Paweł Konzal: Granice wyobraźni patriotycznej

Niekompletność opowieści o Piłsudskim i Dmowskim widać wyraźnie podczas obchodów Święta Niepodległości, kiedy razi brak refleksji nad postawami obydwu protagonistów.

Publikacja: 06.10.2023 17:30

Ignacy Jan Paderewski

Ignacy Jan Paderewski

Foto: AnonymousUnknown author, Public domain, via Wikimedia Commons

Parafrazując Wittgensteina, „granice mej wyobraźni wyznaczają granice mego świata”. Świat archetypów polskiej polityki jest ubogi, zwłaszcza w sferze modeli patriotyzmu. Postać pierwszego premiera II RP – kosmopolity i patrioty budującego polską państwowość i demokrację – wzbogaca wyobraźnię o wzór obywatelskości na miarę współczesności.

II RP zajmuje szczególne miejsce w naszej historii. Kontrast z poprzedzającymi ją 123 latami rozbiorów i późniejszą podległością ZSRR sprzyja idealizowaniu tego krótkiego okresu państwowości. Dwie postaci dwudziestolecia – Piłsudski i Dmowski – stały się nie tylko głównymi, ale i jedynymi modelami nauczania i myślenia o patriotyzmie. Szkodliwość tej sytuacji jest podwójna. Po pierwsze, narracja ta w znikomym stopniu porusza prawdziwy charakter spuścizny obydwu polityków. Po drugie, pomijane są inne, przynajmniej równie wartościowe postaci historyczne.

Pozostało 80% artykułu

Ten artykuł przeczytasz z aktywną subskrypcją rp.pl

Teraz 4 zł za tydzień dostępu do rp.pl!

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Plus Minus
„Ostatnia przysługa”: Kobieta w desperacji
Plus Minus
„Wieczne państwo. Opowieść o Kazachstanie": Władza tłumaczyć się nie musi
Plus Minus
"Nobody Wants to Die”: Retrokryminał z przyszłości
Plus Minus
Krzysztof Janik: Państwo musi czasem o siebie zadbać
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Plus Minus
Z rodzinnych sag tylko Soprano