Aleksandra Zagórska, zapomniana Ikona legionów

Podpułkownik Aleksandra Zagórska zmarła w Warszawie pół wieku temu – 14 kwietnia 1965 roku. Zdaniem władz komunistycznych i cenzury o tym, czego dokonała, nie powinni się dowiedzieć czytelnicy gazet drukowanych w PRL. Tylko „Tygodnik Powszechny" – i to w drugiej połowie maja – dostaje zgodę na wydrukowanie informacji-nekrologu.

Aktualizacja: 10.04.2015 17:39 Publikacja: 10.04.2015 04:03

Beata Zubowicz

Beata Zubowicz

Foto: Fotorzepa, Ryszard Waniek

Cenzorzy pilnują, aby do druku nie przedostały się jakieś bliższe informacje o utworzonej przez Aleksandrę z Radzymińskich Zagórską i liczącej tysiące niewiast Ochotniczej Legii Kobiet. Nie wolno wspomnieć, że ochotniczki uczestniczyły w obronie Lwowa, Wilna, Grodna i Warszawy w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej – zauważa Stanisław M. Jankowski w książce „Dziewczęta w maciejówkach".

Cenzura łaskawie pozwala napisać, że Zagórska brała udział w obronie Warszawy we wrześniu 1939 roku i walczyła w Armii Krajowej. Że miała Krzyż Walecznych, Krzyż Niepodległości z Mieczami, order Polonia Restituta. Ale nie pozwala – że dostała odznakę „Orlęta" przyznawaną w II RP uczestnikom walk w obronie Lwowa w latach 1918–1919.

Od chwili śmierci Aleksandry Zagórskiej za kilka dni minie równo 50 lat. Niby o wszystkim można dziś głośno mówić. Problem polega na tym, że nikt nie chce słuchać. Legioniści Piłsudskiego czy uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej w III RP wciąż nie odzyskali nazwisk. Klątwa PRL? Kwaśniewskiego, który w latach 90. skutecznie wybierał przyszłość? Pewnie wszystkiego po trochu. Twarze bliższych nam Żołnierzy Wyklętych też poznajemy dopiero od niedawna.

Tylko 6 zł za pierwszy miesiąc czytania.

O tym, jak szybko zmienia się świat. Czy będzie pokój na Ukrainie. Co się dzieje w kraju przed wyborami. Teraz szczególnie warto wiedzieć więcej. Wyjaśniamy, tłumaczymy, inspirujemy.

Plus Minus
Mateusz Dobrowolski: „AI pomogła mi stworzyć dokumentację rozwoju”
Plus Minus
Telefon zaufania, słucham…
Plus Minus
„Trucizna”: Dorzucić coś do kociołka
Plus Minus
"Żelazny sen" - nowe wydanie skandalizującej książki Normana Spinrada
Materiał Promocyjny
Zrównoważony rozwój: biznes między regulacjami i realiami
Plus Minus
„Wąwóz”: Romans na dwóch wieżach
Materiał Promocyjny
Zrozumieć elektromobilność, czyli nie „czy” tylko „jak”