Jak upowszechnić mediacje

Z początkiem roku weszła w życie ustawa z 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów. Wprowadziła obowiązek podania w pozwie informacji, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, ewentualnie wyjaśnienia okoliczności, które stały na przeszkodzie takim próbom. Za niespełnienie tego obowiązku nie grozi jednak zwrot pozwu. Autorzy nowelizacji założyli, że mediację trzeba wspierać rozwiązaniami „miękkimi", które mają skłaniać strony do korzystania z mediacji i aktywizować sąd, jednak bez tworzenia regulacji o charakterze przymuszającym. Brak informacji o próbach polubownego rozwiązania sporu na etapie przedsądowym nie wstrzymuje zatem dalszego biegu sprawy. Sędzia nie ma również podstaw prawnych do wzywania powoda do uzupełnienia braków formalnych pozwu. Podstawową barierą rozwoju mediacji w Polsce jest brak wiedzy o możliwościach polubownego rozwiązania sporu. Nowy przepis ma podnieść świadomość obywateli i zachęcić ich do korzystania z alternatywnych wobec sądu metod. Wskazuje wyraźnie, że przed skierowaniem sprawy do sądu powód powinien zastanowić się, czy jest możliwe ugodowe rozwiązanie, i podjąć taką próbę. Nowy obowiązek został nałożony na powoda wnoszącego pozew oraz na wnioskodawcę w postępowaniu nieprocesowym, jednak będzie miał znaczenie jedynie w sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne.