Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków

Łańcut został wybrany jako miejsce wspólnych polsko-ukraińskich obchodów tegorocznego Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków. Uczestniczą w nich przedstawicie Ministerstwa Kultury Dziedzictwa Narodowego, Narodowego Instytutu Dziedzictwa oraz Ministerstwa Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy, opiekunowie zabytkowych cerkwi wpisanych na Listę UNESCO i reprezentanci środowisk naukowo-konserwatorskich.

Obchodom towarzyszy wernisaż wystawy „Skarby drewnianej architektury sakralnej. Kościoły i cerkwie na Liście światowego dziedzictwa UNESCO”. Ekspozycja przypomina, że w tym roku przypada jubileusz 20-lecia wpisu na Listę światowego dziedzictwa UNESCO Drewnianych kościołów Południowej Małopolski oraz 10-lecie wpisu Drewnianych cerkwi w polskim i ukraińskim regionie Karpat.

Przygotowanie wspólnego, polsko-ukraińskiego wpisu na listę UNESCO w 2013 roku było skomplikowanym procesem, który udało się przeprowadzić dzięki wieloletniej współpracy polskich i ukraińskich specjalistów, realizowanej przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Wpis Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat obejmuje 16 obiektów – wyjątkowych przykładów budownictwa sakralnego, odzwierciedlającego wymogi liturgii Kościoła wschodniego i kulturowe tradycje lokalnych społeczności. Ich architekturę wyróżnia konstrukcja drewniana, trójdzielne plany, kopuły brogowe wraz z wolnostojącymi dzwonnicami.

Reprezentują cztery spotykane na polsko-ukraińskim pograniczu typy architektoniczne: huculski (Jasina i Wierbiąż Niżny), halicki (Chotyniec, Drohobycz, Potylicz, Radruż, Rohatyn i Żółkiew), bojkowski (Matków, Smolnik i Użok) oraz łemkowski (Brunary Wyżne, Kwiatoń, Owczary, Powroźnik i Turzańsk). Cerkwie zbudowane są w konstrukcji zrębowej ze złożonymi systemami złącz narożnych i stanowią przykład niezwykłych umiejętności ciesielskich oraz rozwiązań konstrukcyjnych. Wzniesione zostały na drewnianych podwalinach ułożonych na kamiennych fundamentach, ich ściany i dachy pokrywają drewniane gonty. Wyróżnia je także piękny wystrój wnętrz z ikonostasami i polichromiami.

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, obchodzony 18 kwietnia, ustanowiony został przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS w 1983 roku i wpisany przez UNESCO do rejestru dat o znaczeniu dla całego świata.

Celem „święta zabytków” jest przede wszystkim przybliżenie zagadnień związanych z ochroną spuścizny minionych pokoleń. To również święto wszystkich, którzy na co dzień zajmują się ochroną i opieką nad zabytkami – konserwatorów, historyków sztuki i architektury, urbanistów, archeologów oraz przedstawicieli innych zawodów pracujących na rzecz ochrony zabytków, a także społeczników, właścicieli, opiekunów i zarządców obiektów zabytkowych.

Tegoroczny Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków w Polsce będzie też okazja do o podjęcia dyskusji nad aktualnością obowiązującej od 2003 roku ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

- Obecny model systemu ochrony zabytków bazuje na rozwiązaniach prawnych przyjętych 20 lat temu. – mówi dr hab. Katarzyna Zalasińska, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa. - Jubileusz skłania nas do refleksji, w jakim stopniu system ten się sprawdził i czy jest w pełni efektywny. Jest to również okazja do szerokiej dyskusji nie tyle nad potrzebą nowelizacji ustawy z 2003 roku, ale raczej stworzenia całkowicie nowej regulacji w tym zakresie. Przyszedł czas na całościowe uregulowanie problematyki ochrony i opracowanie Kodeksu Dziedzictwa.

zabytki

Pozostało 81% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj