Setki tajemniczych wysp

657 nowych wysp naliczyli amerykańscy naukowcy z Duke University i Meredith College. Zespół geologów, posługując się zdjęciami satelitarnymi i mapami nawigacyjnymi, zidentyfikował w sumie 2149 wysp barierowych na całym globie. Taką nazwę otrzymały długie łańcuchy wąskich, ale rozciągniętych wysp w pobliżu brzegów.

Wyniki badań opublikowali w internetowym magazynie „Journal of Coastal Research". Podczas poprzednich badań, w 2001 roku, geolodzy nie opierali się na ostatnio udostępnionych zdjęciach satelitarnych. Wtedy doliczyli się zaledwie 1492 takich wysp.

Najdłuższy łańcuch

– Żadna z nowo odkrytych wysp barierowych nie pojawiła się nagle w ciągu ostatniej dekady – tłumaczy prof. Matthew L. Stutz z Meredith College. – Istnieją od dłuższego czasu, ale w poprzednich badaniach pozostały niezauważone lub błędnie sklasyfikowane. Wcześniej naukowcy uważali, że wyspy barierowe nie mogą istnieć w miejscach występowania sezonowych fal powyżej 4 metrów.

Badania zespołu pozwoliły skatalogować najdłuższy na świecie łańcuch wysp barierowych wzdłuż wybrzeża Brazylii równikowej. Tam wiosenne przypływy sięgają siedmiu metrów.

Naukowcy doliczyli się 54 wysp rozciągających się na dystansie 571 km na południe od ujścia Amazonki. Wybrzeże z wąskimi półwyspami, wcinającymi się głęboko w ocean, porastają wiecznie zielone lasy namorzynowe.

W poprzednich badaniach wiele lądów pozostało niezauważonych

– Poprzednie badania nie odnotowały tych wysp częściowo dlatego, że starsze zdjęcia satelitarne o niskiej rozdzielczości nie wykazały wyraźnego podziału między wyspami i lasami – powiedział prof. Stutz. —Ale także dlatego, że kryteria stosowane przy klasyfikacji wysp barierowych w Stanach Zjednoczonych, gdzie większość badań była prowadzona – nie pasowały do tego, co uczeni rozpoznali na zdjęciach.

Wyspy pomagają chronić nisko położone wybrzeża przed erozją i niszczeniem spowodowanymi przez sztormy. Są też środowiskiem dla wielu gatunków zwierząt i roślin.

Tworzą rozległe bariery wokół wszystkich kontynentów – poza Antarktydą. Łańcuch wysp barierowych osłania ok. 10 proc. wybrzeży świata. Długość tych łańcuchów wynosi 20 783 km. Trzy czwarte takich wysp znajduje się na półkuli północnej. U wybrzeży USA jest ich aż 405.

– Dowodzimy, że wyspy barierowe istnieją w każdej ze stref klimatycznych – powiedział prof. Orrin H. Pilkey z Duke University. – Potwierdziliśmy, że formują się wszędzie tam, gdzie jest płaski kawałek ziemi w pobliżu wybrzeża, z odpowiednią ilością piasku. Fala przemieszcza piasek i osad. Pomaga też podnoszenie się poziomu morza. Wszystko to razem przyczynia się do powstania wysp.

Ruchome piaski

Tak tworzą się bariery biegnące równolegle do stałego lądu. Kształt terenu ulega ciągłym zmianom. Wyspy są stale budowane i niszczone. Migrują i odbudowują się pod wpływem fal, pływów, prądów i innych procesów fizycznych charakterystycznych dla środowiska morskiego.