Bezpiecznik w dłoni

Manchester w stanie Illinois – 43-letni Rick Odell Smith zastrzelił pięć osób, w tym dwoje dzieci. Ciężko ranna dziewczynka trafiła do szpitala. Osiedle pod Seattle – cztery ofiary, sprawca zastrzelony przez policjantów. Kilka dni wcześniej – pościg za domniemanymi sprawcami wybuchów w Bostonie – i wymiana ognia z policją. A to tylko najpoważniejsze wydarzenia z jednego zaledwie miesiąca – kwietnia.

Nie ma praktycznie tygodnia, aby zza oceanu nie dochodziły informacje o tragicznych w skutkach strzelaninach, w których z rąk szaleńców giną dzieci, osoby postronne.

Ameryka nie uporała się jeszcze z wydarzeniami w szkole w Newton (Adam Lanza zabił z broni palnej łącznie 27 osób, po czym popełnił samobójstwo, strzelając sobie w głowę) ani w kinie w miejscowości Aurora, gdzie w ubiegłym roku James Holmes zamordował 12 osób i ranił kolejnych 58.

Pomysły rodem z filmów o Bondzie

Administracja prezydenta Obamy opracowała nawet po masakrze w Newton plan redukcji przemocy z wykorzystaniem broni palnej. To nie osłabiło temperatury sporu o „fundamentalne prawo obywatelskie" do posiadania broni. Wręcz przeciwnie. Z jednej strony aktywiści chcą ograniczenia swobodnego dostępu do broni palnej. Po drugiej stronie barykady zwolennicy wolności – i lobby producentów – starają się zachować obecne regulacje.

Odpowiedzią może być nowa technologia umożliwiająca zachowanie kontroli nad użyciem broni palnej. Ograniczenie jej wykorzystania tylko dla zarejestrowanego właściciela albo zablokowanie strzałów na określonym terenie – np. w szkole.

Jak to możliwe? To tzw. inteligentna broń z wbudowanym elektronicznym bezpiecznikiem rozpoznającym dłoń konkretnego człowieka. Takiego pistoletu używał James Bond w „Skyfall". Filmowy Q wyposażył jego walthera PPK/S w specjalny uchwyt rozpoznający dłoń 007. Bezpiecznik blokował strzał, gdy broń wziął do ręki ktoś inny, o czym dość boleśnie przekonał się jeden z przeciwników brytyjskiego agenta.

Nad dokładnie takim systemem pracują od ponad dekady specjaliści z politechniki New Jersey. Czujniki w rękojeści – podobne do tych w touchpadzie laptopów – mierzą kształt dłoni i palców. Gdy nie odpowiada kształtowi właściciela, broń nie wystrzeli.

– Gdy pistolet weźmie do rąk na przykład dziecko, system wykryje, że dłonie są znacznie mniejsze. Nie dotknie wszystkich czujników i nie będzie mogło oddać strzału – tłumaczy prof. Michael Recce z New Jersey Institute of Technology (NJIT).

Podobny do „bondowskiego" system wprowadziła już firma Armatix specjalizująca się w mechanicznych zabezpieczeniach pistoletów przed nieuprawnionym użyciem. Dziś taki bezpiecznik to umieszczana w lufie broni tuleja z zamkiem – tradycyjnym lub cyfrowym. Aby wystrzelić, taką blokadę trzeba usunąć.

W chwili zagrożenia może na to jednak nie być czasu. Dlatego niemieccy inżynierowie opracowali Smart System składający się ze specjalnie skonstruowanego pistoletu (iP1) oraz zegarka z układem radiowym krótkiego zasięgu RFID (iW1). Ręka z zegarkiem musi znajdować się kilkadziesiąt centymetrów od odbiornika w rękojeści broni. Wtedy zwalniany jest bezpiecznik. O jego stanie informuje całkiem jak na „Skyfall" kolorowy znacznik z tyłu pistoletu. Do aktywacji zegarka potrzebny jest zaś kod PIN – to jeszcze jeden poziom zabezpieczeń. Inteligentny system ochrony ma również uniemożliwić wystrzelenie w innym kierunku niż do zaprogramowanego celu – np. w bok od tarczy na strzelnicy.

Podobny system wykorzystujący komunikację RFID opracowała też firma TriggerSmart. Czip odblokowujący broń może być ukryty w zegarku lub pierścionku. Można go nawet wszczepić na stałe w dłoń. To zaś uniemożliwi wykorzystanie pistoletu złodziejowi. To poważny problem: każdego roku w USA kradzionych jest (to oficjalne dane Departamentu Sprawiedliwości) ok. 232 tys. sztuk broni palnej. Wyposażona w elektroniczne zabezpieczenia ukradziona broń nie wypali.

Według założyciela TriggerSmart Roberta McNamary system radiowy jest znacznie lepszy niż pomysł z rozpoznawaniem kształtu dłoni lub odcisków palców. Identyfikacja użytkownika czipem RFID jest błyskawiczna, a w sytuacjach krytycznych o życiu decydują ułamki sekundy.

Strefa wolna od broni palnej

– Te systemy są godne zaufania i bezpieczne – przekonuje Mark Roberti z „RFID Journal" i przypomina, że większość nowoczesnych samochodów z technologią bezkluczykową wykorzystuje właśnie to rozwiązanie, a przypadki problemów są niezwykle rzadkie.

Rozwiązanie TriggerSmart ma jeszcze jedną zaletę. Wyposażone w czipy pistolety można zdalnie zabezpieczać, gdy „wejdą" na określony teren. Specjalne nadajniki blokujące użycie broni można ustawić na lotniskach, w szkołach czy przy wejściach do budynków publicznych. Pistolet, który znajdzie się w „bezpiecznej strefie", pozostanie bezużyteczny dla zamachowca. Oczywiście broń policji można odblokować.

W taki sam sposób mają działać również systemy „swój-obcy" dla żołnierzy. Polecenie o wstrzymaniu ognia dowódca może poprzeć zabezpieczeniem karabinów podkomendnych.

Najbardziej zaskakujące jest to, że pierwszą amerykańską „inteligentną broń" opracowano... ponad 20 lat temu. Studenci z Johns Hopkins University stworzyli taki bezpiecznik za ok. 2 tys. dolarów.

Od tego czasu New Jersey Institute of Technology przeznaczyło miliony dolarów na badania nad elektronicznym bezpiecznikiem – większość pochodziła z grantów federalnych. Armatix, choć sprzedaje swoje pistolety w Europie, na rynku amerykańskim jest praktycznie nieobecny. Sprzedaje broń na Starym Kontynencie i w Azji. Opatentowanym rozwiązaniem TriggerSmart nie zainteresował się żaden amerykański producent broni.