David Frum o prawicy - Skwieciński

Czy w amerykańskim politycznym lustrze nie widać przypadkiem polskich rysów...? Nie tylko PiS-owskich czy platformerskich, ale po prostu polskich? – rozważa publicysta „Rzeczpospolitej"

Aktualizacja: 07.02.2012 19:12 Publikacja: 07.02.2012 19:07

Piotr Skwieciński

Piotr Skwieciński

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys Seweryn Sołtys

„To bardzo dziwaczne doświadczenie – kiedy twoi przyjaciele myślą, że zwariowałeś... ". Tak wieloletni analityk Partii Republikańskiej, intelektualista, publicysta i członek prawicowych think-tanków David Frum zaczął swój artykuł. Zatytułował go: „Część moich republikańskich przyjaciół pyta, czy zwariowałem. Odpowiadam: spójrzcie w lustro".

Republikaninem Frum był całe dorosłe życie. Pisał przemówienia dla George'a W. Busha, pracował jego administracji, a także w będącym ważnym elementem zaplecza partii American Enterprise Institute. Pisał w „The Wall Street Journal". W ciągu ostatnich kilku lat wielokrotnie ostro krytykował różne decyzje prezydenta Obamy. Ale postępująca radykalizacja amerykańskiej prawicy wyrzuciła go poza obręb politycznego marginesu.

W opublikowanym w „New York News & Features" tekście Frum opisuje, jak za wyrażenie wątpliwości wobec tej radykalizacji i wynikających z niej destrukcyjnych, a przy tym nieskutecznych działań republikanów został zwolniony z American Enterprise Institute, i konkluduje:

„Osobiście nie mogę narzekać – mam inne źródła zarobku, jestem niezależny majątkowo. Ale sygnał wysłany do innych (pracowników republikańskich think-tanków – PS), pozostających w mniej stabilnej sytuacji finansowej był jasny: nie płacimy ci, żebyś myślał, płacimy ci, żebyś powtarzał (obowiązującą linię – PS)".

Apokalipsa trwa

Frum fundamentalnie krytykuje fakt, że logika konfliktu politycznego doprowadziła jego partię do przyjęcia zasady totalnej wojny z administracją demokratów i porzucenia minimalnej nawet odpowiedzialności za państwo. „Tego lata Partia Republikańska niemal wtrąciła Amerykę poza krawędź niewypłacalności – tylko po to, żeby ugrać parę punktów w budżetowej debacie" – pisze.

Fruma przeraża fakt permanentnego paraliżowania przez republikanów prac Kongresu. I stwierdza, że ześlizgnięcie się konserwatystów w stronę ufundowanej na fantazmagoriach ekstremistycznej ideologii ma poważne konsekwencje dla amerykańskiego społeczeństwa. „Amerykański system rządzenia nie może pracować, jeśli dwie strony prowadzą ze sobą totalną wojnę" – pisze.

Według amerykańskiego analityka republikanie ześlizgują się w stronę ufundowanej na fantazmagoriach ekstremistycznej ideologii

I dodaje: „Senat, Izba Reprezentantów, prezydent mają możliwość obezwładniania siebie nawzajem, ale kiedyś system stworzył normy zachowań, zapobiegających tego rodzaju katastrofie. Na przykład: teoretycznie partia kontrolująca Senat zawsze mogła odmawiać zatwierdzenia jakichkolwiek nominacji prezydenta z przeciwnej partii, a jednak do niedawna tak się nie działo. Tak w ogóle sporo rzeczy, które teoretycznie mogły być zrobione po prostu, nie było robionych. Teraz stare zahamowania poszły do lamusa. Rzeczy, których kiedyś się nie robiło, nagle zaczęto robić".

Amerykański publicysta konstatuje też, że szereg reform Obamy, za które obrzucany jest on obecnie przez prawicowców obelgami typu komunista czy trockista, jest w istocie podobnych do planów, które w przeszłości usiłowali zrealizować republikańscy prezydenci. Stwierdza, że amerykańska prawica kieruje się logiką w stylu „Oni wysłali jednego naszego do szpitala – my wysyłamy dwóch od nich do kostnicy". „Doszedłem do wniosku, że nie chcę już być częścią tego cyklu odwetu" – pisze.

Godzą jedno z drugim

„Niektórzy liberałowie podejrzewają, że ewolucja konserwatystów (w stronę krańcowego radykalizmu – PS) jest oportunistyczna i cyniczna" – uważa Frum. „Oczywiście, cynizm zawsze jest w jakiejś mierze obecny w polityce: nie zapomnę szybko wilczego uśmiechu szefa pewnego ważnego konserwatywnego instytutu, kiedy mówił mi: „nasi donatorzy naprawdę sądzą, że właśnie zaczęła się apokalipsa. Ale świadomy cynizm jest znacznie rzadszy, niż moglibyście sądzić. Tylko niewielu z nas posiada samowiedzę i emocjonalną dyscyplinę, pozwalającą na świadome mówienie czegoś innego, niż się myśli. Jeśli powtarzamy coś wystarczająco często, zaczynamy w to wierzyć. Z reguły nie omamimy innych, jeśli przedtem nie omamimy samych siebie. Niektórzy spośród najbystrzejszych i intelektualnie wyrafinowanych ludzi, jakich znam, szczerze i żarliwie wierzą, że prezydent Barrack Obama wykroczył daleko poza tradycyjne ramy amerykańskiego liberalizmu i celowo i nieustępliwie prowadzi USA do socjalizmu. Nie przekona ich żaden kontrdowód – ani rekordowe zyski wielkich korporacji, ani prawie półmilionowe cięcia zatrudnienia w sektorze publicznym, ani najniższe podatki od czasów Trumana. Trochę trudno jest pogodzić tę wiarę z jednoczesnym przekonaniem, że prezydent jest żałosnym, nieudolnym amatorem, oszołomionym i przytłoczonym stanowiskiem, do którego nie dorósł – a jednak godzą jedno z drugim".

Alternatywne fakty

Frum konstatuje, że republikanie ogarnięci są „paranoiczną wizją Partii Demokratycznej kontrolowanej przez Nowe Czarne Pantery" i stwierdza, że osunięcie się amerykańskiej prawicy w radykalny obłęd jest ściśle związane z ewolucją mediów.

„Ekstremizm i konflikt źle służą polityce, ale doskonale – telewizji... Model biznesowy konserwatywnych mediów opiera się na dwóch elementach – nieustannym wprowadzaniu odbiorców w spazm oburzenia (żeby patrzyli) i wywoływaniu w nich braku zaufania do wszystkich innych źródeł informacji (żeby nigdy nie zmienili kanału). Przynosi to sukcesy biznesowe, ale oznacza złe dziennikarstwo. Jest też szkodliwe jako narzędzie mobilizacji politycznej, bo podżega zwolenników do takiego stopnia, że zmuszają oni swoich przywódców do wywoływania konfrontacji, na której tracą wszyscy".

„Konserwatyści zbudowali cały alternatywny system wiedzy, złożony z alternatywnych faktów, alternatywnej historii, alternatywnych praw ekonomicznych" – uważa Frum. „Na zewnątrz tej alternatywnej rzeczywistości Stany Zjednoczone to kraj zdominowany przez silną chrześcijańską religijność. W alternatywnej rzeczywistości  chrześcijanie to prześladowana mniejszość. Na zewnątrz systemu prezydent Obama – niezależnie od swoich błędów – uważany jest za postać pełną godności i imponującą intelektualnie. W alternatywnej rzeczywistości jest żałosnym zerem, niepotrafiącym wydusić z siebie słowa bez telepromptera, pyszałkowatym oszustem skazanym na upadek... Kiedyś mawialiśmy: masz prawo do własnych opinii, ale nie do własnych faktów. Dziś wszyscy mamy prawo do własnych faktów i konserwatywne media używają tego prawa, aby pogrążyć odbiorców w bezdennej otchłani pseudofaktów i pseudoinformacji".

Przeczytać i przemyśleć

Lektura tekstu Fruma jest bardzo pouczająca dla szukających wiedzy o amerykańskiej polityce. Ale chyba nie tylko. Warto, jak sądzę, odpowiedzieć sobie na pytanie: czy w tym amerykańskim lustrze nie widać przypadkiem polskich rysów...? Nie tylko PiS-owskich czy tylko platformerskich, ale po prostu polskich?

Świadomość, że zjawisko polskiego obłędu nie jest wyłącznie polskie, może cieszyć. Tylko że choroba, którą silny organizm przetrzyma, w wypadku słabego może przynieść tragiczne konsekwencje.

Warto przeczytać Fruma, i przemyśleć go, póki nie jest za późno.

„To bardzo dziwaczne doświadczenie – kiedy twoi przyjaciele myślą, że zwariowałeś... ". Tak wieloletni analityk Partii Republikańskiej, intelektualista, publicysta i członek prawicowych think-tanków David Frum zaczął swój artykuł. Zatytułował go: „Część moich republikańskich przyjaciół pyta, czy zwariowałem. Odpowiadam: spójrzcie w lustro".

Republikaninem Frum był całe dorosłe życie. Pisał przemówienia dla George'a W. Busha, pracował jego administracji, a także w będącym ważnym elementem zaplecza partii American Enterprise Institute. Pisał w „The Wall Street Journal". W ciągu ostatnich kilku lat wielokrotnie ostro krytykował różne decyzje prezydenta Obamy. Ale postępująca radykalizacja amerykańskiej prawicy wyrzuciła go poza obręb politycznego marginesu.

Pozostało 89% artykułu
Opinie polityczno - społeczne
Robert Gwiazdowski: Dlaczego strategiczne mają być TVN i Polsat, a nie Telewizja Republika?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie polityczno - społeczne
Łukasz Adamski: Donald Trump antyszczepionkowcem? Po raz kolejny igra z ogniem
felietony
Jacek Czaputowicz: Jak trwoga to do Andrzeja Dudy
Opinie polityczno - społeczne
Zuzanna Dąbrowska: Nowy spot PiS o drożyźnie. Kto wygra kampanię prezydencką na odcinku masła?
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Opinie polityczno - społeczne
Artur Bartkiewicz: Sondaże pokazują, że Karol Nawrocki wie, co robi, nosząc lodówkę