Na stokach przed sezonem

Przykład Białki Tatrzańskiej, jednego z najnowocześniejszych dziś i najliczniej odwiedzanych ośrodków narciarskich promieniuje, z korzyścią dla miłośników nart, na całe Podhale. Przed zaczynającym się sezonem najwięcej nowych tras i wyciągów zbudowano właśnie w gminach podtatrzańskich. Hitem tej zimy – zwłaszcza dla początkujących i rodzin z dziećmi – może stać się Suche, niewielka osada w malowniczej okolicy między Zębem a Poroninem. Na północ od Gubałówki, 6 km od Zakopanego, powstała nowa stacja narciarska. Może nie zupełnie nowa, bo niegdyś kręcił się tu niewielki orczyk – ale z pewnością jedna z najnowocześniejszych i najlepiej zagospodarowanych na Podhalu. Czteroosobowy wyciąg krzesełkowy zbudowany na północnym zboczu Rafaczańskiej Grapy ma przy różnicy poziomów 137 m długość 950 m i może przewieźć 2200 osób na godzinę. Sąsiaduje z nim 400-m orczyk. Trasy są tu łatwe. Główna oznaczona jest kolorem niebieskim, a biegnąca przy wyciągu orczykowym, nawet zielonym, czego dziś w zasadzie się już nie praktykuje. W Suchem działać będzie od początku szkoła narciarska, serwis i karczma z daniami regionalnymi. Pomyślano też zawczasu o parkingach.

Nie tylko Zakopane

Na słonecznych stokach ośrodka Hawrań w Jurgowie, choć nie są zbyt długie, nie będą się nudzić nawet doświadczeni narciarze. Wśród siedmiu tras są też oznaczone kolorem czerwonym, a nawet czarnym. Jurgów, położony zaledwie o kilometr od słowackiej granicy, znany jest z dobrych warunków śniegowych, a także z pięknych widoków na Tatry – zwłaszcza na pasmo Tatr Bielskich z najwyższym ich szczytem, Hawraniem. W tym roku ruszy tu drugi już wyciąg krzesełkowy, dzięki czemu powinny zniknąć kolejki do bramek, które wcześniej się tu zdarzały. Oprócz „krzesełek" narciarze mogą korzystać z czterech wyciągów talerzykowych, z których najdłuższy ma 650 m.

Jak prawie co roku nowy wyciąg przybędzie też w Białce – tym razem będzie to nowa kolej krzesełkowa w ośrodku Kaniówka. Zastąpi ona dwa wyciągi talerzykowe przy istniejących trasach.

Podhalańskie wsie nie mają z pewnością tej magii co Zakopane. Ale zimowa stolica Polski – choć żaden stok w kraju nie może równać się z Kasprowym Wierchem – szerokim rzeszom narciarzy nie może zbyt wiele zaoferować. Możliwości rozbudowy infrastruktury narciarskiej w Tatrach z uwagi na ochronę przyrody oraz spory właścicieli terenów są bardzo ograniczone. Dlatego coraz więcej miłośników narciarstwa wybiera mniejsze ośrodki na Podhalu, gdzie wprawdzie stoki są krótsze – przeważnie nie więcej niż 1000 m – i niezbyt strome (przeciętne nachylenie ok. 20 stopni), ale za to można liczyć w nich na nowoczesne wyciągi, dobrze utrzymane trasy i dbałość o gości.

Podobnie jest w innym ważnym dla narciarzy górskim regionie – w Beskidzie Śląskim. W jego zimowej stolicy, Szczyrku – jednej z nielicznych miejscowości w kraju, która ma warunki, by stać się stacją narciarską na poziomie zbliżonym do alpejskiego – od lat nie powstał nowy wyciąg, a nawet godna uwagi trasa. Narciarze coraz częściej wybierają więc inne miejscowości. Ostatnio, oprócz Wisły i Ustronia, coraz częściej – Istebną.

Istebna, Koniaków i Jaworzynka, czyli „Trójwieś", odcięta masywem Baraniej Góry od doliny Wisły i granicami państwowymi od Czech i Słowacji, to matecznik śląskiej góralszczyzny. Do niedawna na południową stronę przełęczy Kubalonka docierało niewielu turystów – głównie miłośnicy autentycznej góralszczyzny i nietkniętej wpływami cywilizacji przyrody. Ostatnio przyjeżdża do Trójwsi coraz więcej narciarzy. Naturalny śnieg leży tu czasem jeszcze w połowie kwietnia. Najlepiej zagospodarowane są otwarte słoneczne stoki Złotego Gronia (710 m n.p.m.), kulminacji grzbietu opadającego ku dolinie Olzy. W tym roku w pobliżu istniejącego wyciągu Zagroń uruchomiona zostanie nowa kolej krzesełkowa. Będzie to „kanapa" o długości 765 m – aż sześcioosobowa, jedna z pierwszych takich w naszych górach.

Położony o kilkanaście kilometrów od Istebnej, już w Beskidzie Żywieckim, Zwardoń chlubi się tradycjami narciarskimi sięgającymi czasów międzywojennych. Z uwagi na doskonałe warunki śniegowe i piękne krajobrazy wróżono mu przyszłość na miarę Zakopanego. Dziś osada przyciąga niewielu amatorów nart. Ma wprawdzie prawie 20 wyciągów, ale są to w większości przestarzałe orczyki. W tym sezonie wreszcie ma tu jednak ruszyć pierwsza kolej krzesełkowa. Wyciąg powstaje na stoku Małego Rachowca i będzie miał 965 m długości.

Gondole na Chopoku

Każdy nowy wyciąg czy trasa w polskich górach rzecz jasna cieszy, ale tych niewielkich wciąż kroków nie można porównać z rozmachem, z jakim modernizuje się ośrodki narciarskie w Słowacji. W tym roku uwagę przykuwa przede wszystkim Chopok w Niskich Tatrach. Ta legendarna dla Słowaków i doskonale znana także polskim miłośnikom nart góra, po wybudowaniu trzech nowych kolejek linowych – dzięki czemu jej południowe stoki połączone zostaną z północnymi – stanie się bez wątpienia jednym z najciekawszych i najnowocześniejszych ośrodków narciarskich na północ od Alp.

Ze szczytu Chopoka (2024 m n.p.m.) widać w słońcu pół Słowacji – rozległą panoramę pasm górskich, sąsiadujących z Liptowem i Orawą. Od Wysokich Tatr z Krywaniem na pierwszym planie i Tatr Zachodnich na północnym wschodzie, Wielkiej i Małej Fatry na południu i zachodzie, po Beskidy z Babią Górą na północy. Ale największe z owych pasm pod względem obszaru są Niskie Tatry. Potężny skalny mur o wysokości 1500–2000 m n.p.m., położony między dolinami największych rzek słowackich Wagu i Hronu, ciągnie się na długości ponad 80 km. Zdaniem meteorologów warunki śniegowe są w Niskich Tatrach lepsze niż w Tatrach Wysokich. Ich stoki, otwarte i niezbyt strome, takie właśnie jak rozległe hale pod szczytem Chopoka, szczególnie sprzyjają narciarzom.

Wyciągi i trasy narciarskie położone są na północnych i południowych stokach masywu. Ale „Sever" znany też jako Jasna – od leżącej u jego stóp, w dolinie Demianowskiej, osady – był zawsze bardziej popularny niż „Juh". Trasy po stronie północnej są łatwiej dostępne dla przeciętnych narciarzy – 40 proc. średnio trudnych i trudnych, podczas gdy w śnieżnych kotłach na południu, przypominających trochę Kasprowy Wierch, aż 65 proc. Jest też ich więcej, łącznie 30 km, czyli dwa razy więcej niż po drugiej stronie wierzchołka. Juh i sever rozbudowały się osobno i po zdemontowaniu pochodzącego jeszcze z czasów realnego socjalizmu wyciągu krzesełkowego nie były z sobą przez długi czas połączone. Potem połączenie przywrócono dzięki budowie wyciągów orczykowych na wierzchołek. W tym sezonie, po długich latach oczekiwania, prowizoryczne orczyki zostaną zastąpione przez nowoczesne koleje gondolowe.

Gospodarze ośrodka dumni są zwłaszcza z kolejki gondolowej Funitel o kabinach na 24 osoby, która połączy Prehybę, tj. grzbiet, gdzie znajduje się górna stacja „krzesła" z Jasnej, z wierzchołkiem Chopoka. Trasę o długości 2,1 km gondola będzie pokonywać w 6,5 minuty. Będzie można z niej korzystać nawet podczas wiatru o prędkości 120 km/h, czyli o sile huraganu. Niewiele będzie ustępować jej pod tym względem gondola na południowej stronie, z Kosodreviny na wierzchołek, odporna na podmuchy do 90 km/h. Kolejka, która zostanie uruchomiona za kilka tygodni, jeszcze przed planowanym na przyszły rok zakończeniem budowy jej stacji będzie miała 1,5 km długości i gondole na 15 osób. Trzecia kolej, szynowo-linowa, to nowość w naszej części Europy – biegnący trawersem tzw. Twinliner, który zapewni transport narciarzy i snowboardzistów z Bielej Puti (Kolieska) na Prehybę, nawet podczas najbardziej wietrznej pogody.