"Rocznik dawny", zwany kiedyś świętokrzyskim, zawiera najważniejsze wydarzenia, od których rozpoczynają się dzieje państwa polskiego. Wśród informacji znajdują się: „Dubrovka venit ad Miskonem" (Dąbrówka przybywa do Mieszka, 965 r.), „Mysko dux baptizatur" (Mieszko książę jest ochrzczony, 966 r.), „Passio sancti Adalberti" (Męczeństwo świętego Wojciecha, 997 r.), „Boleslaus Magnus obiit" (Bolesław Wielki zmarł, 1025 r., oczywiście chodzi o Bolesława Chrobrego).
„Rocznik dawny" wpisany jest na trzech ostatnich stronach kodeksu zawierającego „Epistolae canonicae" z glossą Walafrida Strabona i Anzelma z Laon. Jest najstarszym zachowanym polskim rocznikiem. Został odpisany ok. 1122 r. z niezachowanego rocznika tzw. Annales Regni Polonorum deperditi. Wydarzenia z lat 948-1119 zostały z niego przepisane, a z lat 1119-1122 są oryginalną kontynuacją. Należy zwrócić uwagę, iż przy przepisywaniu skryba pomylił się i mechanicznie przesunął datację rok naprzód.
Rocznik od XIII wieku należał do kapituły katedralnej w Krakowie, po 1459 r. znajdował się w opactwie benedyktyńskim Krzyża świętego na Łysej Górze. Nie wiadomo, kiedy i jak dostał się do Biblioteki Załuskich. Razem z jej zbiorami został wywieziony po trzecim rozbiorze do Petersburga, skąd wrócił po traktacie ryskim do Biblioteki Narodowej.
Jakże trudno wskazać najcenniejszy zabytek wśród tylu bezcennych, ale właśnie ten rękopis poprzez odniesienie się do pierwszych faktów z dziejów państwa polskiego nabiera znaczenia symbolicznego.
