Zawierając umowę, pamiętaj o oświadczeniach

Umową najmu okazjonalnego jest umowa najmu lokalu służącego do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, którego właściciel, będący osobą fizyczną, nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali. Umowa zawarta jest na czas określony i nie dłuższy niż dziesięć lat.

Przepisy dotyczące umowy najmu okazjonalnego znajdują się w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=CA35DCAF28976442882FC07575CA5399?id=176767]ustawie o ochronie praw lokatorów[/link] w związku z wejściem w życie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=339010]ustawy z 17 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU z 2010 r. nr 3, poz. 13)[/link].

Najem okazjonalny kształtują z jednej strony przepisy, z drugiej zaś – szczegółowe postanowienia ujęte w umowie, jaką zawierają właściciel lokalu i wynajmujący. Umowa nie może zawierać postanowień sprzecznych z prawem. Zarówno umowa najmu okazjonalnego, jak i wszelkie zmiany tej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Bez zgody właściciela najemca nie może oddać lokalu lub jego części do bezpłatnego używania ani go podnająć. Jednakże zgoda właściciela nie jest wymagana co do tych osób, względem których najemca jest obciążony obowiązkiem alimentacyjnym.

[srodtytul]Elementy umowy[/srodtytul]

W umowie najmu okazjonalnego należy określić co najmniej:

- strony tej umowy (wynajmującego i najemcę),

- informacje dotyczące wynajmowanego lokalu, którego dotyczy umowa (w szczególności opisać jego położenie i wyposażenie),

- wysokość czynszu,

- czas, na który zostaje zawarta umowa, nie dłuższy niż dziesięć lat,

- wszelkie inne dodatkowe ustalenia między stronami.

Małżonkowie są najemcami lokalu bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe, jeżeli podpisanie umowy najmu nastąpiło w czasie trwania małżeństwa.

Zawarcie umowy najmu okazjonalnego może, ale nie musi, być uzależnione od wpłacenia przez najemcę kaucji zabezpieczającej pokrycie należności z tytułu najmu lokalu przysługujących właścicielowi w dniu opuszczenia lokalu oraz ewentualnych kosztów egzekucji obowiązku jego opróżnienia. Kaucja ta nie może przekraczać sześciokrotności miesięcznego czynszu za dany lokal, obliczonego według stawki czynszu obowiązującej w dniu zawarcia umowy najmu.

[ramka][b]Przykład[/b]

Tomasz B. znalazł ogłoszenie o mieszkaniu do wynajęcia. Właściciel lokalu zaproponował zawarcie umowy najmu okazjonalnego i czynsz w wysokości 1500 złotych miesięcznie. Ponadto wynajmujący może zażądać kaucji w wysokości do 9000 złotych.[/ramka]

[srodtytul]Dodatkowe dokumenty[/srodtytul]

[b]Do umowy najmu okazjonalnego lokalu załącza się:[/b]

- oświadczenie najemcy w formie aktu notarialnego, w którym najemca poddał się egzekucji i zobowiązał się do opróżnienia i wydania lokalu używanego na podstawie umowy najmu okazjonalnego po rozwiązaniu lub wygaśnięciu tej umowy,

- wskazanie przez najemcę innego lokalu, w którym będzie mógł zamieszkać w przypadku eksmisji, tj. wykonania egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu,

- oświadczenie właściciela lokalu lub osoby posiadającej tytuł prawny do tego innego lokalu o wyrażeniu zgody na zamieszkanie w nim najemcy; na żądanie wynajmującego załącza się oświadczenie z podpisem notarialnie poświadczonym.

Niezałączenie do umowy najmu oświadczenia najemcy o poddaniu się egzekucji oraz zobowiązaniu do opróżnienia i wydania lokalu powoduje utrudnienia dla właściciela w procesie eksmisji najemcy i osób wraz z nim zajmujących lokal. Eksmisja może być konieczna zarówno po wygaśnięciu, jak i rozwiązaniu umowy najmu.

W przypadku braku oświadczenia, o którym mowa, właściciel lokalu nie będzie mógł skorzystać z ułatwień przy eksmisji niechcianego lokatora, jakie przewidują przepisy dotyczące najmu okazjonalnego (takie oświadczenie najemcy stanowi tzw. tytuł egzekucyjny, który – po nadaniu mu klauzuli wykonalności – jest podstawą eksmisji). Zamiast tego, aby wszcząć egzekucję, właściciel będzie musiał uzyskać prawomocny wyrok sądowy potwierdzający obowiązek opróżnienia lokalu przez najemcę i klauzulę wykonalności tego wyroku.

W przypadku braku w umowie wskazania innego lokalu, w którym najemca będzie mógł zamieszkać w przypadku eksmisji, lub oświadczenia innej osoby posiadającej lokal, która wyraża zgodę na zamieszkanie w nim najemcy, będą mieć zastosowanie przepisy dotyczące ochrony lokatorów przed eksmisją z lokali mieszkalnych.

[srodtytul]Informacja o zmianach[/srodtytul]

Jak wyżej wspomniano, do umowy najmu okazjonalnego załącza się m.in. wskazanie przez najemcę innego lokalu, w którym będzie mógł zamieszkać w przypadku wykonania egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu.

W razie utraty możliwości zamieszkania w takim lokalu najemca ma obowiązek w terminie 21 dni od otrzymania tej informacji wskazać inny lokal, w którym mógłby zamieszkać w przypadku eksmisji, oraz przedstawić stosowne oświadczenie osoby posiadającej tytuł prawny do tego innego lokalu. W przypadku gdy najemca tego nie zrobi, grozi mu wypowiedzenie umowy najmu okazjonalnego przez właściciela mieszkania. Niewykonanie tego obowiązku przez najemcę nie powoduje, że zastosowanie przy ewentualnej eksmisji będą miały przepisy ograniczające ją, które zawarte są w ustawie o ochronie praw lokatorów.

Chodzi o ograniczenie nakazujące komornikowi wstrzymanie się z eksmisją, jeżeli najemca nie ma prawa do lokalu socjalnego, zamiennego lub tzw. tymczasowego pomieszczenia. Negatywne skutki niepoinformowania przez najemcę o istotnych dla umowy najmu okazjonalnego faktach nie powinny obciążać właściciela.

[ramka][b]Dokumenty związane z rozpoczęciem najmu[/b]

Przed przekazaniem lokalu najemcy warto:

- sporządzić protokół szczegółowo opisujący stan techniczny i stopień zużycia wyposażenia lokalu, w tym znajdujących się w lokalu instalacji i urządzeń oraz wskazania liczników, na podstawie których są naliczane opłaty za media i usługi np. telekomunikacyjne dostarczane do wynajmowanego lokalu,

- jeżeli strony uzgodniły kaucję, by wynajmujący ją pobrał przed przekazaniem lokalu najemcy,

- aby przed udostępnieniem lokalu najemcy właściciel przekazał najemcy kopie dowodów zapłaty za media, usługi dostarczane do wynajmowanego lokalu i kosztów zarządu nieruchomością wspólną,