Oscary: Akademia dostrzega świat

To olbrzymi sukces Pawła Pawlikowskiego i jego ekipy! Reżyser, który w 2015 roku za „Idę" odebrał Oscara dla najlepszego filmu nieangielskojęzycznego, w tym roku znów zdobył nominację w tej kategorii. Co więcej, Paweł Pawlikowski został też uznany za jednego z pięciu najlepszych reżyserów ubiegłego roku – obok Alfonsa Cuarona („Roma"), Yorgosa Lanthimosa („Faworyta"), Spike'a Lee („Czarne bractwo. BlacKkKlansman") oraz Adama McKaya („Vice").

O statuetkę „Zimna wojna" Pawlikowskiego powalczy z „Kafarnaum" Nadine Labaki – znakomitym obrazem o dzieciach z libijskich slumsów, „Never Look Away" – spojrzeniem Floriana Henckela von Donnersmarcka na kilkadziesiąt lat najnowszej historii Niemiec, „Złodziejaszkami", w których Koreańczyk Hirokazu Koreedy, opowiadając historię rodziny nielegalnie przygarniającej dzieci, przypomniał o najprostszych uczuciach. „Roma" – to czarno-biały, trochę bliźniaczy do „Zimnej wojny" film, w którym Alfonso Cuaron wrócił do czasu dzieciństwa w Meksyku na początku lat 70.

Wspaniały sukces odniósł również Łukasz Żal – nominacją do Oscara zostały uhonorowane jego zdjęcia do „Zimnej wojny". Polski operator znalazł się w bardzo ekskluzywnym gronie. Jego rywalami w wyścigu do statuetki są: Matthew Libatique („Narodziny gwiazdy"), Robby Ryan („Faworyta"), Caleb Deschanel („Never Look Away") oraz Alfonso Cuaron, który w „Romie" sam stanął za kamerą. To już druga nominacja znakomitego polskiego operatora do tej statuetki. Pierwszą dostał (razem z Ryszardem Lenczewskim) za „Idę".

Czas rozliczeń

Ukłon w stronę „Zimnej wojny" nie jest przypadkowy. W amerykańskim kinie nastał czas upominania się o prawa kobiet, o prawa dotąd wykluczonych. To także czas otwierania się na problemy świata i inne kinematografie. W kategoriach profesjonalnych, dotąd zarezerwowanych niemal w stu procentach dla Amerykanów, święcą triumfy artyści niewywodzący się z Ameryki. Nie tylko Paweł Pawlikowski.

Największą liczbę (dziesięć) nominacji zdobyły dwa tytuły: „Faworyta" Greka Yorgosa Lanthimosa i „Roma" Alfonsa Cuarona, który występuje w barwach meksykańskich i do strefy oscarowej wprowadza dwie meksykańskie aktorki Yalitzę Aparizio i Marinę de Tavira. Urodzony w Filadelfii Caleb Deschanel też dostaje nominację za zdjęcia w niemieckim filmie Floriana Henckela von Donnersmarcka.

Na wybory członków Akademii nie pozostają bez wpływu burze świata. Coraz silniejsze jest kino polityczne. Wyróżniony ośmioma nominacjami „Vice" Adama McKaya to opowieść o wiceprezydencie Dicku Cheneyu.

Ważna jest fala interesujących filmów odkłamujących mit lat 50. i 60. jako czasu prosperity. Już w ubiegłym roku Guillermo del Toro przypomniał, że hasło powrotu do wielkiej Ameryki jest kontrowersyjne, bo był to również okres rasizmu i problemów społecznych. W tym roku opowiada o tamtym okresie Peter Farelly w „Green Book", opartym na autentycznej historii przyjaźni czarnoskórego wirtuoza i jego białego szofera (pięć nominacji, w tym dla głównych aktorów Viggo Mortensena i Mahershala Alego).

Na początku lat 70. toczy się „BlacKkKlansman" (sześć nominacji) Spike'a Lee – o afroamerykańskim policjancie, który ze wspólnikiem przeniknął do struktur Ku Klux Klanu, uzupełniony dokumentalnymi ujęciami z ubiegłorocznych rozruchów w Charlottesville. Dziś nawet przebojowa „Czarna pantera" Ryana Cooglera (siedem nominacji) ma ciemnoskórych bohaterów.

Zmienia się również tzw. kino hollywoodzkkie. W kolejnym remake'u „Narodzin gwiazdy" (dziewięć nominacji) Bradley Cooper z Lady Gagą daleko odszedł od poprzednich wersji, patrząc na współczesny przemysł rozrywkowy krytycznie i z goryczą.

Gorycz i zarzuty

Dziś działają Facebook, Twitter, a wokół tegorocznych filmów narosło wiele kontrowersji. Reżyser Boots Riley oskarżył Spike'a Lee o nieścisłości i „propagandę prorządową" (!), a scenarzysta „BlacKkKlansman" był atakowany do tego stopnia, że zlikwidował twitterowe konto.

Damienowi Chazelle'owi zarzucano z kolei brak patriotyzmu, bo nie pokazał, jak Neil Armstrong zatyka na Księżycu amerykańską flagę. Jona Petersa, współproducenta „Narodzin gwiazdy", dosięgły oskarżenia o molestowanie seksualne. Bradley Cooper zdecydował, by nazwisko producenta pojawiło się w napisach tego filmu, ale nie będzie on partycypował w ewentualnych sukcesach oscarowych.