Aktorka, która potrafiła walczyć

– Kiedy Gabrysia była po udanych operacjach i czuła się wyzwolona z choroby nowotworowej, zrobiła sobie w życiu nowe otwarcie – wspomina Ewa Dałkowska. – Zrezygnowała z zawodu aktorskiego i zaczęła reżyserować. Zagrałam główną rolę w jej „Dniu Walentego” Wyrypajewa w białostockim Teatrze im. Węgierki. Kiedy Gabrysia przystępowała do pracy, była pełna sił. Prowadziła próby mocno, po męsku. Potem okazało się, że jest śmiertelnie chora. Walczyła z rakiem mózgu za granicą wspierana przez przyjaciół.

Niestety, choroba okazała się silniejsza.

Gabriela Kownacka zachwyciła urodą i talentem już w filmowym debiucie, grając Zosię w „Weselu” Wajdy.

[wyimek] [link=http://www.rzeczpospolita.pl/dodatki/tele_030307/tele_a_5.html] [b]Wywiad z Gabrielą Kownacką z 2003 roku: Ciary od głowy do stóp[/b][/link][/wyimek]

– Miała w sobie coś z Marylin Monroe – wspomina Andrzej Łapicki, który w 1976 roku zaproponował jej rolę Maggie w spektaklu „Po upadku” Arthura Millera. – Wybrałem ją spośród wielu kandydatek. I nie pomyliłem się. Jako Maggie łączyła naiwność z ciepłem i seksem. Była świetna. Potem zresztą za tę rolę dostała Nagrodę im. Cybulskiego.

Jednak mówienie o Kownackiej tylko jako o polskiej Marylin Monroe byłoby uproszczeniem. W kreowanych przez nią postaciach – najpierw dziewczyn, a potem dojrzałych kobiet – uroda szła w parze z siłą charakteru. Do tego dochodziły przewrotność i wierność własnym przekonaniom.

Talent potwierdzały role filmowe. U Wajdy stworzyła dekadencką damę w „Kronice wypadków miłosnych”. W „Nadzorze” Saniewskiego była jedną z więźniarek. Has zaprosił ją do „Niezwykłej podróży Baltazara Kobera” i „Pismaka”. Były jeszcze „Sauna” Bajona i „Zwolnieni z życia” Krzystka.

Popularność przyniósł jej udział w serialu „Matki, żony i kochanki”, a w ostatniej dekadzie postać Anki Kwiatkowskiej w „Rodzinie zastępczej”, gdzie partnerował jej Piotr Fronczewski. Wcześniej grali razem w „Halo Szpicbródka…”

Miała szczęście do Teatru Telewizji. Urok, siłę i dojrzałość dostrzegł w niej Piotr Mikucki, obsadzając w „Gdy rozum śpi”. Kownacka zagrała kobietę znoszącą poniżenie u boku głuchego i genialnego Goi granego przez Zbigniewa Zapasiewicza. Były i inne świetne role, m.in. w „Natalii” Briusowa, „Pod wulkanem” Lowry’ego, „Miarka za miarkę” Szekspira.

Pochodziła z Wrocławia. Dorastała w atmosferze teatru Grotowskiego, Tomaszewskiego, popularnego Kalambura i Jazzu nad Odrą.

Po ukończeniu warszawskiej PWST grała z powodzeniem w stołecznym Kwadracie i Współczesnym. Wtedy powróciła tęsknota za teatrem eksperymentalnym. Najlepsze wspomnienia wyniosła więc ze współpracy z Teatrem Studio, a potem Narodowym Jerzego Grzegorzewskiego. Tu zagrała m.in. Ofelię w „Hamlecie”, pokojówkę w „Snach” Lautréamonta, Lindę w „Zagraj to jeszcze raz”, Dorę w „Halce Spinozie”, Kate w „Dawnych czasach”.

Pani Dobrójska w „Ślubach panieńskich” była jej ostatnią rolą w Teatrze Narodowym.

– Najpierw podziwialiśmy jej talent – mówi Jan Englert, reżyser spektaklu. – A gdy przyszła choroba – również godność, hart ducha i siłę, z jaką walczyła z niesprawiedliwym losem, nie poddając się do końca.

[ramka][b]Andrzej Łapicki o Gabrieli Kownackiej[/b]

"Znałem ją od pierwszego roku, od jej egzaminu do szkoły. Niezwykle utalentowana i ładna. Straszny czas to jest dla nas, bo zawsze była taka komediowa, zawsze tak życie odbierała pełnymi garściami jak Merlin Monroe, taki był jej ideał.

Zresztą za tę rolę, którą zagrała w "Po upadku" Arthura Millera (w Teatrze TVP w reżyserii Łapckiego - PAP), dostała nagrodę Cybulskiego, tak że coś tam miałem wspólnego.

Obsadzałem ją, bo ją bardzo ceniłem jako bardzo utalentowaną aktorkę. Także graliśmy razem wiele razy".

[i] źródło PAP[/i]

[b]Joanna Szczepkowska o Gabrieli Kownackiej[/b]

"Była aktorką naprawdę kochaną przez publiczność, to jest takie najwyższe wyróżnienie dla aktorów, nie wszyscy mają swoją publiczność, Gabrysia na pewno ją miała.

Miała też mnóstwo przyjaciół, a to też świadczy o człowieku, że ktoś albo emanuje tym, że przyciąga ludzi, albo nie. Ona na pewno przyciągała ludzi, to bardzo wielki dar".

[i] źródło PAP[/i]