Olaf Scholz mówił o koniecznym przezwyciężeniu narodowych egoizmów w Europie poprzez zastąpienie jednomyślności podejmowaniem decyzji większością głosów w kluczowych dla UE sprawach bezpieczeństwa. Chodzi de facto o polityczną centralizację Unii. Trudno tego pomysłu bronić, nie mówiąc już o tym, że pada on z ust przywódcy państwa, które od dwóch dekad w polityce energetycznej czy bezpieczeństwa kierowało się prawie wyłącznie własnym narodowym egoizmem. Warto jednak wyjść poza emocje, które wzbudza niemiecka polityka, i zastanowić się nad dylematem bezsilności, który kryje się za propozycjami Berlina.
Inwazja Rosji na Ukrainę i próba sił w Europie Wschodniej, podobnie zresztą jak wojna w Syrii, to niestety zapewne dopiero pierwsze tego typu konflikty zbrojne, które będą bezpośrednio dotykać Europy, jeśli nie w sensie militarnym, to na pewno gospodarczo, społecznie i politycznie. Idą czasy wielkich, gwałtownych zmian w świecie, na które Europa jest kompletnie nieprzygotowana.
Jeśli Europa chce przetrwać nadchodzące trudne czasy, musi zacząć działać w logice regionalnego sojuszu
Standardową odpowiedzią Brukseli, Paryża czy Berlina na sytuację kryzysu było hasło centralizacji: „więcej Europy!”, co w praktyce oznaczało podporządkowanie się niemiecko-francuskiemu przywództwu. Obecna sytuacja jest jednak zupełnie inna i zachodzące w świecie zmiany wymagają przeorganizowania dotychczasowego funkcjonowania Europy, a więc właśnie przezwyciężenia w pierwszym rzędzie narodowych egoizmów Paryża i Berlina. Stąd wypowiedź Scholza zabrzmiała tak absurdalnie.
Aby odnaleźć się w rzeczywistości, którą szykują nam gwałtowne przemiany na świecie, trzeba zbudować w UE nową równowagę. Musi ona opierać się na tych państwach członkowskich, które chcą tworzyć system europejskiego bezpieczeństwa, nie boją się zaangażować do tego własnych zasobów, ale przede wszystkim – to sprawa kluczowa – ich rządy i społeczeństwa są gotowe bronić do końca tego systemu, jeśli zostałby z zewnątrz zagrożony.
