Koronawirus: wyścig biznesowo-technologiczny w czasie epidemii

Niektóre przedsiębiorstwa mogą jednak być beneficjentami pandemii: zwiększą swoje przychody i w dłuższej perspektywie mogą zostać motorem napędowym gospodarki. Już obecnie dobrze radzą sobie spółki z branży gamingowej (produkcji i sprzedaży gier komputerowych, np. CD Projekt S.A.), producenci narzędzi technologicznych do zespołowej pracy zdalnej (np. Zoom Video Communications Inc.), firmy stawające do wyścigu o opracowanie szczepionki przeciwko COVID-19 (głównie firmy biotechnologiczne, takie jak Celon Pharma S.A., choć ostatnio do tej rywalizacji stanął nawet koncern tytoniowy British American Tobacco Plc), a także firmy telekomunikacyjne oraz operatorzy platform streamingowych.

Obserwacja indeksu WIGtech w okresie od 1 do 31 marca 2020 roku pozwala potwierdzić optymizm wobec takich przedsiębiorstw. Przykładowo:

· firmy technologiczne odnotowały w tym okresie zauważalnie niższy spadek wartości w odniesieniu do reszty rynku (indeks WIGtech zanotował spadek o 19% w porównaniu do indeksu WIG, który spadł nawet o 25%);

· firmy technologiczne odnotowały bardziej dynamiczne odbicie wyceny wartości porównując do reszty przedsiębiorstw (wzrost indeksu WIGtech wyniósł 20% w porównaniu do wzrostu indeksu WIG o 12%).

Kryzys może być więc wykorzystany do dynamicznego rozwoju tych spółek, które będą w stanie najszybciej dostosować się do zmian na rynku i wykorzystać swoje atuty do skokowego wzrostu przewagi konkurencyjnej. Przykładem takiej spółki jest wspomniany już Zoom Video Communications Inc. („ZVC"), oferujący proste w konfiguracji usługi organizacji telekonferencji. Obserwacja wykresu prezentującego cenę akcji spółki ZVC ukazuje przykład dynamicznego rozwoju przedsiębiorstwa w dobie pandemii. W międzyczasie, cały indeks NASDAQ, na którym notowana jest m.in. spółka ZVC, zanotowały gwałtowny spadek.

Wykres I. Notowania akcji ZVC (w USD) i indeksu NASDAQ w okresie 12.2019 - 03.2020

Preferencje podatkowe dla firm technologicznych i biotechnologicznych

Spółki technologiczne dla przyspieszenia rozwoju mogą korzystać z licznych preferencji podatkowych, w tym z ulgi na badania i rozwój oraz z tzw. ulgi IP Box. Może się więc okazać, że w dobie pandemii postawienie na nowatorskie rozwiązania będzie kluczem dla polskich firm – nie tylko do przetrwania, ale również do zajęcia miejsca wśród liderów przyszłości. Firmy uzyskujące dochody z tzw. kwalifikowanych praw IP (np. patentów lub autorskich praw do programów komputerowych), które zostały przez nie wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach prac badawczo-rozwojowych, mogą stosować 5% stawkę CIT w stosunku do części swoich dochodów. Ważne przy tym jest to, że wartość dochodu objętego ulgą może być zaszyta w cenie sprzedaży produktu lub usług. Oznacza to, że preferencja nie jest dedykowana wyłącznie firmom, które uzyskują przychód z licencji lub ze sprzedaży praw własności intelektualnej.

Ulga IP Box cieszy się w ostatnim czasie sporą popularnością: tylko w styczniu i lutym 2020 r. wydano w tym zakresie więcej interpretacji podatkowych niż w całym 2019 r. Zarówno objaśnienia Ministerstwa Finansów, jak również dotychczas wydane interpretacje podatkowe, potwierdzają możliwość korzystania z ulgi IP BOX zarówno przez spółki deweloperskie z branży IT, jak również podmioty w przypadku których tworzenie oprogramowania stanowi tylko jeden z elementów ich działalności. Dzięki tak dużej ilości wydanych interpretacji kryteria i warunki zastosowania ulgi IP BOX stają się coraz bardziej klarowne i w konsekwencji coraz więcej podmiotów decyduje się na korzystanie z ulgi.

Co więcej, również przepisy tzw. Tarczy antykryzysowej, która weszła w życie 31 marca 2020 r., przewidują dodatkowe ułatwienia dla tych przedsiębiorstw, które zdecydują się na wykorzystywanie kwalifikowanych praw IP do przeciwdziałania COVID-19. Takie spółki będą mogły stosować preferencyjną stawkę 5% CIT już w trakcie roku podatkowego – przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy.

Jest to duża preferencja, ponieważ standardowo prawo do skorzystania z ulgi IP Box przysługuje podatnikowi dopiero przy rocznym rozliczeniu podatku. Zostało to potwierdzone m.in. w stosownych objaśnieniach podatkowych Ministerstwa Finansów. Co prawda, w ostatnim czasie niektórzy podatnicy uzyskali odmienne (pozytywne dla siebie) interpretacje podatkowe w tym zakresie (pozwalające na rozliczenie ulgi w ciągu roku). Brzmienie przywołanego przepisu Tarczy antykryzysowej najpewniej położy jednak kres tej niejednolitej praktyce organów podatkowych.

Może się więc okazać, że w dobie pandemii postawienie na nowatorskie rozwiązania, w tym oparte na oprogramowaniu i pozwalające na korzystanie z coraz większej ilości usług on-line, będzie kluczem dla polskich firm – nie tylko do przetrwania, ale również do zajęcia miejsca wśród liderów przyszłości.

Agata Dziwisz, Adwokat, Partner, Szef Praktyki Prawa Podatkowego,

Adrian Grzegorzewski, Analityk, Zespół Doradztwa Transakcyjnego i Analiz w Kochański i Partnerzy