Laureatami zostali profesorowie: Tomasz Goslar, Karol Grela, Iwo Białynicki-Birula i Lech Szczucki.
Jest to najważniejsze wyróżnienie naukowe w Polsce przyznawane od 1992 roku. Kryteria są jasno określone: laureatem zostaje się za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe przesuwające granice poznania, otwierające nowe perspektywy poznawcze. Laureaci muszą wnosić wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy naszego kraju. Dotychczas, łącznie z tegorocznymi nagrodzonymi, wymagania te spełniły 84 osoby. W tym roku każdy z wyróżnionych otrzyma 200 tys. złotych.
Przyrodnik
Tomasz Goslar z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu został wyróżniony w obszarze nauk o życiu i o Ziemi „za kluczowy dla współczesnych badań klimatycznych wkład w ustalenie chronologii zmian stężenia izotopu węgla C14 w atmosferze podczas ostatniego zlodowacenia”.
Jest to nagroda bardzo na czasie, ponieważ zmiany klimatu stanowią wielkie wyzwanie współczesnej cywilizacji. Dyskutują o nich naukowcy i politycy, a temperatura tych debat bywa bardzo wysoka. Dlatego doceniony został uczony, którego prace przyczyniają się do poznania mechanizmów powodujących te zmiany.
Ostatnia poważna zmiana klimatu na półkuli północnej miała miejsce pod koniec ostatniego zlodowacenia ok. 11 tys. lat temu. Wtedy miało miejsce najpierw gwałtowne ochłodzenie, a potem nie mniej gwałtowne ocieplenie. Badania prof. Tomasza Goslara pomagają zrozumieć ten fenomen.
Laureat kieruje Poznańskim Laboratorium Radiowęglowym, które stworzył w 2001 roku. Uważany jest za światowego eksperta w swojej dziedzinie. Jest autorem ponad 70 artykułów w prestiżowych pismach naukowych. Odmówił „Rz” komentarza. – Nie mam nic do powiedzenia w tej sprawie – oznajmił.
Chemik
Karol Grela z Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Chemii Organicznej PAN został nagrodzony za opracowanie „nowych katalizatorów reakcji metatezy olefin i ich stosowanie w praktyce przemysłowej”.
Polski Nobel dla tego uczonego jest naturalnym rezultatem jego pracy naukowej, w 1999 roku otrzymał Nagrodę Premiera za najlepszy doktorat, w 2004 roku nagrodę za najlepszą habilitację.
W gronie chemików prof. Grela jest postacią wybitną. O pozycji uczonego świadczy fakt, że jeden z opracowanych przez niego katalizatorów nazywany jest „katalizatorem Greli”. Rezultaty naukowej pracy prof. Greli mają bezpośrednie przełożenie na nasze życie – są wykorzystywane w przemyśle rafineryjnym.
