Zbawienne receptury i mordercze terapie

Medycyna jest w dużej mierze sztuką, a nie wyłącznie rzemiosłem. Wiedza i doświadczenie nie wystarczą, by dobrze leczyć; potrzebne jest również odpowiednie podejście do pacjenta, umiejętność wsłuchania się w jego organizm i psychikę. Poza tym lekarze są przecież jak wszyscy inni zakorzenieni w rodzimej tradycji. Czasem stosują więc sprawdzone metody medycyny naturalnej, przekonani, że taka terapia pomoże pacjentom, a w ostateczności wystąpi u nich efekt placebo.

Światowa Organizacja Zdrowia określa medycynę tradycyjną jako „sumę wiedzy, umiejętności i praktyk opartych na teorii, przekonaniach i doświadczeniu właściwych różnym kulturom, zrozumiałych lub nie, stosowanych dla podtrzymania zdrowia, zapobiegania, diagnozowania bądź leczenia chorób fizycznych i psychicznych”. W takim ujęciu medycyna tradycyjna nie jest wyłącznie skansenem dawnych znachorskich metod, stosujemy ją również codziennie do radzenia sobie z rozmaitymi dolegliwościami.

Zlecanie pacjentom naturalnych metod leczenia niektórych chorób ma głębsze uzasadnienie. – Kuracja nigdy nie może być bardziej szkodliwa niż choroba – mówi Anna Mateuszczyk, lekarz pediatra z Legionowa. – A przecież każde lekarstwo to substancja chemiczna, która nie pozostaje bez wpływu na nasz organizm. Dobrze, jeżeli pomaga zwalczyć chorobę, gorzej, gdy obciąża jedynie wątrobę i nerki, a nie przynosi jakiegokolwiek efektu terapeutycznego. A Polacy uwielbiają przyjmować leki.

Infekcje wywołują bakterie i wirusy. Sprzymierzeńcami w walce z bakteriami są antybiotyki, które blokują metabolizm mikroorganizmów, zapobiegają ich dalszemu wzrostowi i kolejnym podziałom, a jednocześnie nie wpływają zbytnio na komórki ludzkiego organizmu. Są więc niezastąpione w zwalczaniu wszelkich infekcji bakteryjnych (np. anginy).

Ale bardzo dużo infekcji wywołują wirusy, w walce z którymi antybiotyki są bezużyteczne. W zasadzie nie ma przeciw nim lekarstw, najskuteczniejsze są szczepienia. – Około 90 procent wszystkich dziecięcych infekcji to infekcje wirusowe, a nie bakteryjne – mówi pediatra. – Tutaj właśnie pojawia się miejsce dla tradycyjnej medycyny. W przypadku takich infekcji najważniejsze jest wzmocnienie układu odpornościowego, by podjął skuteczną walkę z wirusem. Lepiej zastosować domowy syrop cebulowy, niż obciążać organizm niepotrzebnymi lekarstwami, które i tak nie pomogą walce z wirusem.

Specjalistka opowiada, że często przychodzą do niej chorzy, którzy na wstępie chwalą się, że właśnie łyknęli w domu cały listek witaminy C. Nie wiedzą, że taka dawka kwasu askorbinowego jest niebezpieczna dla nerek. – Lepiej by zrobili, gdyby zastosowali naturalną inhalację, odpowiednio nawodnili organizm i skorzystali z metody znanej od wieków: porządnie wygrzali się w łóżku pod kołdrą – mówi dr Mateuszczyk. – Wówczas organizm nie wytraca niepotrzebnie energii i skupia się na walce z infekcją. Układ odpornościowy można też wzmacniać odpowiednią dietą: w czasie choroby nie jedzmy rzeczy ciężkostrawnych, jak najwięcej energii zaoszczędźmy na walkę z wirusem, zamiast trawić.

W Stanach Zjednoczonych i Europie ośrodki zdrowia prowadzą kampanię edukacyjną, by zniechęcić lekarzy do nieuzasadnionego przepisywania antybiotyków. Z plakatu, który jest częścią tej kampanii, dowiadujemy się między innymi, że antybiotyki nie pomogą nam w wyleczeniu się z przeziębienia ani nie zapobiegną zarażaniu nim innych osób, bowiem przyczyną przeziębienia jest wirus, a nie bakteria. Zatem w przypadku zwykłego przeziębienia albo pospolitej grypy lepiej jest skorzystać z babcinych recept, sięgnąć po herbatę z sokiem malinowym lub poprosić o postawienie baniek, niż obciążać organizm niepotrzebnymi lekarstwami.

[srodtytul]Szkodliwa natura[/srodtytul]

Wraz z rozwojem medycyny niektóre z dawnych metod leczenia zostały całkowicie zdyskredytowane. Jeszcze w XIX wieku wiele dolegliwości leczono za pomocą rtęci. Dziś wiemy, że pierwiastek ten jest całkowicie niepotrzebny ludzkiemu organizmowi, a jego sole i związki organiczne są silnie trujące. Za pomocą rtęci leczono syfilis. Faktycznie – rtęć zabijała krętka bladego (bakterię, która wywołuje kiłę), ale jednocześnie pustoszyła organizm pacjenta. Typowymi objawami ubocznymi leczenia rtęcią były: wypadanie włosów i zębów, problemy z nerkami oraz zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego. Na szczęście w 1928 roku Aleksander Fleming odkrył penicylinę, która działała selektywnie: blokowała metabolizm bakterii, ale nie wyniszczała organizmu.

Metody leczenia muszą też zmieniać się tak, jak zmienia się nasze środowisko. Żyjemy w zupełnie innych warunkach niż te, które były codziennością naszych pradziadów. – Receptury na preparaty lecznicze, które sprawdzały się 100 i 200 lat temu, dziś wcale nie muszą być skuteczne – przekonuje dr n. med. Ewa Chlebus, dermatolog z kliniki Novaderm w Warszawie. – Do dziś często na rany i owrzodzenia przykłada się liście babki lancetowatej. Jednak taka terapia może prowadzić do stanów zapalnych, nigdy nie znamy bowiem pełnego składu chemicznego preparatu ziołowego. Zależy on między innymi od miejsca, w którym roślina rosła, preparat może zawierać więc związki szkodliwe dla zdrowia skóry.

Dermatolog szczególnie przestrzega przed okładami z moczu, kiedyś bardzo popularnymi. Taka urynoterapia powoduje same negatywne skutki. Mocz zawiera wiele bakterii i toksycznych związków, które bardzo niekorzystnie wpływają na skórę. Uważać też trzeba na wiele roślin stosowanych niegdyś do leczenia chorób skóry, niektóre z nich – np. pospolity pasternak – mają działanie fotouczulające.