Mysz nie do otrucia

Hybryda europejskiej myszy domowej i jej algierskiego krewniaka może dać początek nowym generacjom gryzoni odpornych na wszelkie trucizny – ostrzegają naukowcy w artykule zamieszczonym w magazynie "Curent Biology".

Odporne na pestycydy

– Nasze badania są wyjątkowe, ponieważ stwierdziliśmy powstawanie hybryd między gatunkami, które były oddzielone od siebie przez 1,5 – 3 mln lat – powiedział prof. Michael Kohn z Rice University  w Houston.

Badacze odkryli, że niektóre z badanych gryzoni są odporne na pestycydy na bazie warfaryny. To powszechnie stosowany w medycynie lek przeciwzakrzepowy. Jako broń przeciw myszom i szczurom jest stosowana od lat 5o. Ale część europejskich myszy domowych (Mus musculus domesticus) zyskała odporność na ten środek dzięki białku vkorc1, które syntetyzuje dzięki genom przejętym od myszy algierskiej (Mus spretus).

– Większość potomstwa krzyżówek pozostaje bezpłodna, ale jest małe okno, przez które geny mogą nadal wyciekać – niewielka część samic jest zdolna do posiadania potomstwa – mówi prof Kohn.

Dzięki tym płodnym samicom większość myszy w Hiszpanii, a pewna liczba w Niemczech, nabrała odporności w bardzo krótkim czasie. Naukowcy nie wiedzą jednak, kiedy dokładnie doszło do pierwszej genetycznej wymiany między gatunkami. Zmutowane myszy nie różnią się zewnętrznie od myszy domowych, jakie znamy.

– Istnieje wiele barier genetycznych między tymi gatunkami gryzoni, toteż zaobserwowanie przenoszenia materiału genetycznego jest dość spektakularne – wyjaśnia prof. Kohn.

Pytanie, jak te odległe od siebie geograficznie gatunki mogły się ze sobą zetknąć i jak doszło do wymiany genów między nimi?

Naukowcy uważają, że odpowiedzialna za to jest migracja coraz większej liczby ludności. Według prof. Kohna ciągłe próby eliminacji tych zwierząt doprowadziły do takiej właśnie reakcji ewolucyjnej.

Stała walka ze szczurami wywołała u tych zwierząt podobną reakcję rozprzestrzeniania się genów między gatunkami. W rezultacie tego procesu nie ma już praktycznie możliwości kontroli populacji szczurów.

W Azji Południowo-Wschodniej są aż 64 gatunki szczurów i wiele z nich występuje w tych samych miejscach. W Afryce Południowej naukowcy odkryli gryzonia, który w krótkim czasie przywędrował z Azji Południowo-Wschodniej.

– Przewiduję, że wiele z tych gatunków szczurów rozprzestrzeni się na całym świecie, być może są już w wielu miejscach, choć badacze ich jeszcze nie wykryli. Możliwości krzyżówek występują dziś znacznie częściej niż w przeszłości – ostrzega prof. Kohn.