Współczesna lekcja wersalu

Wydarzenia i rozterki ostatnich lat I wojny światowej ilustrują zaskakująco wiele dzisiejszych dylematów Polski, Europy i Ameryki.

Publikacja: 28.06.2024 17:00

Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski podpisują traktat wersalski 28 czerwca 1919 r. W ich wizji Polska idealnie pasowała do modelu forsowanego przez Woodrowa Wilsona – miała być nowoczesnym, demokratycznym i antyimperialnym państwem

Foto: Zbiory K. Chojnackiego/ East News

Konrad Szymański

Dniem Niepodległości Polski jest 11 listopada. Dzień ten jednak nie jest wspomnieniem zawieszenia broni (Jour d’Armistice), Pamięci (Remembrance Day) czy Weterana (Veterans Day), obchodzonymi we Francji, Wielkiej Brytanii czy USA w związku z przerwaniem działań wojennych 11 listopada 1918 r. U nas jest to ślad przekazania przez Radę Regencyjną władzy wojskowej Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej wrócił do Warszawy z więzienia w Magdeburgu.

Z punktu widzenia spraw krajowych trudno wskazać moment narodzin II Rzeczypospolitej. Nie było to jednoznaczne także przed wojną. Świętem państwowym 11 listopada stał się dopiero w 1937 r. Ustawa przyjęta w 11. roku rządów sanacyjnych, już po śmierci marszałka, ustanawiała dzień niepodległości „jako dzień po wsze czasy związany z wielkim imieniem Józefa Piłsudskiego, zwycięskiego Wodza Narodu w walkach o wolność Ojczyzny”.

Pozostało jeszcze 97% artykułu

Już za 19 zł miesięcznie przez rok

Jak zmienia się Polska, Europa i Świat? Wydarzenia, społeczeństwo, ekonomia i historia w jednym miejscu i na wyciągnięcie ręki.

Subskrybuj i bądź na bieżąco!

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Reklama

Maria Kwaśniewska, brązowa medalistka olimpijska w rzucie oszczepem (Berlin 1936), pierwsze kroki w

Plus Minus

Kobiety musiały walczyć, by móc uprawiać sport. „Przewodnik Katolicki”: Łatwo o zgorszenie

Na przełomie XIX i XX wieku ruch emancypacji z trudem wywalczył dla kobiet nowe prawa w życiu społecznym i polit...

Materiał Promocyjny

25 lat działań na rzecz zrównoważonego rozwoju

Odpowiedzialny biznes przechodzi kolejną ewolucję związaną z nowymi wymaganiami regulacyjnymi. Tym razem celem jest strategiczna transformacja pozwalająca na skuteczną ochronę środowiska i praw człowieka. Jak odpowiedzieć na te wyzwania?