Służ­by ro­syj­skie chęt­nie ko­rzy­sta­ją z ca­łej pa­le­ty me­tod. Nie mam złu­dzeń, że ro­syj­scy szpie­dzy już za­czę­li grać kar­ta­mi eko­lo­gicz­ny­mi. Ofi­cje­le ro­syj­scy od pew­ne­go cza­su chęt­nie pod­no­szą oba­wy o eko­lo­gicz­ne kon­se­kwen­cje wy­do­by­cia ga­zu łup­ko­we­go. Wspie­ra­nie zie­lo­nych ini­cja­tyw jest Ro­sja­nom tak bar­dzo na rę­kę, że wprost trud­no uwie­rzyć, by tam­tej­sze służ­by nie wy­ko­rzy­sta­ły moż­li­wo­ści fi­nan­so­wa­nia eko­lo­gów. Dla zie­lo­nych zaś Ro­sja jest w tej kwe­stii nie­ja­ko na­tu­ral­nym part­ne­rem. Pol­ski gaz łup­ko­wy jest im bar­dzo nie na rę­kę: no­we, wy­daj­ne zło­ża spra­wi­ły­by, że in­we­sto­wa­nie w roz­wój od­na­wial­nych źró­deł po­zy­ski­wa­nia ener­gii sta­ło­by się po pro­stu nie­opła­cal­ne.

Jak Ro­sja mo­że opła­cać eko­lo­gów?

Na pew­no nie bez­po­śred­nio. Służ­by ro­syj­skie po­tra­fią jed­nak znaj­do­wać mi­ster­ne wię­zi umoż­li­wia­ją­ce ta­kie fi­nan­so­wa­nie. Or­ga­ni­za­cje eko­lo­gicz­ne nie mu­szą na­wet wie­dzieć, że są wspie­ra­ne brud­ny­mi, po­li­tycz­ny­mi ru­bla­mi. Prze­cież każ­da ta­ka or­ga­ni­za­cja po­trze­bu­je spo­rych środ­ków na re­ali­zo­wa­nie sta­tu­to­wych ce­lów, więc po­zy­sku­je je z bar­dzo róż­nych źró­deł. Poza tym Ro­sja mo­że też ofi­cjal­nie po­ma­gać pol­skim pro­gra­mom ochro­ny śro­do­wi­ska, jak ro­bi­ła to już nie­raz w in­nych kra­jach. Jed­no jest pew­ne – Mo­skwie się to opła­ci. Stra­ty, ja­kie mo­że ona po­nieść na po­ja­wie­niu się no­wej ga­zo­wej kon­ku­ren­cji, mo­gą być zde­cy­do­wa­nie więk­sze niż kosz­ty dzi­siej­szej wal­ki „eko­lo­gicz­nej".

Co po­win­na zro­bić Pol­ska?

Je­śli wy­do­by­cie ga­zu łup­ko­we­go bę­dzie dla Pol­ski na ty­le opła­cal­ne eko­no­micz­nie, by uspra­wie­dli­wić po­li­tycz­ną po­trze­bę ga­zo­we­go unie­za­leż­nie­nia się od ro­syj­skich źró­deł, nie po­win­ni­ście się dłu­go za­sta­na­wiać. Kwe­stia ta nie po­win­na być jed­nak roz­pa­try­wa­na tyl­ko przez pry­zmat ce­lów po­li­tycz­nych. Pod­no­szo­ne przez eko­lo­gów ar­gu­men­ty mó­wią­ce o nie­bez­pie­czeń­stwie ska­że­nia wód grun­to­wych pod­czas wy­do­by­cia ga­zu łup­ko­we­go trze­ba trak­to­wać po­waż­nie – ale nie moż­na dać się za­stra­szyć mo­ty­wo­wa­ną po­li­tycz­nie de­ma­go­gią.

Generał Gabor Szandor – były dowódca VZS, czyli czeskich wojskowych służb informacyjnych, niezależny ekspert w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego