W fasadzie południowo–wschodniej Zamku od strony Wisły dominują w tej chwili – jak od strony pl. Zamkowego z kolumną Zygmunta – ceglaste tynki. Po planowanym remoncie praska strona odzyska kolor nadwiślańskiego piasku. Zamek Królewski czeka radykalna zmiana.
Najnowsze badania dowodzą, że w czasach ostatniego króla Stanisława Augusta kolorystyka całego zamku była jasna. Poświadcza to analiza dawnych obrazów, a zwłaszcza Bernarda Bellotto zwanego Canalettem „Widok Zamku od strony Pragi” z 1770 roku, jak i odkrywki historycznych tynków w Arkadach Kubickiego.
– W przeszłości tylko raz Zamek miał kolor czerwony – przypomina Maria Szczypek, zastępca jego głównego konserwatora Zamku Królewskiego – gdy na rozkaz władz carskich w trakcie remontu w latach 1887–89 został przemalowany. Farbą olejną! Bardzo szybko zaczęła się łuszczyć i po czterech latach konieczny był następny remont, podczas którego wrócono do jasnych barw. Dlaczego zatem odbudowany po wojnie - w latach 70. – Zamek otynkowano na kolor mielonej cegły? Maria Szczypek przypomina, że przeprowadzono wówczas na łamach „Stolicy” plebiscyt, w którym pytano mieszkańców Warszawy, jaki kolor dla Zamku chcieliby wybrać. Większość była za barwą podtynkowej cegły, z której go odbudowano.
Obecnie Anna Kozłowska i Jacek Czeczot–Gawrak, pracując nad projektem przywrócenia fasadzie od strony Wisły oryginalnego koloru z epoki stanisławowskiej, przeprowadzili m.in. ciekawą analizę dzieła Canaletta. Metodą cyfrową „zdjęli” poświatę zachodzącego słońca z obrazu i wówczas zobaczyli prawdziwy odcień zamkowej elewacji. Po laboratoryjnej analizie zachowanych warstw malarskich w Arkadach Kubickiego (przeprowadzonej w Krakowie i Londynie) upewnili się, że to właściwa, barwa.
Nowy wizerunek Zamku Królewskiego w Warszawie doskonale wpisuje się w XVIII–wieczną modę. Badania wykazują, że powszechnie w fasadach rezydencji – m.in. w Wersalu – dominowała wówczas jasna, świetlista kolorystyka Jeszcze w tym tygodniu konserwator zabytków w Warszawie ma wydać zgodę na rozpoczęcie prac remontowych. Ruszą w przyszłym roku z początkiem sezonu budowlanego. Farby krzemianowe z naturalnymi pigmentami pozwolą uzyskać efekt zbliżony do klasycznych technik.