Uczeni odnaleźli ludzkie kości, kamienne narzędzia i kości zwierząt ze śladami obróbki świadczące, że wędrówka człowieka z Afryki do Europy odbyła się kilkaset tysięcy lat wcześniej, niż dotąd przyjmowano. Euduald Carbonell wraz z kolegami opisuje to sensacyjne znalezisko w dzisiejszym wydaniu magazynu „Nature”. Określenie wieku żuchwy oraz kości zwierzęcych i narzędzi z odłupanego krzemienia na 1,1 do 1,2 mln lat było możliwe dzięki najnowocześniejszym technikom datowania zastosowanym przez hiszpańskich naukowców.
Wykorzystali oni między innymi metodę paleomagnetyczną. Polega ona na badaniu pola magnetycznego utrwalonego w lawie wulkanicznej, co pozwala na określenie wieku znaleziska. Jedna z warstw wulkanicznych w grocie Sima del Elefante kryła szczątki najstarszego człowieka kontynentu. Badacze zidentyfikowali też kości wymarłych zwierząt, które żyły na tym terenie ponad milion lat temu, i zbadali narzędzia krzemienne znalezione w tej samej warstwie. Skarbem są kości ssaków ze śladami cięć kamiennymi ostrzami.
„Jaskinia, gdzie dokonano odkrycia, jawi się jako najstarsze, najbardziej pewne miejsce, gdzie znaleźliśmy ślady istoty ludzkiej w Europie” – piszą autorzy artykułu w „Nature”. „Badania żuchwy wskazują, że pojawienie się pierwszych ludzi w Europie Zachodniej wiązało się z ekspansją populacji afrykańskiej”.
Sima del Elefante to jaskinia, w której znaleziono najstarsze ślady człowieka w Europie
Jaskinie w Sierra de Atapuerca były prawdopodobnie znakomitym miejscem schronienia. W plejstocenie (1,87 mln do 11,5 tys. lat temu) większość Europy pokryta była lodowcem. Dziś ze względu na warunki geologiczne tereny te są niezwykle bogate w stanowiska archeologiczne. Jaskinie były badane od połowy lat 70. Uczeni natrafili tam na ślady osadnictwa trwającego kilkaset tysięcy lat. W grocie Cueva Mayor pod koniec lat 90. archeolodzy odkryli kości przedstawicieli gatunku Homo erectus. Wiek szczątków 30 osobników określili na 780 tys. lat. Wykazywały one zarówno cechy charakterystyczne dla Homo erectus, jak i ich następców w Europie – neandertalczyków. Ponieważ znalezione kości nie odpowiadały w 100 procentach znanemu dotychczas gatunkowi Homo erectus, naukowcy wyodrębnili nowy podgatunek i nazwali go Homo antecessor.
