Reklama

Kiedy i jakie zwolnienia

Zasady, którymi pracodawca powinien się kierować przy zwolnieniach grupowych

Publikacja: 04.11.2010 02:09

Marta Gadomska

Reklama

Zwolnienia grupowe występują, gdy w okresie nieprzekraczającym 30 dni pracę traci co najmniej:

- dziesięciu pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 osób,

- 10 proc. pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednak mniej niż 300 osób,

- 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej osób.

Do puli tych pracowników trzeba zaliczyć odchodzących na mocy porozumienia stron, jeżeli takich osób jest co najmniej pięć, a rozwiązanie umowy w tym trybie następuje z inicjatywy pracodawcy.

Reklama

[srodtytul]Pamiętajmy o konsultacjach[/srodtytul]

Klasyczne zwolnienia grupowe różnią się od indywidualnych tym, że towarzyszy im bardziej szczegółowa i czasochłonna procedura. Generalnie, zanim pracodawca zacznie wręczać wypowiedzenia, musi przejść przez następujące etapy:

[ramka] [b]ETAP 1. Bez związków ani rusz[/b]

W pierwszej kolejności o planowanych redukcjach szef musi poinformować związki zawodowe, a gdy takich organizacji w firmie nie ma – przedstawicieli pracowników. Jedni albo drudzy muszą wiedzieć o:

– przyczynach zamierzonego grupowego zwolnienia,

– liczbie zatrudnionych i grupach zawodowych, do których należą,

Reklama

– grupach zawodowych pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia,

– okresie, w ciągu którego nastąpi takie zwolnienie,

– proponowanych kryteriach doboru pracowników do grupowego zwolnienia,

– kolejności dokonywania zwolnień,

– propozycjach rozstrzygnięcia spraw pracowniczych związanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem, a jeżeli obejmują one świadczenia pieniężne, to pracodawca musi dodatkowo przedstawić sposób ustalania ich wysokości.

[b]ETAP 2. Albo porozumienie, albo regulamin[/b]

Reklama

Związki zawodowe mają 20 dni na to, by podpisać porozumienie z pracodawcą. Termin ten liczymy od dnia zawiadomienia związków o zamiarze zwolnienia. W porozumieniu muszą się znaleźć zasady postępowania w sprawach pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia, a także obowiązki pracodawcy w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia innych spraw pracowniczych związanych z zamierzoną grupową redukcją.

Może być jednak tak, że ze wszystkimi związkami do kompromisu nie dojdzie. Wtedy pracodawca podpisuje porozumienie z reprezentatywnymi związkami zawodowymi. A jeżeli i te nie będą zainteresowane konsensusem, to zasady zwolnień szef ustala samodzielnie w regulaminie zwolnień grupowych, uwzględniając – w miarę możliwości – sugestie organizacji związkowych.

Jeżeli w firmie nie ma związków zawodowych, to regulamin zwolnień grupowych szef także ustala samodzielnie. Jego treść musi jedynie skonsultować z przedstawicielami pracowników.

[b]ETAP 3. Informacja dla urzędu pracy[/b]

Konsultacje ze związkami to nie wszystko. Pamiętajmy, że dodatkowo o zwolnieniach grupowych musi wiedzieć urząd pracy. Pracodawca musi go o tym poinformować aż dwa razy. Pierwszy raz przed konsultacjami z organizacjami związkowymi i drugi raz zaraz po tym, gdy zostanie podpisane porozumienie.

Reklama

W pierwszym piśmie pracodawca przekazuje te same informacje, które otrzymały związki zawodowe, z wyjątkiem ustalania wysokości świadczeń pieniężnych przysługujących pracownikom. Z kolei w drugim zawiadomieniu pracodawca podaje przyjęte ustalenia dotyczące grupowego zwolnienia, w tym liczbę zatrudnionych i zwalnianych pracowników oraz przyczyny ich odejść, oraz okres, w ciągu którego ma być dokonane zwolnienie.

Zawiadamia także o przeprowadzonej konsultacji zamierzonego grupowego zwolnienia z zakładowymi organizacjami związkowymi lub z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Kopię tego drugiego zawiadomienia szef przekazuje związkom albo przedstawicielom pracowników.

[b]ETAP 4. Czas na rozstanie[/b]

Po drugim zawiadomieniu PUP pracodawca nie może od razu zacząć wręczania wypowiedzeń. Musi odczekać 30 dni.

Tyle samo musi upłynąć, jeśli zawiadomienie nie było konieczne, tyle że termin liczy się wtedy od zawarcia porozumienia ze związkami zawodowymi w sprawie redukcji lub wydania regulaminu zwolnień przez pracodawcę. [/ramka]

Reklama

[srodtytul]Prościej dla jednego Kowalskiego[/srodtytul]

Prościej i szybciej jest wtedy, gdy firma zwalnia w trybie indywidualnym z przyczyn niedotyczących pracownika pojedyncze osoby. Przypominamy, że chodzi o sytuację, gdy w okresie 30 dni pracę traci przynajmniej jeden pracownik. Wtedy nie trzeba podpisywać porozumienia ze związkami zawodowymi, ustalać regulaminu zwolnień grupowych ani zawiadamiać o nich urzędu pracy. Nie oznacza to jednak, że pracownik jest pozostawiony sam sobie.

Przy takim zwolnieniu szef musi pamiętać, że:

- w niektórych sytuacjach trzeba skonsultować zamiar wypowiedzenia z zakładową organizacją związkową,

- niektórych pracowników przepisy chronią przed utratą etatu,

Reklama

- tak samo jak przy masowych rozstaniach osobie tracącej pracę trzeba wypłacić odprawę.

[ramka][b]ZAPAMIĘTAJ![/b]

Jeśli tracisz pracę, a firma nie przeprowadza zwolnień grupowych, to pracodawca nie jest zobowiązany do ponownego zatrudnienia w sytuacji, gdyby przyjmował do pracy w tej samej grupie zawodowej.[/ramka]

[srodtytul]Odprawa na otarcie łez[/srodtytul]

Pracownikowi, który odchodzi z firmy, zarówno na skutek zwolnień grupowych, jak i indywidualnych, przysługuje odprawa. Jest ona uzależniona tylko od stażu pracy i wynosi:

- jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż dwa lata;

- dwumiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od dwóch do ośmiu lat;

- trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad osiem lat.

Odprawa przysługuje niezależnie od rodzaju umowy, wielkości etatu, ilości miejsc zatrudnienia czy też prawa do innych odpraw czy odszkodowań.

Potwierdził to [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 25 listopada 2005 r. (I PK 86/05).[/b]

[ramka][b]ZAPAMIĘTAJ![/b]

Masz prawo do odprawy nawet wtedy, gdy jednocześnie otrzymujesz odprawę emerytalną, rentową bądź odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia. Pieniądze powinieneś otrzymać w ostatnim dniu stosunku pracy, a opóźnienia w wypłacie dają ci prawo do odsetek [b](wyrok SN z 14 czerwca 2006 r.; I PK 249/05, oraz z 21 października 1999 r., I PKN 320/99).[/b][/ramka]

[srodtytul]Jest szansa na powrót[/srodtytul]

Zwalniani przez duże firmy mogą liczyć na powrót do nich, bo ustawa o zwolnieniach grupowych pozostawia otwarte drzwi. Zastrzega bowiem, że pracodawca, który po zwolnieniach grupowych przeprowadza rekrutację w tej samej grupie zawodowej, powinien przyjąć w pierwszej kolejności pracownika, z którym rozstał się przy masowych redukcjach.

Wystarczy, by zwolniony zgłosił taką chęć w ciągu roku od rozwiązania z nim stosunku pracy. Wtedy pracodawca ma 15 miesięcy (liczone również od rozwiązania stosunku pracy) na ponowne przyjęcie.

[ramka] [b]ZAPAMIĘTAJ![/b]

Jeżeli po zwolnieniach grupowych były pracodawca przyjmuje cię ponownie do pracy, to nie musisz zwracać otrzymanej wcześniej odprawy.[/ramka]

[ramka] [b]Zobacz cały poradnik [link=http://www.rp.pl/temat/380162.html]Co zrobić żeby cię nie zwolnili[/link][/b] [/ramka]

[ramka][b]Zobacz też poradnik [link=http://www.rp.pl/temat/389622_Pracownik_idzie_do_sadu.html]Pracownik idzie do sądu[/link][/b][/ramka]

[ramka][i][b]Podstawa prawna:[/b]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=CF764C23EE4215F3EE51934DB99C87E2?id=169524]- Ustawa o szczególnych zasadach przeprowadzania zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 z późn. zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8B5707409232136D119E5631A6114E4E?id=162202]- Ustawa z 21 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3287833B53CEBBFA1420ACBA1BDC318E?id=175560]- Ustawa z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4F7FC027B69E8139E7335D5D4518528B?id=181671]- Ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (DzU nr 79, poz. 550),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=04C44A3466F2F7FB044C85749F297F87?id=73966]- Rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BBA7E10EDEA0B5DD9B0177AA394762F0?id=355730]- Ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 90, poz. 594 ze zm.), [/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8FC68518F073C526E072EC3C01A74F7A?id=167044]- Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (DzU z 2002 r. nr 163, poz. 1348 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EF061668A059154FBA666FD0EA3224C1?id=174592]- Ustawa z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki; (DzU z 2004 r. nr 179, poz. 1843 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=242438]- Rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 17 października 2007 r. w sprawie przyznawania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (DzU nr 194, poz. 1403 ze zm),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6E7BD714D78073CEB65D53ECF7751266?id=74999]- Ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (DzU nr 88, poz. 553 z późn. zm.(7), [/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F71436948A00CA040DF9E97D9966D8CB?id=342154]- Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 17 lutego 2010 r. w sprawie przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych (obowiązuje od 17 marca 2010 r. DzU nr 30, poz. 155),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C0180CDFB4A9C63C459F1B75B60F19DF?id=308534]- Rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 17 kwietnia 2009 r. w sprawie dokonywania refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej (DzU nr 62, poz. 512[/link] ze [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=342152]zmianą od 17 marca 2010 r. – DzU z 2010 r. nr 30, poz. 156),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0187785C43CE29CD1FF953B08F2BF6B6?id=242438]- Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 17 października 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (DzU nr 194, poz. 1403 ze zm.),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=9F0B4A489EDD3ED48B8C6CB64EEF8752?id=321141]- Ustawa o praktykach absolwenckich (DzU nr 127, poz. 1052),[/link]

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AE89BF528781D2C42167CAF23691862B?id=76037]- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21 ze zm.).[/link][/i][/ramka]