Współczesna lekcja wersalu

Wydarzenia i rozterki ostatnich lat I wojny światowej ilustrują zaskakująco wiele dzisiejszych dylematów Polski, Europy i Ameryki.

Publikacja: 28.06.2024 17:00

Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski podpisują traktat wersalski 28 czerwca 1919 r. W ich wizji Polska idealnie pasowała do modelu forsowanego przez Woodrowa Wilsona – miała być nowoczesnym, demokratycznym i antyimperialnym państwem

Foto: Zbiory K. Chojnackiego/ East News

Konrad Szymański

Dniem Niepodległości Polski jest 11 listopada. Dzień ten jednak nie jest wspomnieniem zawieszenia broni (Jour d’Armistice), Pamięci (Remembrance Day) czy Weterana (Veterans Day), obchodzonymi we Francji, Wielkiej Brytanii czy USA w związku z przerwaniem działań wojennych 11 listopada 1918 r. U nas jest to ślad przekazania przez Radę Regencyjną władzy wojskowej Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej wrócił do Warszawy z więzienia w Magdeburgu.

Z punktu widzenia spraw krajowych trudno wskazać moment narodzin II Rzeczypospolitej. Nie było to jednoznaczne także przed wojną. Świętem państwowym 11 listopada stał się dopiero w 1937 r. Ustawa przyjęta w 11. roku rządów sanacyjnych, już po śmierci marszałka, ustanawiała dzień niepodległości „jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny”.

Pozostało jeszcze 97% artykułu

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

„Przyszłość”, Naomi Alderman, tłum. Małgorzata Glasenapp, Marginesy

Plus Minus

„Przyszłość”: Korporacyjny koniec świata

„Przyszłość” Naomi Alderman jest dobrze napisana, lecz słabo pomyślana. Tym samym wkracza w obszar naiwności. Bo...

Materiał Promocyjny

Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 12.05.2025

„Pilo and the Holobook”, prod.: Mudita Games, RedDeerGames, platformy: PC, PS5, PS4, XS, X1, Switch

Plus Minus

„Pilo and the Holobook”: Pokojowa eksploracja kosmosu

W „Pilo and the Holobook” gracze wcielają się w kosmicznego lisa odkrywcę.

"Dlaczego umieramy”, Venki Ramakrishnan, tłum. Ewa Ratajczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN

Plus Minus

„Dlaczego umieramy”: Spacer po nowoczesnej biologii

Jesteśmy zbudowani z tego samego „materiału”, a jednak starzejemy się inaczej.

Plus Minus

Gość "Plusa Minusa" poleca. Małgorzata Gralińska: Seriali nie oglądam

Oglądam raczej starsze filmy. Ostatnio puściłam córkom film „Good bye, Lenin!” i zrobił na mnie większe wrażenie...

Materiał Promocyjny

Tech trendy to zmiana rynku pracy

Warunków przyspieszenia transformacji technologicznej nad Wisłą jest wiele. Potrzebne są inwestycje w pracowników, w tym ich szkolenia, ale też dbałość o zdrowie. Nieodzowne są też ułatwienia natury prawnej i jak zawsze – finansowanie.

„Tysiąc ciosów”, 1 sezon, twórca: Steven Knight, dystr. Disney+

Plus Minus

„Tysiąc ciosów”: Tysiąc schematów frajdy

W nowym dziele twórcy „Peaky Blinders” bohaterowie, nawet ci szlachetni, noszą w sobie mrok. Jedni nauczyli się...

Materiał Partnera

Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne

My jesteśmy gotowi na wszystkie scenariusze. Wprowadziliśmy wiele nowych modeli samochodów osobowych, w tym SUV-y, crossovery i auta sportowe. Mamy też pojazdy użytkowe dla wszystkich rodzajów działalności – mówi Attila Szabó, prezes i dyrektor zarządzający Ford Polska.