Egzamin notarialny: zasady dopuszczenie i forma zgodne z konstytucją

Tak orzekł dzisiaj Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie (sygnatura akt K 1/10).

Trybunał rozpatrywał wniosek Krajowej Rady Notarialnej dotyczący zasad dopuszczenia do egzaminu notarialnego oraz formy zdawania egzaminu.

Zgodnie z art. 12 § 2 pkt 3 ustawy - Prawo o notariacie, do egzaminu notarialnego składanego przed komisją, bez odbycia aplikacji notarialnej, mogą przystąpić osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 10 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności, bezpośrednio związane z czynnościami wykonywanymi przez notariusza w kancelarii notarialnej, na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jej zdaniem, ustawodawca wprowadzając tę regulację wykroczył poza standard konstytucyjny w zakresie poprawności legislacyjnej przyjętych rozwiązań.

NRA zakwestionowała także to, że egzamin notarialny składa się z trzech części pisemnych, przy czym ustawodawca nie przewidział ustnej formy zdawania egzaminu zawodowego (art. 74 § 4 ustawy).

Trybunał Konstytucyjny w wydanym dzisiaj wyroku stwierdził, że art. 12 § 2 pkt 3 i art. 74a § 4 pkt 6 prawa o notariacie w kwestionowanym zakresie nie są dotknięte na tyle poważną wadą, która wymagałaby ingerencji w postaci stwierdzenia ich niekonstytucyjności.

Możliwe jest bowiem przyjęcie takiej wykładni kwestionowanych przepisów, która spełniałaby standardy konstytucyjne.

Jeśli umowa cywilnoprawna, nie wskazuje na wymiar czasu, w jakim kandydat na notariusza zdobywał doświadczenie w kancelarii notarialnej, to przewodniczący komisji kwalifikacyjnej powinien wezwać do usunięcia braku formalnego wniosku o dopuszczenie do egzaminu notarialnego (w trybie art. 64 § 2 kodeksu postępowania administracyjnego). Trybunał podkreślił przy tym, iż umowa cywilnoprawna nie jest jedynym dowodem potwierdzającym odpowiednie doświadczenie zawodowe. Przedłożenie odpowiedniego zaświadczenia wystawionego przez notariusza również będzie spełnieniem ustawowego wymogu przedłożenia dokumentu potwierdzającego co najmniej pięcioletnią praktykę w zawodzie.

Odnosząc się do zarzucanego przez wnioskodawcę pominięcia ustnej formy egzaminu notarialnego TK stwierdził, że forma egzaminu notarialnego nie mieści się w zakresie normowania art. 17 ust. 1 konstytucji

. Pominięcie zaś części ustnej egzaminu notarialnego jest świadomym wyborem prawodawcy. Ustawodawca działał w zakresie przysługującej mu swobody, realizując obowiązek zgodności z konstytucją wprowadzonych rozwiązań poprzez zapewnienie odpowiedniego wpływu samorządu zawodowego na treść i przebieg egzaminu notarialnego.

Zobacz także:

Prawnicy, doradcy i biegli