to już poczciwa konstrukcja bazyliki, tej trochę bardziej rozbudowanej stodoły, wewnątrz wyzłoconej dla niepoznaki. Tu mamy do czynienia z misterną układanką świetlistych lub mrocznych półkul, nowy model chrześcijańskiego wszechświata według bizantyjskich cesarzy. Kościół podzielono na część dla wiernych, dworu i kapłanów.

Pozostało jeszcze 92% artykułu

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Reklama
Plus Minus
Polska jest na celowniku Rosji. Jaka polityka wobec Ukrainy byłaby najlepsza?
Plus Minus
„Kształt rzeczy przyszłych”: Następne 150 lat
Plus Minus
„RoadCraft”: Spełnić dziecięce marzenia o koparce
Plus Minus
„Jurassic World: Odrodzenie”: Siódma wersja dinozaurów
Plus Minus
„Elio”: Samotność wśród gwiazd
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama